Μερικές φορές δεν μπορείς να διαλέξεις το ψευδώνυμο σου, αλλά μπορείς να αποδείξεις γιατί σου δόθηκε. Ο Αρμάντ Ντουπλάντις πήρε το ψευδώνυμο «Mondo», που σημαίνει «κόσμος» στα ιταλικά, σε νεαρή ηλικία από έναν οικογενειακό φίλο. Είναι εύκολο να εκ των υστέρων να αποδώσουμε σημασία σε αυτό που πιθανώς ήταν απλώς μια πράξη αγάπης και παιδικής αθωότητας, αλλά στα 25 του, έχει κατακτήσει τον κόσμο του άλματος επί κοντώ πολλές φορές. Ο Ντουπλάντις είναι για το άλμα επί κοντώ, ό,τι ο Γιουσέιν Μπολτ για τα σπριντ, ο Μάικλ Φελπς για την κολύμβηση και η Σιμόν Μπέιλς για τη γυμναστική. Το πρώτο του παγκόσμιο ρεκόρ ήταν 6,17 μέτρα στην Πολωνία τον Φεβρουάριο του 2020. Μια εβδομάδα αργότερα, πήδηξε ένα εκατοστό ψηλότερα στη Γλασκόβη. Ακολούθησαν δεκατρία ακόμη παγκόσμια ρεκόρ, κάθε φορά κατά ένα εκατοστό. Την Δευτέρα το βράδυ ο Αρμάντ «Mondo» Ντουπλάντις διατήρησε την ψυχραιμία του στις ζεστές και υγρές συνθήκες στο Τόκιο και κατέρριψε το 14ο παγκόσμιο ρεκόρ του στο άλμα επί κοντώ ανδρών, κερδίζοντας τον τρίτο συνεχόμενο παγκόσμιο τίτλο του. Ο τελικός της Δευτέρας ήταν μια άλλη ευκαιρία για τον κόσμο να δει τι μπορεί να κάνει ο αθλητής φαινόμενο. Ξεκίνησε με 5,55 μ. και συνέχισε με 5,85 μ. και 5,95 μ. Με τους υπόλοιπους αθλητές να αρχίζουν να μένουν πίσω, ο δύο φορές παγκόσμιος πρωταθλητής Κέντρικς κατάφερε να περάσει τα 5,95 μ., όπως και ο Αυστραλός Μάρσαλ, ενώ ο Εμμανουήλ Καράλης χρειάστηκε την τρίτη του προσπάθεια για να τους ακολουθήσει. Ο Καράλης συνέχισε με ένα άλμα 6 μέτρων και κατέκτησε το ασημένιο μετάλλιο, αλλά απέτυχε στα 6,10 μ., 6,15 μ. και 6,20 μ., ενώ ο Ντουπλάντις ανέβασε σιγά-σιγά ταχύτητα και πέρασε με την πρώτη προσπάθεια τα 6,10 μ. και τα 6,20 μ., σφραγίζοντας τον τρίτο συνεχόμενο τίτλο του. Με το κοινό των 60.000 ατόμων να παρακολουθεί με προσήλωση την τελευταία δοκιμασία, ο Ντουπλάντις έριξε τον πήχη στα δύο πρώτα του άλματα στα 6,30 μ., αλλά ο πήχης κουνήθηκε και παρέμεινε στη θέση του στο τρίτο άλμα, προκαλώντας τον ενθουσιασμό του κοινού, ενώ οι συναθλητές του έσπευσαν να τον συγχαρούν για το 14ο παγκόσμιο ρεκόρ του.
