40. Bob Marley & the Wailers: «Exodus»
Ο Μπομπ Μάρλεϊ ήταν ο πρώτος και σπουδαιότερος σούπερ σταρ της ρέγκε, με απεριόριστο χάρισμα και αυθεντικότητα. Αλλά, από τον πρόωρο θάνατό του το 1981, η απόλυτη παγκόσμια απόλαυση της μουσικής που άφησε πίσω του είναι αυτή που τον κράτησε ζωντανό στην ποπ κουλτούρα. Το «Exodus», το υπέροχο άλμπουμ του, ηχογραφήθηκε στην εξορία στο Λονδίνο μετά από μια αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας του στην Τζαμάικα. Η αγγλική πρωτεύουσα αποδείχθηκε ένα γόνιμο περιβάλλον καθώς ο Μάρλεϊ συνδέθηκε με την ακμάζουσα πανκ και ντίσκο σκηνή της πόλης.
Υπάρχει μια πολυτέλεια στο άλμπουμ. Τα ροκ χρώματα και οι υπνωτιστικές αυλακώσεις του αναμεμειγμένες με ελικοειδή, χαλαρούς ρυθμούς ρέγκε, δημιουργούν πλέξη από μπάσο που λικνίζεται, ελαφρά μεταβαλλόμενα κρουστά, κομμάτια κιθάρας που τσιρίζουν, πινελιές ζεστού οργάνου και φωτεινά parps κόρνου ενώ όλα κολυμπούν σε dubby ηχώ. Σε αυτά προστίθεται και η γλυκιά, εκφραστική φωνή.
Τα «Jamming», «Waiting in Vain», «One Love/People Get Ready» και «Three Little Birds» έγιναν οι χαρακτηριστικές επιτυχίες του Marley, ενώ το ομώνυμο τραγούδι είναι ένα μαγευτικό έπος της μαύρης διασποράς. Εξερευνώντας την πίστη, απολαμβάνοντας τον αισθησιασμό και υποστηρίζοντας την ειρηνική επανάσταση, αυτά είναι τραγούδια με νόημα και δύναμη, αλλά πάνω απ’ όλα μελωδίας και διάθεσης, βαθιά φανκ σε σχέση με τις ρίζες τους.
39. Aretha Franklin: «Lady Soul»
Η Aretha Franklin ήταν η αξιαγάπητη φωνή που απελευθέρωσε την ποπ. Πρόκειται για την σπουδαιότερη τραγουδίστρια σόουλ της εποχής της, ή οποιασδήποτε άλλης. Νέα, χαρισματική και μαύρη, βρήκε τον ρυθμό της στα τέλη της δεκαετίας του 1960, εισβάλλοντας στη δημόσια συνείδηση σαν τα πολιτικά δικαιώματα εν δράσει. Ο φεμινισμός ενσαρκωμένος, η ίδια η ενσάρκωση της χειραφέτησης και της ισότητας. Το «Lady Soul» την βρίσκει στο απόλυτο απόγειο των δυνάμεών και των δυνατοτήτων της.
Τραγούδι προς τραγούδι, νότα προς νότα, ίσως είναι το σπουδαιότερο σόουλ άλμπουμ που έγινε ποτέ. Η Aretha «παράγει» το άλμπουμ της με μια απίστευτη μπάντα (οι Μπόμπι Γουόμακ και Έρικ Κλάπτον συμμετέχουν και οι δύο στην κιθάρα) ερμηνεύοντας τα τραγούδια με αγάπη και επιμέλεια, σε παραγωγή του θρυλικού επικεφαλής της Atlantic Records, Τζέρι Γουέξλερ, μέρος του οποίου γράφτηκε από την ίδια την Φράνκλιν.
