Οι Έλληνες έχουμε ένα μοναδικό ταλέντο. Το ταλέντο να συνηθίζουμε τα πάντα.Να συνηθίζουμε την κοροϊδία, την καθυστέρηση, την υποτίμηση, την αναβολή, τη δήλωση που δεν γίνεται πράξη, το επίδομα που έρχεται «τη Δευτέρα», την Ελλάδα που λειτουργεί μόνο όταν δεν την χρειάζεσαι. Και κάπως έτσι, ξυπνάμε 1η Δεκεμβρίου με τρακτέρ να κόβουν την Ελλάδα στα δύο. Από τη Νίκαια και την Καρδίτσα μέχρι τον Ε65 και την Ημαθία, οι αγρότες δεν κατεβαίνουν απλώς στο δρόμο κατεβάζουν τον διακόπτη. Γιατί;
Γιατί οι επιδοτήσεις που τους υποσχέθηκαν δεν πληρώθηκαν. Ή πληρώθηκαν οι μισές. Ή δεν ξέρει κανείς τι πληρώθηκε και πότε. Γιατί το κόστος παραγωγής έχει γίνει ανέκδοτο. Γιατί δεν μπορείς να μιλάς για «ανάπτυξη» όταν ο άνθρωπος που παράγει το φαγητό σου είναι χρεωμένος μέχρι το λαιμό.
Και όταν τα τρακτέρ πλησίασαν την Εθνική, η απάντηση της πολιτείας ήταν τόσο προβλέψιμη, που σχεδόν μας κάνει να νιώθουμε οικεία: ΜΑΤ, χημικά, δακρυγόνα. Συνήθεια, όχι πολιτική. Οι εικόνες μιλούν μόνες τους. Αγρότες να προτάσουν τα τρακτέρ απέναντι σε κλούβες. Αστυνομικοί να κάνουν χρήση χημικών σε ανθρώπους που ζητούν να πληρωθούν αυτά που τους χρωστάει το κράτος. Μπλόκα που απλώνονται από άκρη σε άκρη της χώρας. Οργή που δεν μοιάζει με τα προηγούμενα χρόνια, μοιάζει με απογοήτευση που έχει φτάσει στο κόκκινο.
Κι όμως, η κυβέρνηση επαναλαμβάνει το ίδιο μοτίβο:
«Θα καταβληθούν τα ποσά άμεσα.»
«Μελετούμε μέτρα στήριξης.»
«Πρόκειται για τεχνικό ζήτημα.»
Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα όπου τα “τεχνικά ζητήματα” επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο, σαν κακή επαναληπτική άσκηση στο μάθημα της αδράνειας. Την ίδια στιημή, οι συμπολίτες μας που προσπαθούν να νοικιάσουν σπίτι καταλαβαίνουν ότι η «επιδότηση ενοικίου» είναι τόσο λειτουργική όσο ένα αλεξίπτωτο από χαρτοπετσέτα. Τα ενοίκια έχουν ξεφύγει. Η βραχυχρόνια μίσθωση κάνει ό,τι θέλει. Και το κράτος προσφέρει «ενισχύσεις» που καλύπτουν το 20% μιας αύξησης που ήρθε χθες, και θα διπλασιαστεί αύριο
Και μέσα σε όλο αυτό το χαμό, μια φαρμακευτική εταιρεία παρουσιάζει το προϊόν της με μια καμπάνια με τίτλο «Μη μένεις στη συνήθεια». Έρχεται με μια «ξεκάθαρη και ανατρεπτική πρόταση». Να πάψουμε να λειτουργούμε «στον αυτόματο». Να σταματήσουμε να επαναλαμβάνουμε συμπεριφορές που δεν μας εξυπηρετούν πραγματικά, είτε μιλάμε για τον τρόπο που διαχειριζόμαστε τον πόνο, είτε για τη γενικότερη στάση μας απέναντι στις μικρές αλλά ουσιαστικές αποφάσεις της καθημερινότητας.
Τι ειρωνεία. Η Ελλάδα είναι η συνήθεια. Από τα μπλόκα, μέχρι τις επιδοτήσεις, από την ακρίβεια μέχρι τις δηλώσεις που εξαφανίζονται όταν έρθει η ώρα της ευθύνης.
Αν το σύνθημα θέλουμε να είναι πραγματικό, ας το κάνουμε πολιτικό:
- Μη μένεις στη συνήθεια να θεωρείς “φυσιολογικό” να μην πληρώνεται ο παραγωγός.
- Μη μένεις στη συνήθεια να ζεις με ενοίκιο ίσο με τον μισθό σου.
- Μη μένεις στη συνήθεια της κυβερνητικής αδράνειας.
- Μη μένεις στη συνήθεια να ανέχεσαι την ευθύνη που μεταφέρεται πάντα στον αδύναμο.
- Μη μένεις στη συνήθεια να θεωρείς τις συγκρούσεις στα μπλόκα «αναμενόμενες».
Η χώρα δεν έχει ανάγκη από άλλη μια καμπάνια. Έχει ανάγκη από κάτι πιο απλό και πιο σπάνιο:
πολιτική βούληση. Αλλά μέχρι να εμφανιστεί αυτή, ο μόνος που δεν πρέπει να μείνει στη συνήθεια είναι ο πολίτης. Και ίσως — ίσως — τα τρακτέρ στις εθνικές οδούς να είναι το πρώτο πραγματικό ξυπνητήρι μετά από καιρό. Το θέμα είναι, θα το ακούσουμε ή θα πατήσουμε διακοπή, όπως πάντα;
Η Μαύρη Γραμμή γράφεται κάθε πρωί. Μια σκέψη την ώρα που ο κόσμος ξυπνά ή ξανακοιμάται.
