Σε μια διαφορετική περίοδο, ίσως μια σύγκριση του Χένρι Φορντ και του Ίλον Μασκ θα επικεντρωνόταν στον αντίστοιχο ρόλο τους στην επανάσταση της αυτοκινητοβιομηχανίας. Ο Φορντ κατασκεύασε τα πρώτα αυτοκίνητα σε τιμές που επέτρεπαν σε εκατομμύρια ανθρώπους να τα αγοράσουν, με τα πρώτα εργοστάσια που μπορούσαν να τα παράγουν μαζικά. Ο Μασκ κατασκεύασε τα πρώτα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τα οποία, αν και δεν είναι ακόμη προσιτά σε μια πραγματικά μαζική αγορά, κατασκευάστηκαν ωστόσο σε επαρκείς ποσότητες ώστε τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα να αποκτήσουν σημαντικό έρεισμα σε μια οικονομία που απομακρύνεται αργά και βασανιστικά από τα ορυκτά καύσιμα.
Μακάρι αυτός να ήταν αυτός ο μόνος λόγος που θα μπορούσαμε να συγκρίνουμε αυτούς τους δύο πραγματικά πρωτοπόρους της αυτοκινητοβιομηχανίας. Δυστυχώς, ο Μασκ όπως και ο Φορντ έχει χαρακτηριστεί ως ο σημαντικότερος Αμερικανός εργοδότης της εποχής του που αντιτίθεται σθεναρά στα συνδικάτα. Επίσης, επαναλαμβάνει όπως και ο Φορντ, την υποστήριξη του σε πολιτικούς που υποστηρίζουν το «Πρώτα η Αμερική», ενώ ταυτόχρονα δεσμεύει σημαντικούς πόρους για την παραγωγή αυτοκινήτων σε ένα έθνος (για τον Φορντ η Γερμανία, για τον Μασκ η Κίνα) που αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για τις φιλελεύθερες δημοκρατίες. Ακόμα χειρότερα, ο έντονος αντισημιτισμός του Φορντ βοήθησε να τροφοδοτηθεί η άνοδος του γερμανικού ναζισμού, ενώ ο Μασκ από τη πλευρά του φαίνεται ότι υποστηρίζει το γερμανικό κόμμα AfD, του οποίου μεγάλο μέρος της βάσης του αποτελούν οι νεοναζί, κάτι που ανησυχεί εκατομμύρια Γερμανών, καθώς μπορεί να τερματίσει δεύτερο στις επερχόμενες εκλογές της χώρας.
Με διαφορετικούς τρόπους, τόσο ο Φορντ όσο και ο Μασκ μεταμόρφωσαν μεγάλο μέρος της αμερικανικής ζωής. Η μαζική παραγωγή αυτοκινήτων του Φορντ, την οποία ξεκίνησε το 1913, οδήγησε του Αμερικανούς στην κουλτούρα του αυτοκινήτου για τις επόμενες δεκαετίες. Πρώτα, όμως, έπρεπε να δημιουργήσει ένα σταθερό εργατικό δυναμικό στο εργοστάσιό του, καθώς οι συνθήκες ήταν τόσο άθλιες και οι αμοιβές τόσο χαμηλές που η εναλλαγή των εργαζομένων αποτελούσε πρόκληση που έπρεπε να ξεπεράσει. Το 1915, πείστηκε να αυξήσει τον μισθό των εργατών στο δυσθεώρητο τότε ποσό των 5 δολαρίων την ημέρα. Ο κύκλος εργασιών μειώθηκε, η ταχύτητα και ο όγκος της παραγωγής αυξήθηκαν, και η αυξημένη αμοιβή -την οποία και άλλες εταιρείες τελικά αναγκάστηκαν να ακολουθήσουν- δημιούργησε μια εργατική τάξη που μπορούσε πραγματικά να αντέξει οικονομικά να αγοράσει τα αυτοκίνητα και τα άλλα προϊόντα που παρήγαγαν (αν και η αγορά σπιτιών παρέμεινε απρόσιτη για πολλούς μέχρι να συνδικαλιστούν οι βιομηχανίες μαζικής παραγωγής στις δεκαετίες του 1930 και του ’40). Οι ιστορικοί περιέγραψαν αυτό το σύστημα μαζικής παραγωγής και μαζικής κατανάλωσης ως «φορντισμό».