Είναι θλιμμένη στο «Chain of Fools», καίγεται αργά και δίκαια στο «People Get Ready», αιμορραγεί στα «καπνιστά» μπλουζ του «Good to Me as I Am to You» (με τον 22χρονο Κλάπτον ως πρωταγωνιστή) και γυμνώνει την καρδιά της στο καταστροφικό «Ain’t No Way». Κάθε τραγούδι επιβεβαιώνει τον συναισθηματικό της πλούτο.
38. Kraftwerk: «Trans-Europe Express»
Οι Kraftwerk είναι οι Beatles της εποχής των υπολογιστών, των οποίων η οραματική μουσική προμήνυε μια μετατόπιση από την εποχή των αναλογικών οργάνων, των μπλουζ ρυθμών και της μελωδικής αρμονίας σε μηχανοποιημένα grooves. Την πρώτη φορά που το γερμανικό κουαρτέτο εμφανίστηκε στη βρετανική τηλεόραση το 1975, δεν ήταν στο Top of the Pops, αλλά στο Tomorrow’s World. Σε αντίθεση με την επιδεικτική ροκ και φανκ της δεκαετίας του ’70, εδώ ήταν τέσσερις άνδρες ντυμένοι με επαγγελματικά κοστούμια, που στέκονταν ακίνητοι σε τεχνολογικούς «σταθμούς», δημιουργώντας συνθετική μουσική που ήταν αραιή, γραμμική και ρυθμική. Τα τραγούδια τους ήταν ύμνοι για τα συνηθισμένα αντικείμενα ενός βιομηχανικού κόσμου.
Το «Trans-Europe Express» αντιπροσωπεύει το πιο ολοκληρωμένο όραμά τους, ένα ταξίδι μέσα από εσωτερικούς χώρους που αντανακλώνται σε εξωτερικούς χώρους, εμποτισμένο με μια τρυφερή μελαγχολία που συντονίζεται τέλεια με τους λιτούς ρυθμούς και τον καθαρό ηλεκτρονικό ήχο. Ακουγόταν σοκαριστικά περίεργο την εποχή που κυκλοφόρησε, αλλά αν συντονιστείτε στα ποπ charts του 21ου αιώνα, θα μπορούσατε να συμπεράνετε ότι τα ρομπότ έχουν αναλάβει… καθήκοντα. Το «Trans-Europe Express», ήταν μια γέφυρα από το παρελθόν στο μέλλον: τώρα, όλοι ζούμε στον κόσμο των Kraftwerk.
37. Black Sabbath: «Paranoid»
Αναδυόμενοι από την βιομηχανική καρδιά του Μπέρμιγχαμ στα τέλη της δεκαετίας του 1960, οι Black Sabbath διοχέτευσαν τον θόρυβο και την τραχύτητα του τοπικού τους περιβάλλοντος σε κάτι πρωτόγονο και επαναστατικό. Ο κιθαρίστας Tony Iommi έχασε τα ακροδάχτυλά του σε ένα ατύχημα σε εργοστάσιο λαμαρίνας και ανέπτυξε ένα βαρύ, δυναμικό στυλ τριβής που ταίριαζε τέλεια με τις μελαγχολικές μπασογραμμές του Geezer Butler και το επιθετικό, χρονικά μεταβαλλόμενο τύμπανο του Bill Ward.
Ο τραγουδιστής Ozzy Osbourne ηγήθηκε όλων με το ασυγκράτητο χάρισμα του και μια φωνή να μοιάζει άγρια ζωντανή. Αν και αμέτρητα υποείδη (thrash, doom, goth, death και hardcore μεταξύ αυτών) έχουν πολλαπλασιαστεί στο πέρασμά τους, ο ήχος των Sabbath παραμένει ο πυρήνας του heavy metal: παραμορφωμένο, περίπλοκο, ροκ με riffs με σόλο που διαλύουν τα νεύρα, ουρλιαχτά φωνητικά και στίχους pulp-horror.
