Την περασμένη Πέμπτη η νέα βιογραφική ταινία για τον Bob Dylan, το A Complete Unknown, με πρωταγωνιστή τον Timothée Chalamet και σκηνοθέτη τον James Mangold, βγήκε επίσημα στις κινηματογραφικές αίθουσες. Η ταινία, έτυχε αρκετά ευνοϊκής υποδοχής, κυρίως χάρη στις αριστουργηματικές ερμηνείες των πρωταγωνιστών που συμμετέχουν. Την ταινία, εκτός του Chalamet, υποστηρίζει ένα εξαιρετικό καστ, από τον Edward Norton ως Pete Seeger μέχρι την εξαιρετική Monica Barbaro ως Joan Baez, τον Boyd Holbrook ως Johnny Cash και την Elle Fanning ως Sylvie Russo ή αλλιώς Suze Rotolo.
Το σενάριο σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτούσε κοπή, συρραφή και ανάμειξη πραγματικών και φανταστικών γεγονότων για αφηγηματικούς σκοπούς. Το «A Complete Unknown» είναι ένα έργο μυθοπλασίας, ή μάλλον, μια εξαιρετικά επιτυχημένη μυθοπλασία που αποτυπώνει την ουσία κάποιου που παραμένει, ακόμη και σήμερα, «ένας εντελώς άγνωστος», ενώ είναι ο μεγαλύτερος τραγουδοποιός του 20ού αιώνα. Εδώ είναι οι δέκα κύριες σκηνές της ταινίας που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Η σκηνή στο νοσοκομείο με τον Woody Guthrie
Η σκηνή: Στην αρχή της ταινίας, βλέπουμε τον νεαρό Bob Dylan να επισκέπτεται το είδωλό του, τον Woody Guthrie, ο οποίος είναι βαριά άρρωστος και νοσηλεύεται στο νοσοκομείο με τη νόσο του Huntington, η οποία τον εμποδίζει να μιλήσει. Πρόκειται για μια από τις πιο συγκινητικές σκηνές της ταινίας, που αντιπροσωπεύει ένα είδος μεταβίβασης του δαχτυλιδιού: Ο Dylan τραγουδά ένα τραγούδι που έγραψε ειδικά για τον Guthrie, με τον εύστοχο τίτλο Song To Woody.
Η πραγματικότητα: Όταν ο Dylan έφτασε στη Νέα Υόρκη, αναζήτησε πράγματι τον Woody Guthrie. Ωστόσο, κατά τη στιγμή της συνάντησής τους, ο Dylan δεν είχε γράψει ακόμα το Song To Woody. Το τραγούδι γράφτηκε αργότερα, εμπνευσμένο από τον χρόνο που πέρασαν μαζί κατά τη διάρκεια των αρχικών τους συναντήσεων.
Η πρώτη συνάντηση με τον Pete Seeger
Η σκηνή: Στην ίδια σκηνή του νοσοκομείου, δίπλα στον Woody Guthrie κάθεται ο Pete Seeger (ένας πραγματικός θρύλος της αμερικανικής φολκ σκηνής της δεκαετίας του 1960), ο οποίος εντυπωσιάζεται τόσο πολύ από τις μουσικές επιδόσεις του Dylan που αποφασίζει να τον κάνει μέντορά του και να τον καλέσει να μείνει στο σπίτι του, παρόλο που μόλις είχαν γνωριστεί.
Η πραγματικότητα: Ο Seeger αφηγήθηκε στο Rolling Stone ότι η πρώτη του συνάντηση με τον Dylan έγινε στο Greenwich Village, όπου, αφού τον άκουσε να παίζει, τον κάλεσε να εμφανιστεί σε μια folk βραδιά στο Carnegie Hall: «Θυμάμαι να κάθομαι σε ένα μακρύ τραπέζι με μια ομάδα άλλων συμμετεχόντων και να λέω: “Φίλοι μου, έχουμε χρόνο να τραγουδήσουμε μόνο τρία σύντομα τραγούδια ο καθένας, γιατί έχουμε περίπου 10 λεπτά ανά άτομο”. Και αυτό το αδύνατο παιδί σήκωσε το χέρι του με ένα πονηρό χαμόγελο και είπε: ‘Λοιπόν, ένα από τα τραγούδια μου διαρκεί 10 λεπτά’. Νομίζω ότι ήταν το A Hard Rain’s A-Gonna Fall. Τι τραγούδι!”