Δεν υπάρχει ακόμη ένα σύστημα που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε Μασκισμό. Μάλιστα, ο Μασκισμός παραπέμπει περισσότερο σε χάος παρά σε σύστημα. Ο Μασκ ωστόσο, έχει επεκταθεί με τις εταιρείες του (SpaceX, Starlink) σε πολλαπλούς κλάδους, κάτι που δεν ήταν ποτέ πρόθυμος να κάνει ο Φορντ (χρειάστηκε να πειστεί να κατασκευάσει αεροπλάνα όταν ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος έφτασε στην Αμερική). Τo θέμα με τον Φορντ και τον Μασκ δεν αφορά αυτά που γνώριζαν, αλλά αυτά που πίστευαν. Ο Φορντ μπορεί να ήταν ο πρώτος βιομήχανος που αύξησε τα επίπεδα των μισθών, αλλά ήταν ο τελευταίος μεγάλος βιομήχανος στα χρόνια που προηγήθηκαν της εισόδου των ΗΠΑ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που αντιτάχθηκε σθεναρά, και βίαια, στη συνδικαλιστική οργάνωση. Ενώ οι καθιστικές απεργίες που διεξήγαγαν οι Ενωμένοι Εργάτες Αυτοκινήτου ανάγκασαν τη General Motors και την Chrysler να αναγνωρίσουν το συνδικάτο των εργαζομένων τους το 1937, ο Ford χρησιμοποίησε το «Τμήμα Υπηρεσιών» του – 3.000 βίαιους πρώην κατάδικους και βιομηχανικούς κατασκόπους – για να καταστείλει όλες τις προσπάθειες συνδικαλισμού.
Όταν συνδικαλιστές από την τοπική οργάνωση των Ενωμένων Εργατών Αυτοκινήτου πραγματοποίησαν πορεία στο γιγαντιαίο εργοστάσιο της Ford στο River Rouge το 1937, ξυλοκοπήθηκαν από τους μπράβους της Ford, σε μια επίθεση που κατέγραψαν οι φωτογράφοι των εφημερίδων και την έστειλαν σε όλη τη χώρα. Μόλις το 1941, όταν η ένωση Ενωμένων Εργατών Αυτοκινήτου είχε πλέον συνταχθεί με τους μαύρους εργάτες του Ντιτρόιτ υπερασπιζόμενη τα πολιτικά τους δικαιώματα, ώστε να μη μπορεί πλέον η Ford να τους υπολογίζει για τις γραμμές περιφρούρησης, τότε μόνο η UAW κατάφερε να συνδικαλιστεί με τη Ford.
Ο Μασκ δεν αναγκάστηκε να προσλάβει μπράβους για να χτυπήσουν συνδικαλιστές, αλλά προσέλαβε δικηγορικά γραφεία για να κάνουν ουσιαστικά το ίδιο. Αυτή είναι η συνήθης πρακτική της διοίκησης στις σημερινές επιχειρήσεις, φυσικά, αλλά ο Μασκ εξακολουθεί να ξεχωρίζει έχοντας διακηρύξει, «διαφωνώ με την ιδέα των συνδικάτων» σε συνέντευξή του στους New York Times. Από τότε ο Μασκ έκανε πράξη αυτή τη διαφωνία, βάζοντας τη SpaceX να καταθέσει αγωγή κατά του Εθνικού Συμβουλίου Εργασιακών Σχέσεων, το οποίο είχε καταγγείλει δύο περιπτώσεις χρήσης παράνομων αθέμιτων εργασιακών πρακτικών από την εταιρεία. Η αγωγή υποστηρίζει ότι το ίδιο το NLRB (η αμερικάνικη ΓΣΕΕ) είναι αντισυνταγματικό, επειδή τα διοικητικά δικαστήριά του αποφαίνονται για τέτοιες υποθέσεις – αν και όλες αυτές οι αποφάσεις μπορούν, και συχνά προσβάλλονται, στη συνέχεια στα ομοσπονδιακά δικαστήρια. Το 1937, το Ανώτατο Δικαστήριο επικύρωσε τη συνταγματικότητα του NLRB, το οποίο αποφάνθηκε υπέρ των συνδικάτων για τα επόμενα 87 χρόνια χωρίς να αντιμετωπίσει εκ νέου προσφυγή κατά της συνταγματικότητάς του, και κατά εργοδοτών. Αυτό, προφανώς, δεν πτόησε τον Μασκ, ούτε τον απέτρεψε από το να αντιταχθεί στη συνδικαλιστική οργάνωση 50 μηχανικών της Tesla στη Σουηδία, όπου το 90% του εργατικού δυναμικού είναι συνδικαλισμένο και όπου τα συνδικάτα είναι θεμελιώδη στο κοινωνικό συμβόλαιο της χώρας.