Από την γεμάτη riff οργή του ομώνυμου κομματιού μέχρι την γκροτέσκα διαμαρτυρία του «War Pigs», την τζαζ κοσμική μετατόπιση του «Planet Caravan» και την αποκαλυπτική μελωδία του «Iron Man», υπάρχει ένα μεγαλείο και μια ακανόνιστη αίσθηση στους Sabbath.
36. Leonard Cohen: «I’m Your Man»
Drum machines, συνθεσάιζερ, and funky μπάσο: στα 53 του, ο βετεράνος Καναδός φολκ τροβαδούρος Leonard Cohen στράφηκε στην ηλεκτροπόπ. Το αποτέλεσμα ήταν αποκαλυπτικό. Η εργασία του χαρακτηρίζεται από το σκανταλιάρικο πνεύμα του, που πάντα βρισκόταν στο σκοτεινό κέντρο του έργου του, μετριάζοντας – στην παρούσα κατάσταση – την πνευματική και φιλοσοφική του σοβαρότητα. Μια χορωδία από τραγουδιστές με επικεφαλής την μακροχρόνια συνεργάτιδα Τζένιφερ Γουόρνς ερμηνεύει ρεφρέν με σχεδόν ζαχαρένια μελωδικότητα. Ένα αντίβαρο στα ολοένα και πιο ξηρά και βαθύτερα φωνητικά του Κοέν. «Γεννήθηκα έτσι, δεν είχα άλλη επιλογή / Γεννήθηκα με το χάρισμα μιας χρυσής φωνής», λέει στο «Tower Of Song», ένα αριστούργημα για την τέχνη της σύνθεσης τραγουδιών.
Στιχουργός με ποιητική ακρίβεια και πνευματική σοφία αξεπέραστη στην ποπ μουσική, ο Leonard Cohen σφυρηλατεί εικόνες που είναι κομψές, στοχαστικές και περιστασιακά εκπληκτικές. Σε εξαιρετικά κομμάτια όπως τα «Ain’t No Cure for Love» και «Everybody Knows», λειτουργεί ως μουσικός πνευματικός οδηγός, αντιμετωπίζοντας το αδύνατο ερώτημα του πώς να ζήσεις μια ηθική ζωή σε ένα φαινομενικά αδιάφορο σύμπαν. Το να τον ακούς να τραγουδάει είναι σαν να ξέρεις ότι είναι εκεί ακριβώς στον αγώνα μαζί σου.
35. Lauryn Hill: «The Miseducation of Lauryn Hill»
Το σόλο ντεμπούτο της frontwoman των Fugees απέδειξε τη crossover δύναμη του hip hop. Με βελούδινα φωνητικά και κοφτερές ρίμες, το «The Miseducation of Lauryn Hill» αναμειγνύει το τραχύ με το απαλό, συνδυάζοντας στίχους δρόμου με ζεστές αρμονίες και μουσική ροή. Στο «Doo Wop (That Thing)», η Hill προσφέρει έξυπνες, σαφείς συμβουλές πάνω σε ένα θρασύ, μεταδοτικό ρυθμό. Είναι μουσική με μήνυμα που προσγειώνεται στο στέρνο σου σαν απαλή γροθιά.
Ενώ τόσα πολλά ραπ άλμπουμ της δεκαετίας του 1990 βασίζονταν σε γκανγκστερικά τροπάρια, η Hill τοποθετεί τον εαυτό της σε μια τάξη, στρέφοντας την προσοχή της στην αυτοβελτίωση και την κοινωνική ανύψωση χωρίς να γλιστράει σε κηρύγματα. Αντλώντας έμπνευση από gospel, τζαζ, soul και ροκ, η Hill δημιούργησε ένα απολαυστικό και φιλοσοφικό αριστούργημα γεμάτο με μεταδοτικά hooks και εξωφρενικές αρμονίες.