Η πρώτη συνάντηση με την Joan Baez
Η σκηνή: Στην ταινία, η Joan Baez και ο Bob Dylan συναντιούνται για πρώτη φορά στο Gerde’s Folk City, ένα γνωστό στέκι στο Greenwich Village όπου και οι δύο τραγουδούν εκείνη τη νύχτα.
Η πραγματικότητα: Στην πραγματικότητα, τα πράγματα δεν συνέβησαν ακριβώς έτσι: Ο Dylan και η Baez όντως συναντήθηκαν στο Gerde’s Folk City, αλλά όπως η ίδια η Baez δήλωσε στο Rolling Stone, πήγε εκεί ειδικά για να τον δει, συνοδευόμενη από τον τότε φίλο της: «Κάποιος μου είπε, “Ω, πρέπει να έρθεις να ακούσεις αυτόν τον τύπο, είναι καταπληκτικός”. Έτσι πήγα με τον πολύ, πολύ ζηλιάρη φίλο μου και είδαμε αυτό το ατημέλητο μικρό χλωμό ανθρωπάκι να σηκώνεται μπροστά στο πλήθος και να αρχίζει να τραγουδάει το «Song to Woody». Μέσα μου, βέβαια, έλιωνα, γιατί ήταν τόσο όμορφος, αλλά δεν μπορούσα να πω τίποτα γιατί καθόμουν δίπλα στον πολύ, πολύ ζηλιάρη φίλο μου, ο οποίος κοίταζε τον Dylan και τον διέλυε νοερά.»
Η νύχτα της κρίσης της Κούβας
Το σκηνικό: Η ταινία τοποθετεί τον πρωταγωνιστή του σε ορισμένα σημαντικά γεγονότα της αμερικανικής ιστορίας. Ένα από αυτά είναι η νύχτα της κρίσης των πυραύλων της Κούβας τον Οκτώβριο του 1962, κατά τη διάρκεια της οποίας βλέπουμε τον Dylan να παρακολουθεί αρχικά την εξέλιξη της κρίσης στην τηλεόραση και στη συνέχεια να κατευθύνεται σε ένα κοντινό μαγαζί για να τραγουδήσει ένα τραγούδι διαμαρτυρίας με τίτλο Masters Of War. Ανάμεσα στο πλήθος που τον ακούει είναι και η Joan Baez και οι δυο τους μοιράζονται ένα παθιασμένο φιλί και περνούν τη νύχτα μαζί.
Η πραγματικότητα: Ο Dylan και η Baez είχαν μια σύντομη ερωτική σχέση, η οποία όμως ξεκίνησε πολύ αργότερα από το 1962. Αρχικά, ο Dylan είχε ερωτευτεί τη μικρότερη αδελφή της Baez, τη Mimi, η οποία αντί γι’ αυτό κατέληξε να παντρευτεί έναν άλλο λαϊκό τραγουδιστή της νεοϋορκέζικης σκηνής, τον Richard Fariña. Επιπλέον, ενώ η κρίση των πυραύλων της Κούβας είχε ισχυρό αντίκτυπο στον Dylan, σύμφωνα με το βιβλίο του Wald, ο Ντίλαν έγραψε το Masters of War ενώ ταξίδευε στο Λονδίνο, αντλώντας την περισσότερη έμπνευσή του από το appalachian folk standard «Nottamun Town». Πολλοί πιστεύουν ότι το τραγούδι που εμπνεύστηκε από την κρίση της Κούβας είναι το “A Hard Rain’s A-Gonna Fall “, αλλά και αυτό είναι ψευδές αφού ο Dylan το ερμήνευε ήδη ένα μήνα πριν από την εκδήλωση της κρίσης.
Στον κινηματογράφο με τη Suze Rotolo
Η σκηνή: Ο μόνος πραγματικός χαρακτήρας του οποίου το όνομα άλλαξε στην ταινία -κατόπιν ρητής επιθυμίας του Bob Dylan- είναι η Suze Rotolo, η πρώτη φίλη του Dylan, η οποία εμφανίζεται και στο εμβληματικό εξώφυλλο του The Freewheelin Bob Dylan. Στην ταινία, η πρώτη τους συνάντηση μετατρέπεται σε ένα μακρύ ραντεβού όπου συζητούν για την τέχνη, την πολιτική και τον ακτιβισμό. Κατά τη διάρκεια του ραντεβού, πηγαίνουν στον κινηματογράφο για να παρακολουθήσουν την ταινία του Irving Rapper με πρωταγωνίστρια την Bette Davis, Now Voyager. H περίφημη «σκηνή του διπλού τσιγάρου» από την ταινία αυτή, ξαναπαίζεται σε μια ιδιαίτερα συγκινητική στιγμή στο τέλος της ταινίας.