Στην ίδια συνέντευξη στην οποία ο Μασκ εξέφρασε την αντίθεσή του στην ιδέα των συνδικάτων, δήλωσε επίσης ότι είναι εντυπωσιασμένος από το επίπεδο κατανάλωσης ηλεκτρικών οχημάτων στην Κίνα, καθιστώντας σαφές ότι η κινεζική αγορά είναι το κλειδί για το μέλλον της Tesla, και ως εκ τούτου ότι η συνεχιζόμενη κατασκευαστική παρουσία της Tesla στην Κίνα είναι επίσης κλειδί. Ο Μασκ έχει προσπαθήσει σκληρά για να καλλιεργήσει καλές σχέσεις με τους ηγέτες της Κίνας, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και αρκετοί μη Ρεπουμπλικάνοι πιστεύουν ότι η Κίνα αποτελεί απειλή για την αμερικανική οικονομία και για τη φιλελεύθερη δημοκρατία γενικότερα.
Και σε αυτό, επίσης, ο Μασκ ακολουθεί το παράδειγμα του Φορντ. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920, όταν η Νέα Οικονομική Πολιτική των Σοβιετικών ενθάρρυνε τις καπιταλιστικές επενδύσεις στην ακόμα νέα ΕΣΣΔ, η Ford άνοιξε ένα μεγάλο εργοστάσιο στη Ρωσία. Τη δεκαετία του 1930, η άνοδος του Χίτλερ στην εξουσία στη Γερμανία δεν έπεισε τον Φορντ ότι έπρεπε να κλείσει τα εργοστάσιά του εκεί. Πράγματι, η εταιρεία συνέχισε να παράγει και να επεκτείνεται εκεί ακόμη και μετά την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (έκλεισε τα εργοστάσια της, δύο χρόνια πριν την επίθεση στο Περλ Χάρμπορ). Ο γιος του Φόρντ,Έντσελ, παρευρέθηκε ακόμη και σε δείπνο στο Waldorf Astoria της Νέας Υόρκης το 1940 για να γιορτάσει την πτώση της Γαλλίας στα στρατεύματα του Χίτλερ.
Γεγονός που μας οδηγεί στις πλέον διαβόητες δραστηριότητες του Φορντ: την προώθηση του αντισημιτισμού, που κατά τη διάρκεια της ζωής του ξεπεράστηκε μόνο από τους Ναζί. Το 1920, ο Φορντ αγόρασε την εφημερίδα The Dearborn Independent, μια εβδομαδιαία εφημερίδα της περιοχής του Ντιτρόιτ, την οποία φρόντισε να διανεμηθεί σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τη χρησιμοποιούσε για να επιτίθεται συνεχώς στους Εβραίους για κάθε κακό του κόσμου ανατυπώνοντας και διανέμοντας ακόμη και τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών, που γράφτηκαν από τη μυστική αστυνομία του Ρώσου τσάρου Νικόλαου Β’ για να ενθαρρύνει τα πογκρόμ κατά των Εβραίων της χώρας. Τα Πρωτόκολλα υποτίθεται ότι ήταν ένα έγγραφο γραμμένο από ραβίνους που υποστήριζε, μεταξύ άλλων, τη δολοφονία των χριστιανόπαιδων. Στις αρχές της δεκαετίας του 1920, ο Φορντ «συγγράφει» επίσης (δηλαδή, προσέλαβε συγγραφείς-φαντάσματα για να αποτυπώσουν τις σκέψεις του στο χαρτί) και «επιμελήθηκε» (με συντάκτες-φαντάσματα) την τετράτομη ανθολογία The International Jew.
