Η 82η έκδοση του παλαιότερου κινηματογραφικού φεστιβάλ του κόσμου ξεκίνησε με την ταινία Grace του Paolo Sorrentino. Θα ακολουθήσουν οι George Clooney, Cate Blanchett, Guillermo del Toro, Kathryn Bigelow, Emma Stone, Oscar Isaac, Sofia Coppola, Al Pacino, Jude Law και Julia Roberts, μεταξύ πολλών άλλων. Μια από τις πολυπληθέστερες Α-listers παρουσίες στην ιστορία του φεστιβάλ που φιλοξενεί αστέρες από τη δεκαετία του 1930. Μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου, πολλά φώτα της δημοσιότητας θα είναι στραμμένα στο Lido, το νησί όπου πραγματοποιείται η Mostra. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ένας ολοένα και αυξανόμενος αριθμός φωνών ζητούν από το φεστιβάλ να μην ξεχάσει εκείνους που βρίσκονται στην αντίθετη πλευρά της εξίσωσης: εκείνους που πεινάνε. Το κίνημα V4P (Venice for Palestine), με επικεφαλής περίπου 1.500 προσωπικότητες του κινηματογράφου, έστειλε επιστολή στο φεστιβάλ την περασμένη Παρασκευή, με την οποία το καλεί να καταδικάσει επίσημα τη «συνεχιζόμενη γενοκτονία στη Γάζα και την εθνοκάθαρση σε ολόκληρη την Παλαιστίνη». Σε μια δεύτερη, πιο πρόσφατη επιστολή, ζητούσε την ανάκληση των προσκλήσεων σε δύο διασημότητες – την Gal Gadot και τον Gerard Butler – επειδή στο παρελθόν είχαν υιοθετήσει φιλοϊσραηλινές θέσεις. Στη θέση των ηθοποιών, οι οποίοι συμμετέχουν στην εκτός συναγωνισμού ταινία του Julian Schnabel In the Hand of Dante, το κείμενο προτείνει να παρελάσει μια αντιπροσωπεία «με την παλαιστινιακή σημαία». Το φεστιβάλ απάντησε ότι η συζήτηση είναι πάντα ευπρόσδεκτη, αλλά ποτέ δεν θα επέτρεπε την απαγόρευση. Οι διαμαρτυρίες όμως έγιναν πιο έντονες. Η Μόστρα δεν έχει καν ξεκινήσει και ήδη βιώνει την πρώτη της μεγάλη διαμάχη. Είναι πιθανό να τραβήξει και να επεκταθεί καθ’ όλη τη διάρκεια της διοργάνωσης. Προς το παρόν, έχει προγραμματιστεί μια διαδήλωση υπέρ των Παλαιστινίων για τις 30 Αυγούστου στο ίδιο το Lido.
«Η Μπιενάλε της Βενετίας, που περιλαμβάνει τη Μόστρα, είναι ένας πολιτιστικός θεσμός, ο σημαντικότερος στην Ιταλία, ένας ανοιχτός χώρος για διάλογο. Το να παίρνουμε θέσεις ή να κάνουμε πολιτικές δηλώσεις δεν είναι η δουλειά μας. Καλωσορίζουμε τους πάντες, δεν έχουμε λογοκρίνει ποτέ καλλιτέχνη, ούτε θα το κάνουμε τώρα», δήλωσε ο Alberto Barbera, καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ. «Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη στάση της Μπιενάλε και τη σαφήνεια της θέσης της σε αυτά τα τραγικά ζητήματα, ούτε να πιστέψει ότι είμαστε αναίσθητοι σε ό,τι συμβαίνει», πρόσθεσε. Ο ίδιος αναφέρει τις πολλές ταινίες που προβάλλονται τακτικά -και ακόμη περισσότερο φέτος- από Ιρανούς σκηνοθέτες που καταπιέζονται από το καθεστώς ή από Ουκρανούς συγγραφείς. Και, κυρίως, σημείωσε ότι στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα περιλαμβάνεται η ταινία The Voice of Hind Rajab, του Kaouther Ben Hania, η οποία αφηγείται τη δολοφονία ενός πεντάχρονου κοριτσιού από τη Γάζα από τα ισραηλινά στρατεύματα, χρησιμοποιώντας τις πρωτότυπες ηχογραφήσεις των εκκλήσεων κινδύνου του μικρού κοριτσιού προς την Ερυθρά Ημισέληνο. «Το γεγονός ότι το επιλέξαμε δείχνει ότι όχι μόνο δεν διστάζουμε, αλλά ότι, κατά κάποιο τρόπο, έχουμε επίγνωση των θυμάτων αυτού του παράλογου πολέμου και στεκόμαστε στο πλευρό τους», δήλωσε ο Barbera.
