Τα αδέρφια Χρήστος και Αντώνης Νυφλής συνεχίζουν την σχεδόν 80χρονη παράδοση του παππού τους με την ίδια ενέργεια και ευρηματικότητα. Η μέτρηση, η κοπή και η ραφή του υποκαμίσου παραμένουν εντελώς προσωποποιημένες και χειροποίητες διαδικασίες, ενώ τα καλύτερα υφάσματα στον κόσμο επιλέγονται από Ελβετία, Μιλάνο, Φλωρεντία, Νάπολη και Παρίσι. Συναντήσαμε τον Χρήστο Νυφλή στον Οίκο Χριστάκη που συνεχίζει να βρίσκεται σχεδόν οκτώ δεκαετίες στην οδό Κριεζώτου 5 στο κτίριο, όπου το διάσημο εργαστήριο εξακολουθεί να παράγει όλα τα πουκάμισα με τον ίδιο χειροποίητο τρόπο. Μεγάλωσαν μέσα στον κόσμο των οικογενειακών καταστημάτων ένδυσης, οπότε με έναν τρόπο έχουν περάσει αυτά τα χαρακτηριστικά στην συνελιδηση και στον χαρακτήρα τους. “Οι επισκέψεις μου στο εργαστήριο του Χριστάκη αρχικά μου προξένησαν το έντονο ενδιαφέρον και αργότερα, μετά τις σπουδές μου και με παρότρυνση του παππού μου πήρα την απόφαση να μπω κανονικά στη δουλειά. Πρέπει να ήταν περίπου στο 2007” αναφέρει ο Χρήστος Νυφλής.
– Γιατί κάποιος να αποφασίσει να κάνει κατά παραγγελία ενδύμα;
Βρίσκω συναρπαστική τη σκέψη πως ένα ένδυμα έχει ραφτεί για μένα. Μέσα σε έναν κόσμο υπερπροσφοράς και υπερκατανάλωσης όπου η παραγωγή ρούχων είναι απρόσωπη και συχνά φθηνή και ανήθικη πιστεύω πως το να επιλέγεις ένα επί παραγγελία ένδυμα κάνει πραγματικά διαφορά ως στάση ζωής. Ρόλο σε αυτό παίζει και η προσωπική σχέση που αποκτάς με τον άνθρωπο που σχεδιάζει το ρούχο για σένα. Είναι και αυτό μια ακόμη όμορφη λεπτομέρεια στον τρόπο που επιλέγουμε να ζούμε.
– Η αισθητική του ανθρώπου που σας επισκέπτεται παίζεο ρόλο;
Θεωρώ πως πελάτης που θα φτάσει να έρθει σε επαφή μαζί μας έχει περάσει μια διεργασία μέσα του που τον έχει οδηγήσει στον Χριστάκη. Αυτό από μόνο του αρκεί. Μας αρέσει να συμβουλεύουμε κάποιον που ενδεχομένως είναι υπό διαμόρφωση όσον αφορά στο ντύσιμό του.
– Πως είναι να δουλεύετε οικογενειακά;
Έχουμε την τύχη να συνεργαζόμαστε καλά είτε όταν χωρίζουμε τις αρμοδιότητες είτε όταν δουλεύουμε μαζί π.χ. για τη δημιουργία μιας νέας συλλογής. Το μόνο αρνητικό είναι πως πάντα καταλήγουμε να συζητάμε θέματα δουλειάς στις οικογενειακές συγκεντρώσεις.
– Από που εμπνέεστε για τη δημιουργία μιας νέας συλλογής;
Η έμπνευση έρχεται από διάφορες οδούς. Τα ταξίδια, οι καθημερινές διαδρομές στην πόλη, η επαφή με τις τέχνες είναι σίγουρα πολύ σημαντικά για να πυροδοτήσουν ερεθίσματα. Η πιο σημαντική πηγή έμπνευσης πάντως για μένα είναι η συναναστροφή με άλλους ανθρώπους. Τεχνίτες, όχι πάντα αναγκαστικά του δικού μας κλάδου μου δίνουν συχνά έμπνευση μέσω της οπτικής τους απέναντι στην τέχνη τους. Εδώ συμπεριλαμβάνονται και οι άνθρωποι που έχουν εργαστεί και εργάζονται στο εργαστήριό μας, μάστορες με μία ιδιαίτερη ηθική, διαχρονική, της καθημερινής εργασίας στο ράψιμο.
– Έχετε πάει κόντρα στο ένστικτό σας;
Δεν είναι το ένστικτο πιστεύω αυτό που πρέπει να κοντράρουμε αλλά το comfort zone μας. Και το λέω αυτό γιατί συχνά πάμε κόντρα στο ένστικτό μας όχι επειδή δεν το εμπιστευόμαστε αλλά γιατί μας φαίνεται πιο δύσκολη η επιλογή του να το ακολουθήσουμε.