Ο Ντουπλάντις είναι υπεύθυνος για τουλάχιστον 102 άλματα πάνω από 6 μέτρα, από τον Μάρτιο του 2025. Είναι ο μόνος αθλητής που έχει επιτύχει αυτό το κατόρθωμα τόσο συχνά, καθιστώντας τον «μοναδικό» άλτη επί κοντώ στην ιστορία. Έχει ένα εξαιρετικά υψηλό ποσοστό νικών, έχοντας χάσει μόνο τέσσερις φορές από την αρχή του 2020 και διατηρώντας μια αήττητη σειρά 37 αγώνων που ξεκινά από τον Ιούλιο του 2023. Η τελευταία φορά που έχασε ήταν το 2019, το τελευταίο έτος των σπουδών του. Ο Ντουπλάντις τερμάτισε δεύτερος στον τελικό του NCAA τον Ιούνιο, δεύτερος στον τελικό του Diamond League τον Αύγουστο και δεύτερος στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα τον Οκτώβριο στη Ντόχα. Η ήττα τον ενέπνευσε. Την επόμενη χρονιά, το 2020, βελτίωσε το προσωπικό του ρεκόρ κατά 13 εκατοστά (από 6,05 μ. σε 6,18 μ.). Το 2000, ο ακαδημαϊκός Francoys Gagne ενημέρωσε το Μοντέλο Ικανότητας και Ταλέντου. Το μοντέλο αυτό θεωρούσε ότι τα άτομα με φυσικές ικανότητες χρειάζονται ένα συνδυασμό τύχης, προσωπικών ικανοτήτων και του κατάλληλου περιβάλλοντος για να αναπτύξουν και να αξιοποιήσουν το ταλέντο τους.
Ο Ντουπλάντις θα μπορούσε να είναι το πρότυπο. Προέρχεται από οικογένεια αθλητών: ο πατέρας του, Greg, ήταν κορυφαίος άλτης για τις ΗΠΑ. Η μητέρα του, Helena, από τη Σουηδία, ήταν επταθλήτρια και παίκτρια βόλεϊ. Οι ρίζες της μητέρας του Ντουπλάντις είναι ο λόγος για τον οποίο εκπροσωπεί τη Σουηδία και όχι τις ΗΠΑ. Οι γονείς του εξακολουθούν να είναι οι προπονητές του. Ο Mondo έχει δύο μεγαλύτερους αδελφούς που ασχολούνταν με το άλμα επί κοντώ σε αρκετά καλό επίπεδο. Μεγάλωσε ασχολούμενος με το άλμα επί κοντώ στην αυλή του σπιτιού του και εξακολουθεί να κατέχει όλα τα παγκόσμια ρεκόρ των ηλικιών 7-12 ετών. Σίγουρα ένα αθλητικό παραμύθι, αλλά και μια υπερβολικά απλή προδέγγιση για να εξηγήσει κάποιος την επιτυχία του Ντουπλάντις. Εδώ είναι που η βιο-μηχανική δίνει τις απαντήσεις. Ο David Young, καθηγητής φυσικής στο LSU, εξηγεί ότι οι ελίτ αθλητές του άλματος επί κοντώ χρειάζονται τέσσερα στοιχεία: «Την ταχύτητα ενός σπρίντερ παγκόσμιας κλάσης, την ικανότητα ενός αθλητή του άλματος σε μήκος, την ευκινησία ενός γυμναστή και την ευελιξία μιας μπαλαρίνας». Ένα καλό άλμα απαιτεί την άριστη γνώση κάθε φάσης. Για τον Ντουπλάντις, η γρήγορη εκκίνηση είναι καθοριστική, καθώς αυτό επιτρέπει μεγαλύτερο ύψος πιασίματος (του κοντάριου). Όσο ψηλότερα πιάσεις, τόσο ψηλότερα θα πηδήξεις. Ο Mondo έχει μια από τις υψηλότερες ταχύτητες προσέγγισης στην εκκίνηση και η ταχύτητα ισούται με το ύψος στο άλμα επί κοντώ.
Oι ελίτ αθλητές του άλματος επί κοντώ χρειάζονται τέσσερα στοιχεία: Την ταχύτητα ενός σπρίντερ παγκόσμιας κλάσης, την ικανότητα ενός αθλητή του άλματος σε μήκος, την ευκινησία ενός γυμναστή και την ευελιξία μιας μπαλαρίνας.
