Όταν η συμπεριφορά ή οι αποφάσεις των ηγετών μας γίνονται τόσο ακατανόητες, μερικές φορές δεν υπάρχει άλλος τρόπος να τις αναλύσουμε και να τις κατανοήσουμε από το να παραμερίσουμε τις παραδοσιακές έννοιες της πολιτικής επιστήμης και να στραφούμε στην ψυχολογία. Ένα φαινόμενο που συμβαίνει στη Γαλλία το τελευταίο διάστημα με τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, είναι ότι θέλησε να αναστείλει κάθε πολιτική ζωή, να φιμώσει την αντιπολίτευση, να κλείσει το κοινοβούλιο και να ελέγξει τα μέσα ενημέρωσης. Ακόμα εμβρόντητοι από τη διάλυση του Κοινοβουλίου τον περασμένο Ιούνιο και το θεσμικό χάος που προκάλεσε ο Μακρόν, οι Γάλλοι αναλυτές -από τον πολιτικό σύμβουλο Alain Minc μέχρι τον ιστορικό Patrick Weil χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο τη λέξη «ναρκισσιστής» για να περιγράψουν τον πρόεδρο και τη συμπεριφορά ενός ανθρώπου που είναι αποκλειστικά εγωκεντρικός, στερείται κάθε αίσθησης της διαφορετικότητας και είναι πεπεισμένος ότι είναι ο μοναδικός κάτοχος της αλήθειας. Ένας πρόεδρος τόσο εγωκεντρικός που όχι μόνο ζήτησε η καρέκλα του στο Συμβούλιο Υπουργών να είναι η μόνη που θα φέρει τα διακριτικά της Γαλλικής Δημοκρατίας βαμμένα με χρυσό χρώμα.
Το αξίωμα ενός προέδρου που κατακλύζεται από τον ναρκισσισμό του αναλύει ο κοινωνιολόγος Marc Joly, του οποίου το δοκίμιο Διεστραμμένη σκέψη στην εξουσία (Perverse thinking in power) σχολιάζεται ευρέως στα κοινωνικά δίκτυα. Το κείμενο αυτό πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα συγκρίνοντας την αντίληψη του Μακρόν για την εξουσία και τη σχέση του με τους πολίτες με τον τρόπο σκέψης και δράσης με εκείνους που πάσχουν από ναρικισσιστική διαταραχή της προσωπικότητας. Ο ερευνητής του CNRS (του μεγαλύτερου επιστημονικού ιδρύματος της χώρας), ο οποίος αφιέρωσε μια διατριβή στη φιγούρα του ναρκισσιστικού ανώμαλου, θεωρεί ότι το σημειολογικό πεδίο και η ηθική βία στην οποία καταφεύγει συχνά ο ναρκισσιστικός ανώμαλος για να κυριαρχήσει και να χειραγωγήσει το θύμα του είναι στοιχεία που εφαρμόζονται στον λόγο του Μακρόν από τότε που ήρθε στο Ελιζέ το 2017. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι η διεστραμμένη σκέψη δεν πιστεύει στη νοημοσύνη των άλλων, ούτε στην ικανότητά τους να σκέφτονται, γεγονός που εξηγεί την αλαζονεία του Μακρόν μπροστά στην αποτυχημένη διάλυση του κοινοβουλίου και την αποφασιστικότητά του να παραμείνει στο κέντρο του παιχνιδιού στον διορισμό του πρωθυπουργού.
Για τον Joly, ο Μακρόν είναι πάνω απ’ όλα ένας χειριστικός και το όπλο του είναι η κατάφωρη χρήση της ασάφειας, δηλαδή το γεγονός ότι έχει εκ διαμέτρου αντίθετες ομιλίες για το ίδιο θέμα. Ένας επιτήδειος που απολαμβάνει επίσης να παρατηρεί τη σύγχυση που προκαλεί στους συνομιλητές του και χωρίς καμία ικανότητα ενσυναίσθησης ή πραγματικές ηθικές αναφορές, αδιαφορώντας για τα δεινά που προκαλεί, όπως στην κρίση των κίτρινων γιλέκων. Για να βάλει τότε έλος στην εξέγερση, ο Μακρόν οργάνωσε μια μεγάλη εθνική διαβούλευση στην οποία 230.000 άνθρωποι προσήλθαν καλόπιστα στα δημαρχεία της χώρας για να καταθέσουν προτάσεις που θα βελτίωναν την καθημερινότητά τους. Ο Μακρόν όμως δεν έκανε απολύτως τίποτα. Πέντε χρόνια αργότερα, κανείς δεν ξέρει αν διάβασε έστω και ένα από τα 20.000 cahiers de doléances που συμπλήρωσαν μάταια πολλοί πολίτες, οι οποίοι σήμερα, χωρίς αμφιβολία, είναι πιθανότερο να εμπιστευτούν τον «προστατευτικό» λόγο της Μαρίν Λεπέν παρά τον άνθρωπο που τους υποσχέθηκε τον νέο κόσμο και σε αντάλλαγμα τους πρόσφερε την περιφρόνησή του.
Η ναρκισσιστική διάσταση και το μοναρχικό παραλήρημα του Μακρόν -ο οποίος θεωρούσε το 2015 ότι ένα από τα προβλήματα της γαλλικής δημοκρατίας ήταν ότι «χρειαζόταν ένας βασιλιάς»- ήταν εμφανής στην τελετή επαναλειτουργίας της Παναγίας των Παρισίων. Ένα μιντιακό σόου κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του προέδρου, που αποσκοπούσε στην αποκατάσταση της εικόνας του στην εθνική και διεθνή σκηνή και στο οποίο αρχικά διαφώνησε η αρχιεπισκοπή, η οποία αντιτάχθηκε στην ιδέα να εκφωνήσει ο Μακρόν την ομιλία του μέσα από τον καθεδρικό ναό. Αυτό που καταδεικνύει η πρόσφατη συμπεριφορά του, όπου παρευρέθηκαν οι Τραμπ και Μασκ – είναι, σύμφωνα με τον Joly, μια καθαρά προσωποπαγής αντίληψη της μνημειακής πολιτικής του κράτους: όποιο κι αν είναι το ιστορικό γεγονός, πρέπει να είναι ο ίδιος, ο πρωταγωνιστής της εκδήλωσης, ανίκανος να «υφάνει δεσμούς με το παρελθόν και με εκείνους που προηγήθηκαν, παρά μόνο με θεατρικό τρόπο». «Θα πρέπει να κρατήσουμε σαν θησαυρό αυτό το μάθημα ευθραυστότητας, ταπεινότητας και θέλησης και να μην ξεχνάμε ποτέ πόσο μετράει ο καθένας και πόσο το μεγαλείο αυτού του καθεδρικού ναού είναι αναπόσπαστο κομμάτι της δουλειάς όλων», δήλωσε ο Εμανουέλ Μακρόν στην Παναγία των Παρισίων. Ένα μάθημα που θα μπορούσε κάλλιστα να ισχύει και για τον ίδιο, στη σχέση του με τον γαλλικό λαό, τον νάρκισσο της γαλλικής πολιτικής.