– Η στρατηγική πωλήσεων επηρεάζει τα σχέδιά σας;
Είναι τέχνη να μπορείς να σχεδιάσεις μια συλλογή η οποία είναι ταυτόχρονα ενδιαφέρουσα και εμπορική. Οπότε θεωρώ πως ναι η στρατηγική πωλήσεων επηρεάζει τα σχεδια μας με την έννοια πως δεν επιλέγουμε κάτι που θεωρούμε πως δε θα πουληθεί. Άλλωστε συχνά για κάτι που μας φαίνεται εμπορικά “δύσκολο”, φτιάχνουμε δείγματα τα οποία δείχνουμε στους πελάτες μας και παίρνουμε πολύτιμο feedback.
– Έχετε παρατηρήσει αλλαγές στην συμπεριφορά των πελατών σας;
Ναι, μετά την οικονομική κρίση κυρίως. Βλέπουμε πελάτες που μας επισκέπτονται πιο συνειδητοποιημένα, που δεν ψάχνουν την επίδειξη μέσω της κραυγαλέας προβολής της φίρμας και φαίνεται να εκτιμούν την διακριτική πολυτέλεια του sartorial ενδύματος. Επίσης κυρίως με τα social media βλέπουμε καταναλωτές που είναι ενημερωμένοι ήδη πριν μας επισκεφτούν κάτι το οποίο μας επιτρέπει σε περιπτώσεις να έχουμε την ευκαιρία για πιο ολοκληρωμένη διάδραση.
– Φοράτε μόνο ρούχα που έχετε σχεδιάσει;
Αν μιλάμε για την καθημερινότητά μας θα έλεγα ως επί το πλείστον ναι. Μου είναι δύσκολο ειλικρινά να φορέσω πουκάμισο που δεν έχουμε κόψει και ράψει στο εργαστήριό μας. Αυτό συνέβη από όταν φόρεσα το πρώτο πουκάμισο που μου έφτιαξε ο παππούς μου. Με αυτή την έννοια τα ρούχα που φοράω είναι κατά 99% από κάποια συλλογή μας ή πολύ συχνά κάποιο δείγμα από τις διάφορες δοκιμές μας. Άλλωστε μην ξεχνάτε ότι το πρώτο επίπεδο επαφής με τα ρούχα που φτιάχνουμε είναι η χρήση τους από εμάς. Έτσι συχνά κάνουμε αλλαγές ή βελτιώσεις πάνω σε ένα δείγμα μετά τη χρήση του από κάποιον στην ομάδα μας -και μιλάμε για πραγματική χρήση, να το φορέσεις, να το πλύνεις, να το ζήσεις. Πρέπει να ξέρεις και πώς “παλιώνει” το ύφασμα, τα υλικά κλπ.
– Υπάρχει καινοτομία στη μόδα; Είναι δυνατή; Είναι αυτό μια θετική εξέλιξη;
Θαυμάζω την πραγματική καινοτομία, καθώς είναι μια διαδικασία που εμπεριέχει ρίσκο και αβεβαιότητα άρα απαιτεί θάρρος. Στη μόδα – αν και δεν είμαι ειδικός στο να απαντήσω – συχνά βλέπουμε πολύ ιδιαίτερες προτάσεις από σχεδιαστές στα catwalks αλλά λίγα χαρακτηριστικά περνούν στην καθημερινότητά μας. Καινοτομία όπως την βλέπω προσωπικά, είναι η βελτίωση της επεξεργασίας των υφασμάτων (κυρίως για να είναι πιο οικολογική η παραγωγή τους αλλά και για βελτίωση στα χαρακτηριστικά τους) και η προσαρμογή των ρούχων στις ανάγκες των ανθρώπων. Έτσι για παράδειγμα όταν στον Χριστάκη είδαμε πως όλο και περισσότεροι πελάτες δεν φορούν γραβάτα, εξελίξαμε την κατασκευή ενός υποκαμίσου με κάποιους τρόπους ώστε αυτό να στέκεται σωστά χωρίς να χρειάζεται να έχεις κουμπωμένο το κουμπί του κολλάρου. Τέτοιου είδους λεπτομέρειες θεωρώ πως κάνουν τη διαφορά. Τώρα οι “αλλαγές” στην μαζική μόδα που στόχο έχουν να οδηγήσουν τους ανθρώπους σε όλο και μεγαλύτερη κατανάλωση, όχι για μένα δεν είναι μια θετική εξέλιξη. Πώς να είναι θετικό να αγοράζουμε ρούχα που σε ένα ή δύο χρόνια δε φοριούνται επειδή δεν μας ταιριάζουν πραγματικά;
– Θα είναι οι τάσεις λιγότερο σημαντικές στο μέλλον;
Η αλλαγή στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την μόδα που έχουν επιφέρει τα social media πιστεύω πως έχει αλλάξει και την επιρροή της σε εμάς. Έτσι, συγκριτικά με το παρελθόν που είχαμε κυρίως τα περιοδικά και την τηλεόραση, σήμερα ερχόμαστε σε επαφή με πολύ περισσότερες εικόνες και έχουμε περισσότερο υλικό από το οποίο διαμορφώνουμε το στυλ μας. Άρα δε νομίζω πως οι τάσεις θα έχουν λιγότερη επιρροή πάνω μας, αλλά θα έχουμε περισσότερες επιλογές -ειδικά με την εξέλιξη της προσωποποιημένης ραφής- για να φτιάξουμε την εικόνα μας.