34. Massive Attack: «Protection»
Βασιζόμενο στο λαμπρό ντεμπούτο τους «Blue Lines» του 1991, το δεύτερο άλμπουμ του εκλεκτικού τρίο DJ και παραγωγών του Μπρίστολ, Massive Attack, έθεσε ένα πρότυπο που παραμένει δύσκολο να ξεπεραστεί, μια πολυπολιτισμική σύντηξη φαινομενικά ασύμβατων στοιχείων – συμπεριλαμβανομένων πανκ, φανκ, ambient, reggae, ποπ, χιπ χοπ και soul – που συγχωνεύεται σε μια συναρπαστική αντανάκλαση του ποικίλου πολιτιστικού τοπίου της σύγχρονης Βρετανίας.
Το ομώνυμο κομμάτι, με τη συμμετοχή της τραγουδοποιού Tracey Thorn, είναι μια στοιχειωτική, μινιμαλιστική μπαλάντα που συνδυάζει την ευθραυστότητα και τη δύναμη σε ένα υπνωτικό αργό groove. Η ψυχεδέλεια του «Karmacoma» περιλαμβάνει τη μουρμουρητό ροή του αντισυμβατικού του Μπρίστολ, Tricky, που συνδυάζει τις dub μπασογραμμές σε σουρεαλιστικές, ονειρικές υφές, ενώ το «Spying Glass» διοχετεύει τη roots reggae του Horace Andy (τζαμαϊκανός τραγουδοποιός) μέσα από ένα ψηφιακό πρίσμα. Ζωντανή ενορχήστρωση, πλούσιες ενορχηστρώσεις και εμπνευσμένο sampling υφαίνονται σε όλο το άλμπουμ, εξισορροπώντας την ανθρώπινη ζεστασιά με τη συνθετική απόκοσμη ατμόσφαιρα. Το απόλυτο αριστούργημα της trip hop, το «Protection» παραμένει ζωτικό, αψηφώντας και καθορίζοντας κάθε είδος μουσικής άλμπουμ της δεκαετίας του 1990.
33. The Sex Pistols: «Never Mind the Bollocks, Here’s the Sex Pistols»
Το σπουδαιότερο συγκρότημα της πανκ άλλαξε την πορεία της μουσικής ιστορίας με ένα τέλειο άλμπουμ πριν διαλυθεί. Στον πυρήνα των Pistols βρισκόταν ένα από τα σπουδαία ροκ τρίο: ο έξυπνος μπασίστας Glen Matlock και ο ντράμερ Paul Cook, που έκαναν μια άγρια μηχανή για τον κιθαρίστα Steve Jones να τροφοδοτείται με παραμορφωμένες glam-rock συγχορδίες και ξαφνικές γλυκές ενέσεις μολύβδου (ο άκαρδος αντικαταστάτης του Matlock, Sid Vicious, εμφανίζεται μόνο σε δύο κομμάτια, ευτυχώς ).
Ο John Lydon (γνωστός και ως Johnny Rotten), τολμηρός στιχουργός και εικονοκλάστης που επενδύει την επαναστατική τους στάση με καυτή, εκκεντρική, σαρκαστική οργή, αλλάζει τα πράγματα. Υπάρχει μια αγέρωχη θεατρικότητα στις παράξενες, έντονες μελωδίες του και στην περιφρονητική του ερμηνεία που με κάποιο τρόπο συνυφαίνεται τέλεια με το βόμβο αλυσοπρίονου της κιθάρας του Jones.
Το δηλητηριώδες ξέσπασμα των «Bodies» εξακολουθεί να αποτελεί το πιο συναρπαστικό σοκαριστικό τραγούδι στην ιστορία της ροκ μουσικής. Τα «Pretty Vacant», »God Save The Queen και Anarchy in the UK» δείχνουν την άξεστη, μοχθηρή ποπ μηχανή που κρύβεται πίσω από την αδιάκοπη επίθεση των Pistols. Το 1977, ακουγόταν σαν το τέλος του κόσμου. Δεκαετίες αργότερα, μοιάζει περισσότερο με την τέλεια νέα αρχή.