Ο Ντουπλάντις (1,80 μ.) είναι κοντός για τα πρότυπα του αθλήματος. Στο λύκειο, έτρεξε τα 100 μέτρα σε 10,57 δευτερόλεπτα και έκανε άλμα σε μήκος 7,15 μέτρα. Η Τζαμαϊκανή σπρίντερ Shelly-Ann Fraser-Pryce (η οποία έχει τους περισσότερους παγκόσμιους τίτλους σπριντ γυναικών στην ιστορία) τον ρώτησε πόσο γρήγορα μπορούσε να τρέξει τα 100 μέτρα. Τη κοίταξε στα μάτια και της είπε ότι θα την νικήσει. Ο Ντουπλάντις δεν έδωσε χρόνο. Ο Chris Mills, λέκτορας βιο-μηχανικής στο Πανεπιστήμιο του Πόρτσμουθ, λέει ότι οι προπονήσεις των επικοντιστών είναι «συνήθως 14-20 διασκελισμοί». Η προπόνησή του Ντουπλάντις γίνεται με 20 διασκελισμούς (οι άλτες με άλμα επί κοντώ μετρούν κάθε δεύτερο βήμα, οπότε είναι μια προπόνηση 10 βημάτων) και εκτείνεται σε 45 μέτρα. Ο Mills εξηγεί τη «φάση της στήριξης», όπου ο Ντουπλάντις κατεβάζει το κοντάρι και το τοποθετεί στη βάση στήριξης, η οποία έχει βάθος μόνο 20 εκατοστά και πλάτος 60 εκατοστά. Είναι πλατύτερη στο μπροστινό μέρος και στενότερη στο κάτω μέρος, όπου έχει κλίση προς τα κάτω. Το κοντάρι χτυπά την πλάκα και γλιστρά προς τα κάτω στο πίσω μέρος της βάσης, όπου φτάνει σε μια «κοιλότητα». Αυτό το ορθογώνιο στο πίσω μέρος της βάσης δίνει στο κοντάρι χώρο να κινηθεί και να λυγίσει όταν χτυπά πάνω της. Ο Ντουπλάντις λέει ότι ένα μεγάλο μέρος της επιτυχίας του είναι η αντίδρασή του στον τρόπο με τον οποίο λυγίζει το κοντάρι.
Οι αθλητές του άλματος επί κοντώ πρέπει να «εξασφαλίσουν ότι μεγιστοποιούν το ύψος τους κατά την απογείωση, φτάνοντας όσο το δυνατόν ψηλότερα από μια ακριβή θέση απογείωσης. Ο Ντουπλάντις είναι δεξιόχειρας αθλητής, οπότε το δεξί του χέρι κρατά την κορυφή του κονταριού, με την παλάμη στραμμένη προς τον ουρανό. Το αριστερό χέρι είναι πιο κάτω, με την παλάμη στραμμένη προς το πάτωμα. Επομένως, πηδάει με το αριστερό πόδι, το οποίο παραμένει ίσιο καθώς πηδάει. Στη συνέχεια, πολλά πράγματα συμβαίνουν σε κλάσματα δευτερολέπτου. «Μετά την απογείωση, ο αθλητής του άλματος επί κοντώ ασκεί δύναμη, μέσω των χεριών του, στο κοντάρι για να βοηθήσει την κίνηση του κονταριού να λυγίσει προς τα εμπρός προς τον πήχη», λέει ο Mills. «Μόλις ο άλτης περάσει το κορδόνι του άλματος — μια νοητή γραμμή μεταξύ της κορυφής και της βάσης του άλματος — η κίνηση γίνεται με περιστροφή ολόκληρου του σώματος γύρω από το πάνω χέρι (το δεξί του Duplantis)», εξηγεί ο Mills. «Ο άλτης πρέπει να περιστραφεί ανάποδα όσο το δυνατόν γρηγορότερα, για να βεβαιωθεί ότι βρίσκεται στην ιδανική θέση όταν το κοντάρι αρχίζει να αναπηδά».
Ο Ντουπλάντις, σε σύγκριση με άλλους άλτες, μπαίνει σε αυτή την ανάποδη θέση πολύ πιο γρήγορα. Μοιάζει με το πώς κάποιος μπορεί να κάνει «βουτιά» σε μια πισίνα. Το αριστερό του πόδι κουνιέται προς τα πάνω, από ευθεία θέση. Ακολουθεί το δεξί γόνατο (το οποίο ήταν λυγισμένο κατά την απογείωση) και οδηγεί προς το στήθος. Ο συγχρονισμός του Ντουπλάντις με το κοντάρι και η ικανότητά του να μεταφέρει την ενέργεια από το κοντάρι στον εαυτό του που τον προωθεί σε ύψη που δεν έχουν επιτευχθεί ποτέ από κανέναν άλλο αθλητή, είναι μοναδικός. Φανταστείτε ένα ελατήριο. Η ενέργεια τάσης στο κοντάρι απελευθερώνεται και ταυτόχρονα ο αθλητής κινείται κατά μήκος της ευθείας κίνησης για να μεγιστοποιήσει την κατακόρυφη ταχύτητα, διατηρώντας παράλληλα την ευλυγισία του, για να ξεπεράσει τον πήχη. Τα πόδια εκτοξεύονται προς τα πάνω καθώς το κοντάρι ισιώνει. Αν μέχρι εκείνη τη στιγμή τα χαρακτηριστικά είναι ίδια με ενός σπρίντερ, ο Ντουπλάντις, τώρα γίνεται μισός γυμναστής, μισός χορευτής. Είναι ο λόγος που πολλοί έχουν πει ότι «ο Mondo είναι ο τέλειος συνδυασμός δύναμης, φινέτσας και ταχύτητας».