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1920, ο αντισημιτισμός του Φορντ είχε αποκτήσει παγκόσμια εμβέλεια. Το The International Jew μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων των γερμανικών. Ένας ιδρυτής και ηγέτης του Ναζιστικού Κόμματος, ο Baldur von Schirach, δήλωσε αργότερα: «Το διάβασα και έγινα αντισημίτης». Όταν ο Χίτλερ έγραψε το Mein Kampf το 1924-1925, επαίνεσε τον Φορντ, αποκαλώντας τον «μεγάλο άνθρωπο» και κρεμώντας ένα μεγάλο πορτρέτο του, στο γραφείο του στο Μόναχο. Η συνέχιση της παραγωγής της Ford στη Γερμανία κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων ετών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου υποδηλώνει έντονα ότι ο Χένρι Φορντ δεν είχε κανέναν ενδοιασμό για τον έλεγχο ολόκληρης της Ευρώπης από τους Ναζί.
Δείτε τώρα τον Έλον Μασκ, ο οποίος σήμερα δεν έχει κανέναν ενδοιασμό για τους νεοναζί που κυβερνούν τη Γερμανία. Εντελώς ξαφνικά, ο Μασκ έγραψε στο Χ τη γνώμη του για τις βουλευτικές εκλογές της Γερμανίας, οι οποίες θα διεξαχθούν τον επόμενο μήνα, ξεκινώντας με το επιχείρημα ότι «μόνο το AfD μπορεί να σώσει τη Γερμανία». Η Εναλλακτική για τη Γερμανία είναι ένα ακροδεξιό, σφοδρά αντιμεταναστευτικό και ρατσιστικό κόμμα που έχει αυξήσει τη δύναμή του, ιδίως στα οικονομικά υποβαθμισμένα κρατίδια που αποτελούσαν παλαιότερα μέρος της Ανατολικής Γερμανίας, από τότε που ιδρύθηκε πριν από δώδεκα χρόνια. Ο Μασκ έχει υποστηρίξει ότι δεν πρόκειται για νεοναζιστικό κόμμα, αλλά ότι στην ηγεσία του κόμματος έχουν βρεθεί αρκετοί αυτοαποκαλούμενοι αρνητές του Ολοκαυτώματος, ενώ αντιθέτως η γερμανική κυβέρνηση το θεωρεί ως μια δυνητικά βίαιη απειλή για τη γερμανική ασφάλεια.
Σε αντίθεση με ορισμένα από τα άλλα νεοφασιστικά κόμματα της Ευρώπης, όπως ο Εθνικός Συναγερμός της Γαλλίας, το AfD δεν δεσμεύεται να διατηρήσει το είδος του εθνικού σοσιαλδημοκρατικού κράτους πρόνοιας για τον λευκό εγχώριο πληθυσμό, το οποίο αποτελεί μέρος της απήχησης της λευκής εργατικής τάξης των ξενοφοβικών κομμάτων άλλων εθνών. Οι ιδρυτές του κόμματος ήταν δεξιοί οικονομολόγοι που αντιτάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση να επεκτείνει οποιαδήποτε διαγραφή χρέους ή βοήθεια προς την Ελλάδα και άλλα κράτη της Νότιας Ευρώπης κατά τη διάρκεια της ύφεσης μετά το 2008. Αυτοί έχουν φύγει προ πολλού, αλλά τα αντικρατικά και αντισυνδικαλιστικά οικονομικά τους -συμπεριλαμβανομένης της απαίτησης για την κατάργηση του κατώτατου μισθού και εργασιακών πρακτικών όπως η συμμετοχή εκπροσώπων των εργαζομένων στα διοικητικά συμβούλια των επιχειρήσεων και η ύπαρξη συμβουλίων εργαζομένων-διευθυντών στους χώρους εργασίας- εξακολουθούν να ισχύουν. Όλα αυτά σίγουρα απευθύνονται στον Μασκ, ο οποίος αντιτίθεται συνεχώς στις προσπάθειες που κάνει το IG Metall (το κυριότερο βιομηχανικό συνδικάτο της Γερμανίας) για να οργανώσει το γιγαντιαίο εργοστάσιο της Tesla στο Βρανδεμβούργο.