Η ίδια η V4P πανηγύρισε την ένταξη της ταινίας στη διεκδίκηση του Χρυσού Λέοντα, η οποία προβάλλεται την ίδια ημέρα με την ταινία Στο χέρι του Δάντη. Ωστόσο, δεν πιστεύουν ότι αυτό είναι αρκετό. Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας έχει συχνά διασταυρωθεί με την ιστορία. Έχει γίνει μάρτυρας πολέμων, επαναστάσεων, ακυρωμένων διοργανώσεων, ακόμη και μιας πανδημίας. Η Donatella Finocchiaro, μέλος του V4P και πρωταγωνίστρια της ταινίας Elisa του Leonardo Di Costanzo , που επίσης συμμετέχει στο διαγωνιστικό τμήμα, δήλωσε: «Σε αυτό το πλαίσιο, οι Ισραηλινοί καλλιτέχνες που υποστηρίζουν και χρηματοδοτούν την κυβέρνηση δεν μπορούν να παρελαύνουν στη Βενετία και να λαμβάνουν χειροκροτήματα. Είναι ανυπόφορο […] Το να λες «είμαστε ανοιχτοί στον διάλογο» σημαίνει να μην παίρνεις θέση. Και τώρα πρέπει να μιλήσουμε ανοιχτά”.
Ο Μπάτλερ συμμετείχε το 2018 σε γκαλά που διοργανώθηκε από τους Φίλους των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF), οι οποίοι συγκέντρωσαν 60 εκατομμύρια δολάρια για τα στρατεύματα- η Γκαντότ ήταν στρατιώτης των IDF μεταξύ 2005 και 2006 και αργότερα έγινε εκπαιδευτής μάχης. Κατηγορείται επίσης ότι καταδίκασε επανειλημμένα τις επιθέσεις της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου 2023, ενώ ουσιαστικά αγνόησε τις σφαγές που πραγματοποίησε η χώρα της. Το πιο πρόσφατο έργο της, η Χιονάτη, προκάλεσε μποϊκοτάζ και διαμαρτυρίες στον αραβικό κόσμο, η Γκαντότ δέχτηκε απειλές κατά της ζωής της και το αστέρι της στο Walk of Fame του Χόλιγουντ βανδαλίστηκε. Σε κάθε περίπτωση, έχει ήδη επιβεβαιωθεί ότι η ηθοποιός δεν θα παρευρεθεί στο Lido: η παρουσία της δεν αναμενόταν ποτέ, ίσως ακριβώς λόγω της πιθανής αναταραχής, σύμφωνα με τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης.
Στη Λωρίδα της Γάζας, 62.000 ζωές έχουν χαθεί από τον Οκτώβριο του 2023, σχεδόν οι μισές από αυτές είναι γυναίκες και παιδιά, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Υγείας της Γάζας που διοικείται από τη Χαμάς. Το σύστημα υγείας βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τουλάχιστον 1.857 Παλαιστίνιοι έχουν πεθάνει από τον Μάιο, ενώ προσπαθούσαν να προμηθευτούν τρόφιμα στα κέντρα διανομής, σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΟΗΕ. Η Ολοκληρωμένη Ταξινόμηση Φάσεων Επισιτιστικής Ασφάλειας, ένα διεθνές σύστημα που υποστηρίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη και μετρά την παγκόσμια κατάσταση των τροφίμων, κήρυξε επίσημα λιμό στην πόλη της Γάζας, κάτι που έχει κάνει μόνο σε τρεις άλλες περιπτώσεις από τότε που άρχισαν τα αρχεία του το 2004. Στην Παλαιστίνη, οι άνθρωποι πεθαίνουν είτε από την πείνα καθώς η ανθρωπιστική βοήθεια εμποδίζεται να μοιραστεί, είτε από τα πυρά των IDF, αν είσαι δημοσιογράφος και προσπαθείς να καταγράψεις όλα όσα συμβαίνουν.
Αυτό έχει οδηγήσει τα δύο παράλληλα τμήματα του φεστιβάλ, τη Διεθνή Εβδομάδα Κριτικών και την Ημέρα των Συγγραφέων, στα οποία απευθύνεται και η επιστολή της V4P, να εκφράσουν έντονα τις απόψεις τους. «Θεωρούμε όλο και πιο απαράδεκτες τις εγκληματικές ενέργειες εναντίον του παλαιστινιακού λαού που αποσκοπούν στην ολοκληρωτική εξόντωσή του», αναφέρεται στην ανακοίνωση που εξέδωσε το τμήμα των κριτικών. Ως εκ τούτου, η V4P ζητά μεγαλύτερες προσπάθειες από την κεντρική εκδήλωση: να δοθεί χώρος στους Παλαιστίνιους καλλιτέχνες κατά την τελετή έναρξης «να προσφέρουν άμεση μαρτυρία»- και να δεσμευτεί η Μόστρα ότι «θα διακόψει τις σχέσεις της με κάθε οργανισμό που υποστηρίζει την ισραηλινή κυβέρνηση». «Δεν τις έχουμε. Δεν μπορείτε να ζητάτε από μια Μπιενάλε τέχνης να λύσει κάτι που καμία κυβέρνηση δεν έχει δείξει ότι είναι ικανή να κάνει», απαντά ο Alberto Barbera, καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ
Ωστόσο, η σφαγή στη Γάζα αιωρείται πάνω από το φεστιβάλ. Επηρεάζει άλλωστε ολόκληρο τον κόσμο. Σχεδόν κάθε μέρα, προσωπικότητες της βιομηχανίας του μεγέθους των Adam Driver, Alicia Vikander, Jim Jarmush, Greta Gerwig, Jesse Plemons, Laura Dern, Idris Elba, Jason Momoa, Jacob Elordi και πολλοί άλλοι. θα εμφανίζονται στην οθόνη και μπροστά από τα μικρόφωνα σε συνεντεύξεις Τύπου. Ποιος ξέρει αν θα μιλήσουν για τη Γάζα;