Στη φάση του τεντώματος, οι άλτες εκτελούν μισή στροφή ακολουθούμενη από θέση πικ (ανάποδο V) πάνω από τον πήχη. Το αριστερό χέρι του Ντουπλάντις απομακρύνεται από το κοντάρι, καθώς τα πόδια του περνάνε πάνω από τον πήχη, και στη συνέχεια σπρώχνει το κοντάρι με το δεξί του χέρι ακριβώς πριν τα πόδια του κατεβούν και το υπόλοιπο σώμα ακολουθήσει. Το στήθος και τα χέρια απομακρύνονται από τον πήχη καθώς ο Ντουπλάντις πέφτει προς το στρώμα. Τα άλματά του είναι πάντα επιτυχημένα και σε μεγάλα ύψη, κάτι που αποδεικνύει την ταχύτητά του. Όταν αποτυγχάνει, είναι επειδή οι γωνίες του είναι ελαφρώς λάθος και ακουμπά ελάχιστα τον πήχη, χτυπώντας τον με τα πόδια ή το στήθος του. Αυτό συνέβη στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κλειστού Στίβου στη Γλασκόβη στις αρχές του έτους. Ο Ντουπλάντις κέρδισε, φυσικά, αλλά δεν κατάφερε να περάσει τα ύψη με την πρώτη προσπάθεια. Χρειάστηκε τρεις προσπάθειες στα 5,85 μ., δύο στα 5,95 μ. και τρεις στα 6,05 μ. για να κερδίσει. Είπε ότι ήταν «η πιο σκληρή δουλειά που έχω κάνει ποτέ». Σε μια μέτρια μέρα, σύμφωνα με τα δικά του πρότυπα, ο Ντουπλάντις κέρδισε το χρυσό μετάλλιο και είχε τρεις προσπάθειες για παγκόσμιο ρεκόρ. Αυτό είναι και μια δοκιμασία ψυχολογικής αντοχής. Είναι σαν να κάνει δύο αγώνες ταυτόχρονα. Έναν αγώνα για να νικήσει όλους τους άλλους και μετά έναν αγώνα με τον εαυτό του για να κάνει το παγκόσμιο ρεκόρ.
Το να είσαι ο καλύτερος στον κόσμο σημαίνει ότι έχεις λίγους αθλητές να ακολουθήσεις για καθοδήγηση και έμπνευση. Ο Ντουπλάντις κάνει προπονήσεις σπριντ τέσσερις φορές την εβδομάδα και πηδά μόνο μία φορά, εν μέρει επειδή η τεχνική του βάση είναι πολύ καλή, αλλά κυρίως για να έχει τη λιγότερη σωματική καταπόνηση από τα επαναλαμβανόμενα άλματα σε αυτά τα ύψη. Όταν αγωνίζεται, μένει στο γήπεδο για ώρες, ακόμα και αν η προπόνηση διαρκεί μόνο 45 λεπτά καθώς η προθέρμανση και η αποθεραπεία είναι χρονοβόρες και σύνθετες. Δεν του αρέσει να σηκώνει βάρη. Ο Ντουπλάντις αναγνωρίζει, αντί να καυχιέται, ότι έχει κερδίσει τα πάντα και έχει σπάσει κάθε ρεκόρ. Η φιλία του με τον Εμμανουήλ Καραλή και η υποστήριξή του προς τους συναθλητές του στους αγώνες αντισταθμίζει την επιτυχία του. Ο Ντουπλάντις είναι ο αθλητής που κερδίζει με ευγένεια. Αν δεν ήταν ο Mondo πιθανόν στην παγκόσμια σκηνή του επί κοντώ, να έλαμπε ο αδερφικός του φίλος, Εμμανουήλ Καραλής.
