Τελευταία, η πραγματικότητα στην Ελλάδα δείχνει δύο πρόσωπα. Αν ακούσεις τις ειδήσεις, αγχώνεσαι, αν βγεις μια βόλτα, μπερδεύεσαι. Ακούμε συνέχεια ότι η Ελλάδα περνάει δύσκολα. Ο κόσμος δεν αντέχει την ακρίβεια. Τα νοικοκυριά πιέζονται, οι μισθοί δεν φτάνουν, η οικονομία βράζει σε χαμηλή φωτιά. Και μετά κάνεις μια βόλτα έξω και νιώθεις ότι σε δουλεύουν.
Οι πωλήσεις αυτοκινήτων ανεβαίνουν μήνα με τον μήνα, λες και ζούμε στη Νορβηγία. Τα εστιατόρια – από τους σεφ με αστέρια Michelin μέχρι το σουβλατζίδικο της γειτονιάς – δεν έχουν ούτε σκαμπό ελεύθερο. Τα mall είναι πιο γεμάτα κι από την πλατεία Συντάγματος πριν την αλλαγή της προεδρικής φρουράς. Διαβάζω του δείκτες Κατανάλωσης & Τιμών στην Ελλάδα και παθαίνω διαταραχή προσωπικότητας. Η εικόνα της ελληνικής κατανάλωσης είναι ανοδική, σε αντίθεση με το αφήγημα κρίσης που κυριαρχεί στον δημόσιο λόγο. Ο δείκτης της κατανάλωσης στην Ελλάδα για το β’ τρίμηνο 2025 έδειξε αύξηση 5,28% σε σχέση με ίδιο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Μέσα σε όλο αυτό το πανηγύρι αντιφάσεων έρχεται και η Fitch να ολοκληρώσει την εικόνα. Ο οίκος αναβαθμίζει την Ελλάδα με θετικό outlook, δηλαδή μάς δίνει εκείνο το χαμόγελο του «μπράβο, πάτε καλά». Οι αγορές δείχνουν να εμπιστεύονται μια χώρα που μειώνει το χρέος, κλείνει πλεόνασμα και παρουσιάζει οικονομία «σε τροχιά σταθεροποίησης». Λογικά, λοιπόν, θα έπρεπε όλοι να νιώθουμε το βάρος να φεύγει από τους ώμους μας. Μόνο που η Fitch βλέπει το κράτος, όχι την ουρά στο σούπερ μάρκετ. Βλέπει τα νούμερα, όχι τον καφέ που έφτασε 4,20. Η Ελλάδα αναβαθμίζεται στα χαρτιά, αλλά στην καθημερινότητα τίποτα δεν είναι τόσο απλό. Και έρχεται και Black Friday. Μία ημέρα τον χρόνο όπου η ελληνική οικονομία παίρνει δύο Red Bull και αποφασίζει ότι δεν θα πεθάνει ποτέ. Και αναρωτιέσαι: Ρε παιδιά, όλη αυτή η ακρίβεια που ακούμε, ποιον ακριβώς αγγίζει; Μήπως μόνο εμάς που δεν προλάβαμε να κάνουμε κράτηση στο εστιατόριο;
Η αλήθεια, φυσικά, είναι πιο σκοτεινή. Η χώρα ζει σε μια τεράστια αντίφαση:
– καταναλώνει σαν να μην υπάρχει αύριο,
– ζει όμως με άγχος ότι το αύριο μπορεί τελικά να μη θέλει να έρθει.
Γιατί, ναι, ο Έλληνας μπορεί να πάρει αυτοκίνητο με δόσεις, να κλείσει τραπέζι για 140 ευρώ το άτομο, να πάρει καινούριο smartphone, να ψωνίσει ρούχα που δεν χρειάζεται. Αλλά ταυτόχρονα ξυπνάει κάθε μέρα με το ίδιο ερώτημα: «Θα τη βγάλω καθαρή αυτή τη χρονιά;»
Και μέσα σε αυτό το παράδοξο, έχουμε και τη σημερινή επέτειο: 17 Νοεμβρίου. Πολυτεχνείο.
Μια υπενθύμιση πως κάποτε η λέξη «Δημοκρατία» δεν ήταν δεδομένη. Σήμερα, που υποτίθεται ότι όλα λειτουργούν, όλοι μιλούν για το κράτος δικαίου με την ίδια ένταση που μιλούν για τον καιρό, όλοι διαφωνούν, κανείς δεν ξέρει τι να φορέσει. Βέβαια μπορούν να διαφωνούν.
Οι δημοκρατίες όμως παγκοσμίως κλονίζονται. Η Ελλάδα προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα σε θεσμούς που γεμίζουν ανακοινώσεις και σε ανθρώπους που γεμίζουν απογοήτευση. Και εκεί, μέσα στο χάος, ο Τσίπρας συζητάει πολιτική με την… Ιθάκη. Κάπου ανάμεσα στην πολιτική αφήγηση και την πολιτιστική υπερβολή, η χώρα έχει αρχίσει να γράφει πολιτική με λογοτεχνικούς όρους. Τι να πεις; Ίσως οι μεταρρυθμίσεις χρειάζονται plot twist. Από την άλλη, η συμφωνία Ελλάδας – Ουκρανίας για τη μεταφορά LNG μας υπενθυμίζει ότι η χώρα παίζει σε σκληρό γεωπολιτικό ταμπλό. Ενέργεια, ασφάλεια, διεθνείς εξαρτήσεις, οικονομικά οφέλη…
Αυτή όμως είναι η Ελλάδα του 2025. Μια χώρα που νιώθει ότι βουλιάζει, αλλά βρίσκει κότες γεμιστές στο μενού των €28. Μια κοινωνία που αγανακτεί για την ακρίβεια, αλλά βρίσκεται σε «Wolf of Wall Street» vibe και καταναλώνει σαν να γυρίζει ταινία του Scorsese. Μια Δημοκρατία που γιορτάζει την ελευθερία, αλλά φοβάται τη σταθερότητά της. Ένα κράτος που υπόσχεται πολλά, αλλά δίνει λίγα, εκτός από προσφορές στην Black Friday. Και μέσα στην τρομερή αυτή αντίφαση, εμείς. Να δουλεύουμε, να γκρινιάζουμε, να καταναλώνουμε, να θυμώνουμε, να γελάμε, να νιώθουμε κάτι ανάμεσα σε προκοπή και κατάθλιψη. Κι επειδή είναι Δευτέρα, όλα φαίνονται διπλά. Το μόνο βέβαιο;
Στην Ελλάδα τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται.
Ειδικά όταν όλα φαίνονται υπερβολικά καλά ή υπερβολικά κακά
🖤 Η Μαύρη Γραμμή γράφεται κάθε πρωί. Μια σκέψη την ώρα που ο κόσμος ξυπνά ή ξανακοιμάται.
Πηγές: Eurostat, TheGlobalEconomy, TradingEconomics, Focus2Move, Ekathimerini