Αυτή η συμπεριφορά δεν είναι απλώς ανησυχητική ούτε απερίσκεπτη. Είναι εντελώς επικίνδυνη και βαθιά ανεύθυνη. Χρειαζόμαστε υπεύθυνους ηγέτες να ηγηθούν, να σταματήσουν να πυροδοτούν το μίσος και να απομακρυνθούν από το χείλος του γκρεμού πριν να είναι πολύ αργά.
Μετά τη δήλωσή του στο Χ, ο Musk συνέχισε την εμπλοκή του στις επερχόμενες γερμανικές εκλογές, συντάσσοντας ένα άρθρο στην κυριακάτικη εφημερίδα Welt am Sonntag της Γερμανίας και προσφέρθηκε να προβάλει στο X μια συνέντευξη με τον ηγέτη του AfD αργότερα αυτό το μήνα. Η σημερινή κυβέρνηση της Γερμανίας, τα κορυφαία πολιτικά κόμματά της (εκτός από το AfD, φυσικά), καθώς και τα συνδικάτα και άλλες κοινωνικές ομάδες έχουν επισημάνει ότι κανένας ξένος βιομήχανος δεν έχει παρέμβει ποτέ στο παρελθόν σε γερμανικές εκλογές, αν και ο Μασκ απάντησε ότι το μέγεθος των επενδύσεών του στη γερμανική βιομηχανία του δίνουν το δικαίωμα να το κάνει. Ούτε ο Μασκ ούτε οι επικριτές του έχουν αναφέρει τις επενδύσεις του Χένρι Φορντ στη ναζιστική Γερμανία ή τις σχέσεις του με τους Ναζί ως προηγούμενο για τέτοιες ενέργειες, όμως υπάρχουν, σε δημόσια θέα.
Το 2023 ο Μασκ είχε εμπλακεί σε μια πολύ περίεργη διαμάχη με μια κορυφαία εβραϊκή ομάδα κατά του μίσους. Σε μια σειρά αναρτήσεων στο X, ο Μασκ κατηγόρησε επανειλημμένα την Anti-Defamation League (ADL) για μια μείωση κατά 60% των εσόδων της πλατφόρμας – ισχυριζόμενος ότι η ομάδα, η οποία καταγράφει τον ακροδεξιό εξτρεμισμό, καταβάλλει συντονισμένες προσπάθειες για να απομακρύνει τους διαφημιζόμενους από το Twitter μετά την αγορά του από τον Μασκ. Όταν ρωτήθηκε από έναν χρήστη που αμφισβητούσε τη στάση του, ο Musk ισχυρίστηκε ότι η ADL «προσπαθεί να καταστρέψει το Χ κατηγορώντας την πλατφόρμα και εμένα ψευδώς ότι είμαι αντισημίτης». «Αν αυτό συνεχιστεί, δεν θα έχουμε άλλη επιλογή από το να καταθέσουμε μήνυση για δυσφήμιση εναντίον της Anti-Defamation League», έγραψε ο Μασκ. Οι ομοιότητες με τον Χένρι Φορντ γίνονται όλο και πιο έντονες και όλο και πιο τραγελαφικές.
