Ο Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ έχει κερδίσει τη φήμη του σκηνοθέτη που ξέρει να μετατρέπει την απλότητα σε κινηματογραφική εμπειρία, ικανό να βρει δράμα και αλήθεια μέσα στην ηρεμία των πιο καθημερινών χαρακτήρων. Γι’ αυτό και η επιλογή των δύο τελευταίων του ταινιών αιφνιδιάζει. Δύο βιογραφίες για εκκεντρικούς δημιουργούς που ποτέ δεν τα πήγαν καλά με τους κανόνες ή τους ανθρώπους γύρω τους. Οι ταινίες Blue Moon και πρόσφατα η Nouvelle Vague, μοιάζουν με καθρέφτες μιας κοινής εμμονής του Λινκλέιτερ, της ανάγκης να κατανοήσει τις αντιφάσεις της δημιουργικότητας, ακόμη και τις δικές του. Στις ταινίες αυτές, ο Αμερικανός δημιουργός εξερευνά τις ζωές δύο εντελώς διαφορετικών καλλιτεχνών που, ο καθένας με τον τρόπο του, έμειναν εκτός «συστήματος». Ο ένας στο Broadway της δεκαετίας του ’40, ο άλλος στο Παρίσι των ’60s. Και οι δύο, όμως, φυλακισμένοι μέσα στο ίδιο πάθος: τη δημιουργία.
Από το Broadway στο Παρίσι
Στο Blue Moon, ο ΄Ιθαν Χοκ μεταμορφώνεται στον διάσημο στιχουργό Λόρεντζ Χαρτ. Ένας άνθρωπος που χάθηκε μέσα στο ποτό, τη θλίψη και την απώλεια του καλλιτεχνικού του άλλου μισού, του Ρίτσαρντ Ρότζερς. Η ιστορία διαδραματίζεται σχεδόν σε πραγματικό χρόνο, μέσα σε ένα μπαρ του Broadway, καθώς ο Χαρτ περιμένει να δει τον πρώην συνεργάτη του να θριαμβεύει με το “Oklahoma!”. Το αποτέλεσμα είναι ένα πικρό, συγκινητικό και κωμικά μελαγχολικό πορτρέτο ενός ανθρώπου που ήξερε να γράφει για την αγάπη, αλλά δεν κατάφερε ποτέ να τη ζήσει.
Αντίθετα, το Nouvelle Vague (Netflix) είναι ένα χαοτικό, απολαυστικό making-of γύρω από τη δημιουργία του «Με κομμένη την ανάσα» του Ζαν-Λυκ Γκοντάρ. Ο Λινκλέιτερ, μέσα από το βλέμμα του Γκιγιόμ Μαρμπέκ, δείχνει τον Γκοντάρ ως έναν νεαρό, υπερφίαλο αλλά βαθιά οραματιστή δημιουργό, που προκαλεί τα νεύρα των πάντων και όμως, στο τέλος, αλλάζει την ιστορία του σινεμά. Η Ζόι Ντόιτς ως Τζιν Σίμπεργκ και ο Όμπρι Ντάλλιν ως Ζαν-Πολ Μπελμοντό δίνουν σάρκα και οστά σε μια εποχή όπου η επανάσταση ξεκινούσε πίσω από την κάμερα.
Ο Λινκλέιτερ των πολλών προσώπων
Από το Slacker και το Before Sunrise μέχρι το Boyhood και το School of Rock, ο Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ έχει αποδείξει ότι μπορεί να κινείται με άνεση ανάμεσα στο arthouse και στο mainstream. Οι δύο τελευταίες του ταινίες ωστόσο, αποκαλύπτουν μια πιο στοχαστική πλευρά του. Έναν δημιουργό που κοιτά πίσω στο δικό του ταξίδι και αναρωτιέται πόσο κοντά έφτασε κι εκείνος να γίνει σαν τους ταλαντούχους, αντιφατικούς και απείθαρχους ήρωές του.
Το στοίχημα της δημιουργίας
Το Blue Moon και το Nouvelle Vague λειτουργούν σαν δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Το πρώτο μιλά για την πτώση ενός ανθρώπου που δεν μπορεί να ζήσει χωρίς τη φλόγα της τέχνης, το δεύτερο για τη γέννηση μιας επανάστασης που γεννήθηκε μέσα στο χάος. Και τα δύο, τελικά, οδηγούν στην ίδια διαπίστωση: ότι η δημιουργικότητα είναι πάντα ένα τυφλό στοίχημα. Και τα δύο υπενθυμίζουν κάτι κοινό: ότι η επιτυχία στην τέχνη είναι πάντα ένα ρίσκο, μια ζαριά που μπορεί να σε στείλει είτε στην κορυφή είτε στο περιθώριο. Ο Λινκλέιτερ, με τη γνωστή του νηφαλιότητα και ευαισθησία, μετατρέπει αυτή τη διαπίστωση σε μια κινηματογραφική εξομολόγηση για το τι σημαίνει να ζει κανείς μέσα από την τέχνη.