Η πραγματικότητα: Γνωρίζουμε από τον ίδιο τον σκηνοθέτη ότι η σκηνή του κινηματογράφου είναι μια ρομαντική εφεύρεση, όπως γνωρίζουμε και ότι ο Bob Dylan ζήτησε συγκεκριμένα να «προστατεύσει» το όνομα της Suze Rotolo με μια «ασπίδα» μυθοπλασίας, για να απεικονίσει το τέλος μιας σχέσης.
Η αλματώδης άνοδος του Ντίλαν και η ηχογράφηση του πρώτου του άλμπουμ
Η σκηνή: Αμέσως μετά την εμφάνισή του στο Gerde’s, δημοσιεύεται ένα άρθρο στους New York Times από τον Robert Shelton, που τον εκθειάζει ως «ένα λαμπρό νέο πρόσωπο». Την ίδια μέρα, ο Ντίλαν μαζί με τον νέο του μάνατζερ Albert Grossman πηγαίνουν στην Columbia Records, όπου συναντά τον παραγωγό John Hammond και αρχίζει αμέσως την ηχογράφηση του πρώτου του άλμπουμ. Στη σκηνή του ασανσέρ που οδηγεί στα γραφεία της εταιρείας, ο Γκρόσμαν κρατά ένα αντίγραφο του άρθρου και το διαβάζει με ενθουσιασμό δυνατά.
Η πραγματικότητα: Αρκετές μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων από εκείνη την εποχή δείχνουν ότι δεν ήταν όλες οι πρώτες εμφανίσεις του Ντίλαν επιτυχημένες. Είναι αλήθεια ότι ο Dylan πήγε στο Columbia την ημέρα που δημοσιεύτηκε το άρθρο των New York Times , αλλά ήταν εκεί μόνο για να παίξει φυσαρμόνικα σε ένα τραγούδι της Carolyn Hester που ήταν παραγωγή του Hammond. Ο Dylan ηχογράφησε το ντεμπούτο άλμπουμ του δύο μήνες αργότερα και γνώρισε τον Grossman μόνο αφού υπέγραψε με την Columbia.
Η σφυρίχτρα που χρησιμοποίησε ο Dylan στο Highway 61 Revisited
Η σκηνή: Μια άλλη σκηνή που προβλημάτισε είναι αυτή που αφορά τη διάσημη σφυρίχτρα της αστυνομίας που χρησιμοποίησε ο Dylan κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης του ομώνυμου κομματιού του Highway 61 Revisited, του άλμπουμ του 1965 που περιέχει και το πιο διάσημο τραγούδι του Dylan, το οποίο ενέπνευσε τον τίτλο της ταινίας Like A Rolling Stone. Στην ταινία, ο Ντύλαν αγοράζει την αστυνομική σφυρίχτρα σχεδόν από καπρίτσιο από έναν πλανόδιο πωλητή που συναντά στο δρόμο του προς το στούντιο ηχογράφησης. “Έχετε παιδιά; » ρωτάει ο πωλητής. Ο Ντίλαν απαντά : «Ναι, χιλιάδες».
Η πραγματικότητα: Την αλήθεια για το πώς η περίφημη αυτή σφυρίχτρα κατέληξε στο στόμα του Dylan και στο άλμπουμ αποκάλυψε ο μπασίστας Al Kooper: «Εκείνη την εποχή, φορούσα αυτή την αστυνομική σφυρίχτρα γύρω από το λαιμό μου σαν κολιέ»,δήλωσε ο Kooper στο Rolling Stone το 2016. “Τη χρησιμοποιούσα σε ορισμένες καταστάσεις, κυρίως σχετικές με τα ναρκωτικά, ήταν η αίσθηση του χιούμορ μου εκείνη την εποχή. Ενώ ηχογραφούσαμε το τραγούδι, πήρα το κολιέ, το έβαλα γύρω από το λαιμό του Bob και είπα, ‘Παίξε αυτό αντί για τη φυσαρμόνικα’. Και κάπως έτσι συνέβη».
Η εμφάνιση του Dylan στην τηλεοπτική εκπομπή του Pete Seeger
Η σκηνή: Προς το τέλος της ταινίας, ο Μπομπ Ντίλαν κάνει μια εμφάνιση σε μια τηλεοπτική εκπομπή που παρουσιάζει ο Pete Seeger.
