Πριν από 162 χρόνια, ένας οραματιστής προέβλεψε την εξέλιξη των μηχανών και την άνοδο της τεχνητής νοημοσύνης (AI) με τρομακτική ακρίβεια. Προέβλεψε με τόλμη ένα μέλλον όπου τα μηχανικά δημιουργήματα της ανθρωπότητας θα μπορούσαν ακόμη και να αποκτήσουν συνείδηση και να μας αντικαταστήσουν ως το κυρίαρχο είδος στη Γη. Το όνομά του ήταν Σάμιουελ Μπάτλερ, ένας βρετανικής καταγωγής συγγραφέας που είναι ίσως πιο γνωστός για το σατιρικό μυθιστόρημα Erewhon. Λόγω της επίκαιρης θεματολογίας της σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη, η επιστολή έκανε πρόσφατα και πάλι τον γύρο των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης, αφού μοιράστηκε στο X (την εφαρμογή που ήταν παλαιότερα γνωστή ως Twitter) από τον Peter Wildeford του Institute for AI Policy and Strategy (Ινστιτούτο Πολιτικής και Στρατηγικής για την Τεχνητή Νοημοσύνη).
Με τίτλο «Ο Δαρβίνος ανάμεσα στις μηχανές», η επιστολή του Μπάτλερ, γραμμένη με το ψευδώνυμο «Cellarius», εμπλουτίζει τις ιδέες για την ταχεία ανάπτυξη των μηχανών με τη θεωρία της εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής. Υποστήριξε ότι οι μηχανές θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε σημείο που η πολυπλοκότητα και οι ικανότητές τους θα ξεπερνούσαν τις δικές μας. Τελικά, η ανωτερότητά τους θα τους επέτρεπε να μας αρπάξουν τον ρόλο μας ως κυρίαρχο είδος και να γίνουν πολύ ισχυρές για να καταστραφούν.
Ακολουθούν μερικά από τα πιο προφητικά αποσπάσματα της επιστολής:
«Μέρα με τη μέρα, ωστόσο, οι μηχανές κερδίζουν έδαφος πάνω μας- μέρα με τη μέρα γινόμαστε όλο και πιο υποταγμένοι σε αυτές- περισσότεροι άνθρωποι καθημερινά δεσμεύονται ως σκλάβοι για να τις φροντίζουν, περισσότεροι άνθρωποι καθημερινά αφιερώνουν την ενέργεια ολόκληρης της ζωής τους στην ανάπτυξη της μηχανικής ζωής».
«Εμείς οι ίδιοι δημιουργούμε τους δικούς μας διαδόχους- καθημερινά προσθέτουμε στην ομορφιά και τη λεπτότητα της φυσικής τους οργάνωσης- καθημερινά τους δίνουμε μεγαλύτερη δύναμη και τους παρέχουμε με κάθε είδους έξυπνες επινοήσεις αυτή την αυτορρυθμιζόμενη, αυτοδραστική δύναμη που θα είναι γι’ αυτούς ό,τι ήταν η διάνοια για το ανθρώπινο γένος».
«Με την πάροδο των αιώνων, θα βρεθούμε στην κατώτερη φυλή».
«Αυτό αποδεικνύει αμέσως ότι το κακό έχει ήδη γίνει, ότι η δουλεία μας έχει αρχίσει στα σοβαρά, ότι έχουμε αναθρέψει μια φυλή όντων που είναι πέρα από τις δυνάμεις μας να καταστρέψουμε.»
Ωστόσο, το όραμα του Μπάτλερ δεν ήταν υπερβολικά αποκαλυπτικό. Πίστευε ότι οι μηχανές δεν θα είχαν καμία ανάγκη να καταστείλουν ή να καταστρέψουν κακόβουλα τον άνθρωπο όπως ακριβώς δεν έχουμε καμία ανάγκη να εξαλείψουμε ενεργά τις ζωές όλων των σκύλων, των γατών και των ποντικιών στη Γη. Στην πραγματικότητα, έχουμε αναμφισβήτητα βελτιώσει τις ζωές αυτών των «κατώτερων ζώων» μέσω της εξημέρωσης. Υπό αυτή την έννοια, ίσως οι άνθρωποι να γίνουν τα κατοικίδια ζώα της τεχνητής νοημοσύνης και να απολαύσουν μια ευτυχισμένη, ικανοποιητική ζωή. Γράφει: «Ο άνθρωπος θα έχει γίνει για τη μηχανή ό,τι είναι το άλογο και ο σκύλος για τον άνθρωπο. Θα συνεχίσει να υπάρχει, ίσως και να βελτιώνεται, και θα είναι πιθανώς καλύτερα στην κατάσταση εξημέρωσης υπό την ευεργετική κυριαρχία των μηχανών από ό,τι είναι στην παρούσα άγρια κατάστασή του».
«Αντιμετωπίζουμε τα άλογα, τους σκύλους, τα βοοειδή και τα πρόβατά μας, στο σύνολό τους, με μεγάλη καλοσύνη. Τους δίνουμε ότι η εμπειρία μας διδάσκει ότι είναι καλύτερο γι’ αυτά, και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η χρήση του κρέατος από εμάς έχει προσθέσει στην ευτυχία των κατώτερων ζώων πολύ περισσότερο από ότι την έχει μειώσει. Με τον ίδιο τρόπο είναι λογικό να υποθέσουμε ότι οι μηχανές θα μας συμπεριφέρονται ευγενικά, διότι η ύπαρξή τους εξαρτάται από τη δική μας, όπως η δική μας από τα κατώτερα ζώα», πρόσθεσε.
Όλα αυτά γραμμένα το έτος 1863 αρκετά πριν των περισσότερων εφευρέσεων που καθόρισαν την σύγχρονη εποχή, όπως το τηλέφωνο, το αυτοκίνητο, το αεροπλάνο, το ραδιόφωνο και άλλα. Επιπλέον, ήταν επίσης μόλις τέσσερα χρόνια μετά τη δημοσίευση του θεμελιώδους βιβλίου για την εξέλιξη μέσω της φυσικής επιλογής, το βιβλίο του Κάρολου Δαρβίνου “Περί της Καταγωγής των Ειδών“. Καθώς βρισκόμαστε στα πρόθυρα μιας νέας επανάστασης μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, είναι αξιοσημείωτο να σκεφτεί κανείς πόσο μπροστά από την εποχή ήταν πραγματικά οι σκέψεις του Μπάτλερ. Παρόλο που μπορεί να μην ξέρουμε ακόμη αν η Τεχνητή Νοημοσύνη θα μας ξεπεράσει ως είδος ή θα οδηγήσει σε μια νέα μορφή συνύπαρξης, ο προβληματισμός του για την εξελισσόμενη σχέση μεταξύ ανθρώπων και μηχανών εξακολουθεί να είναι εντυπωσιακά επίκαιρος.