32. Kanye West: My Beautiful Dark Twisted Fantasy
Ο Kanye West έχει γίνει ο πιο προβληματικός σούπερ σταρ της εποχής μας, με τα μακροχρόνια προβλήματα ψυχικής υγείας του να ξεσπούν δυσάρεστα μέσω των φόρουμ κοινωνικής δικτύωσης, εκφράζοντας απόψεις τόσο αδιανόητες που ακόμη και οι πιο πιστοί σύμμαχοί του τον έχουν εγκαταλείψει. Πριν ξετυλιχθούν όλα, ήταν αναμφισβήτητα ο πιο τολμηρός, πιο επιδραστικός μεταμορφωτής στη μουσική του 21ου αιώνα, ένας Bowie για την εποχή του hip hop. Το «My Beautiful Dark Twisted Fantasy» είναι το μαξιμαλιστικό αριστούργημά του, που συνδυάζει τις ρίζες του είδους με samples με το εύρος της rock σκηνής, τον παλμό της μουσικής των κλαμπ και το συναίσθημα της soul.
Μελωδικά, αρμονικά τραγούδια δημιουργούνται με μεγαλομανή μεγαλοπρέπεια από εκπληκτικές πηγές όπως οι Smokey Robinson, Aphex Twin, Bon Iver, Gil Scott-Heron και King Crimson, ενσωματωμένα σε μεταβαλλόμενες, συμφωνικές δομές που περιλαμβάνουν λαμπερή ηλεκτρονική μουσική και συναρπαστικές κλασικές ενορχηστρώσεις.
Το άλμπουμ είναι γεμάτο με ποπ hooks και επιβλητικές συνεισφορές από τους Jay-Z, Nicki Minaj, John Legend και Rihanna (κανένας από τους οποίους δεν θα έδινε πλέον χρόνο στον West). Ταλαντευόμενος ανάμεσα στην καυχησιά και την πληγωμένη ευαλωτότητα, ο δημιουργός ζωγραφίζει συναρπαστικά την αποκαλυπτική ψυχολογική αυτοπροσωπογραφία του. Στο εξαιρετικό εννιάλεπτο «Runaway» (που υποστηρίζεται από μεμονωμένες παγωμένες νότες πιάνου), παραδίδει έναν σκοτεινό ύμνο για τους ηττημένους, κάνοντας πρόποση στους «ηλίθιους», γνωρίζοντας πολύ καλά ότι είναι ένας από αυτούς.
31. The Eagles: Hotel California
Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1970, οι Eagles είχαν ήδη τελειοποιήσει την κομψά αρμονική κάντρι ροκ φόρμουλά τους και κυκλοφόρησαν ένα Greatest Hits που θα γινόταν ένα από τα άλμπουμ με τις μεγαλύτερες πωλήσεις της δεκαετίας. Ακολούθησε το αριστούργημά τους, το «Hotel California», συλλογή τραγουδιών για τις σαγηνευτικές ψευδαισθήσεις του αμερικανικού ονείρου. Το ομώνυμο κομμάτι είναι ένα τρομακτικό θαύμα, μια στοιχειωτική μεταφορά για την πολυτελή ανία.
Η πονεμένη φωνή του ντράμερ, τραγουδιστή και στιχουργού Don Henley καθοδηγεί τον ακροατή μέσα από ένα όραμα γυαλιστερής υπερβολής και πνευματικού κενού, που κορυφώνεται με δύο κιθάρες από τον Joe Walsh και τον Don Felder, που είναι ίσως το πιο διάσημο σόλο στην ιστορία της ροκ. Το «The Last Resort» ολοκληρώνει τη διαδικασία με έναν θλιβερά προφητικό περιβαλλοντικό θρήνο. Δημιουργημένο με χειρουργική ακρίβεια και ποιητική πρόθεση, το «Hotel California» παραμένει ένα οριστικό αμερικανικό άλμπουμ: ο ήχος ενός έθνους που έχει κάτι στο μυαλό του.