Η πραγματικότητα: Ο Pete Seeger φιλοξένησε πράγματι ένα πρόγραμμα με τίτλο Rainbow Quest, το οποίο προβλήθηκε στη Νέα Υόρκη και το Νιου Τζέρσεϊ και παρουσίαζε μουσικούς της folk, του blues και του bluegrass. Ωστόσο, ο Dylan δεν εμφανίστηκε ποτέ στην στην εκπομπή.
Η ενθαρρυντική ομιλία του Johnny Cash
Η σκηνή: Ο Johnny Cash γίνεται φίλος του Dylan με αλληλογραφία, ενθαρρύνοντάς τον να ακολουθήσει το δικό του δρόμο χωρίς να επηρεάζεται από άλλους. Η σχέση τους κορυφώνεται σε μια σκηνή στο πάρκινγκ λίγο πριν από την τελευταία εμφάνιση του Dylan στο Newport Folk Festival το 1965. Αφού διαφωνεί με τον Seeger, ο Dylan βγαίνει έξω για καθαρό αέρα και συναντά τον Cash, εμφανώς μεθυσμένο, να προσπαθεί ανεπιτυχώς να βγει από το πάρκινγκ με το αυτοκίνητό του. Εκείνη τη στιγμή, ο Cash εκφωνεί έναν ενθαρρυντικό λόγο στον Dylan, προτρέποντάς τον να μην αφήνει τους άλλους να του υπαγορεύουν τη μουσική που πρέπει να παίζει.
Η πραγματικότητα: Είναι αλήθεια ότι ο Ντύλαν και ο Κας έγιναν φίλοι δι’ αλληλογραφίας. Ωστόσο, η κομβική αυτή σκηνή είναι φανταστική. Ο Άνθρωπος με τα Μαύρα δεν ήταν παρών στο Newport Folk Festival το 1965, και εκείνη η ενθαρρυντική ομιλία πριν ανέβει στη σκηνή δεν συνέβη ποτέ.
Η τελευταία εμφάνιση του Ντύλαν στο φεστιβάλ του Νιούπορτ το 1965
Το σκηνικό: Η ταινία φτάνει στο αποκορύφωμά της με την περίφημη εμφάνιση στο Newport Folk Festival το 1965,, όταν ο Ντίλαν αποφασίζει να ξεφύγει από την παραδοσιακή φολκ μουσική, ακριβώς μπροστά σε αυτό που θεωρούνταν το σπίτι του, και να παίξει για πρώτη φορά με ηλεκτρική κιθάρα και όχι ακουστική. Οι μαρτυρίες για εκείνη τη νύχτα ποικίλλουν τόσο πολύ που είναι σχεδόν αδύνατο να διαχωρίσεις τον μύθο από την πραγματικότητα. Στην ταινία, η αντίδραση του κοινού είναι ανάμεικτη, αλλά η πιο εχθρική πλευρά φαίνεται να κυριαρχεί. Σε ένα σημείο, ο Pete Seeger κοιτάζει επίμονα ένα τσεκούρι, καθώς σύμφωνα με τον αστικό μύθο ήθελε να κόψει τα καλώδια του ενισχυτή. Ωστόσο, υπάρχει μια λεπτομέρεια: κατά τη διάρκεια της παράστασης, κάποιος από το κοινό φωνάζει “Ιούδας! » στον Dylan. Από τη σκηνή, ο Ντίλαν απαντά: «Δεν σε πιστεύω…» και στη συνέχεια, απευθυνόμενος στην μπάντα του, δίνει εντολή: «Παίξτε γαμώτο δυνατά!». Η μπάντα τότε ξεκινάει μια εμπρηστική εκδοχή του Like a Rolling Stone .
Η πραγματικότητα: Κάθε οπαδός του Dylan γνωρίζει ότι αυτή η θρυλική στιγμή συνέβη κατά τη διάρκεια μιας συναυλίας στην Αγγλία, συγκεκριμένα στο Free Trade Hall του Μάντσεστερ στις 17 Μαΐου 1966. μπορεί να ακουστεί στη ζωντανή ηχογράφηση «The Bootleg Series Vol 4: Bob Dylan Live 1966, The “Royal Albert Hall” Concert. Παρ’ όλα αυτά, οι λόγοι για τους οποίους μια τέτοια στιγμή δεν θα μπορούσε να μείνει έξω από την ταινία είναι ένα όπωε και ο μύθος του εξληντα χρόνια τώρα,. Και όπως εύστοχα έχει ειπωθεί:
«Ο Ντίλαν δεν τραγουδάει εδώ και 60 χρόνια. Τραγουδάει εδώ και εκατοντάδες χρόνια.»