– Μπορείτε να μας πείτε ποια είναι τα στοιχεία που χρησιμοποιείτε για να δημιουργήσετε ένα κομμάτι ανδρικού ρούχου που το αποτέλεσμα θα είναι σύγχρονο και διαχρονικό; Και ποιο μέρος απαιτεί περισσότερο την προσπάθεια και την προσοχή σας;
Τα στοιχεία είναι το πατρόν (εφαρμογή), το ύφασμα και τα υλικά. Ένα ανδρικό ρούχο πρέπει να κάθεται καλά στο σώμα. Ακόμη και αν αυτό είναι έτοιμο και όχι επί παραγγελία, θέλουμε να έχει σύγχρονο κόψιμο χωρίς όμως υπερβολές για να κρατάει τον διαχρονικό του χαρακτήρα. Όσον αφορά στα υλικά , αν π.χ. μιλάμε για πουκάμισο ή overshirt, εκτός από το ύφασμα καθοριστικό ρόλο παίζουν και τα κουμπιά, η ποιότητά και η όψη τους αλλά και το πώς παλιώνουν έπειτα από πολλά πλυσίματα. Το όστρακο που χρησιμοποιούμε στον Χριστάκη αποκτά μια όμορφη πατίνα με τα χρόνια.
– Ποια είναι τα 3 αγαπημένα κομμάτια που σας αρέσει να φοράτε; Και γιατί;
Ξεκινάω με το αγαπημένο μου πουκάμισο, ένα ανοιχτό μπλε denim, με μαλακό, εύπλαστο και πλούσιο κολλάρο και άνετη εφαρμογή. Εκτός του ότι είναι κομμένο από εμένα κατά τη διάρκεια μιας μελέτης για το ανδρικό πατρόν, αποτελεί ένα από τα πιο ευέλικτα κομμάτια της γκαρνταρόμπας μου αφού το φοράω σκέτο, με πουλόβερ ακόμα και με σακάκι ή κοστούμι με ή χωρίς γραβάτα. Μετά έχω ένα παντελόνι μάλλινο (γκρι ανοιχτή φανέλα), δίπιετο, ψηλόμεσο με side adjusters. Του έχω ιδιαίτερη αγάπη γιατί εκτός του ότι ταιριάζει τέλεια με ό,τι θέλω να φορέσω, είναι και ένα από τα πρώτα δείγματα της σειράς μας Candia που με πολύ κόπο έχουμε εξελίξει με φίλους ράφτες στη Napoli. Τέλος, το navy blue μου overshirt, ένα chore jacket που μου έχει κόψει ο θείος μου ο Νίκος. Το ύφασμα είναι βαμβακερή καμπαρντίνα και είναι μια παραλλαγή του αρχειακού μας safari overshirt, ραμμένο με πολλή αγάπη στο εργαστήριό μας. Θα ήθελα και μια εύφημο μνεία στο αγαπημένο μου σακάκι, ένα made-to-measure άφοδρο, μπλε με πολύ ελαφρύ καρώ καφέ pattern. Το ύφασμα αν και χειμερινό είναι μια μεσαίου βάρους μείξη από μαλλί και λινό (!) από τους συνεργάτες μας στην Drago. Μάλλον λόγω της πολύ καλής εφαρμογής του και του διακριτικού του σχεδίου δεν βαριέμαι να το φοράω ποτέ!
– Τι σας αρέσει να κάνετε στην Αθήνα;
Περπατάω πολύ στην Αθήνα. Θα έλεγα πως εμπνέομαι πιο πολύ από διαδρομές παρά από συγκεκριμένες περιοχές. Η διαδρομή από το Καλλιμάρμαρο ως την Κριεζώτου, είτε από την Ηρώδου Αττικού είτε από τον Φωκιανό και μέσα από τον κήπο του Ζαππείου, η Πατησίων, το Πεδίο του Άρεως, η διαδρομή από τη Νεάπολη ως το κέντρο. Αν έπρεπε να διαλέξω την πιο διαχρονική όμως, θα πήγαινα από το Κουκάκι στου Φιλοπάππου και από εκεί ως την Ακρόπολη. Επειδή όπως είπα περπατάω την Αθήνα σε καθημερινή βάση -προσπαθώ να χρησιμοποιώ τα μέσα αντί του αυτοκινήτου- με ενοχλεί πολύ η αδιαφορία των κατοίκων (κυρίως των οδηγών) αλλά και η απραξία των υπευθύνων για την ποιότητα των δρόμων, των πεζοδρομίων και της καθαριότητας.
