Skip to main content

Κάθε μέρα, το Black Book ξαναζωντανεύει τις σημαντικότερες στιγμές στην ιστορία του τένις. Στις 26 Μαΐου 1956, η Άλθεα Γκίμπσον έγινε η πρώτη μαύρη αθλήτρια που κέρδισε τίτλο Grand Slam στην ιστορία του τένις, ανοίγοντας το δρόμο για πρωταθλητές όπως ο Arthur Ashe και οι αδελφές Williams.

Σήμερα, 26 Μαΐου 1956, στο Roland-Garros, η Άλθεα Γκίμπσον έγινε η πρώτη μαύρη παίκτρια που κέρδισε ένα τουρνουά Grand Slam. Η νίκη της Γκίμπσον δεν ήταν απλώς ένα ορόσημο, αλλά αντιπροσώπευε μια νέα δυνατότητα: έγινε αμέσως σύμβολο της ικανότητας των αφροαμερικανών γυναικών να ξεπεράσουν τον ρατσισμό και τις προκαταλήψεις. Έγινε – και εξακολουθεί να είναι – φάρος ελπίδας για την ισότητα στην κοινωνία και στον αθλητισμό. Η Γκίμπσον έπρεπε να αντιμετωπίσει ξεκάθαρη διάκριση πριν της επιτραπεί να συμμετάσχει σε σημαντικές διοργανώσεις τένις. Η επιτυχία της σηματοδότησε ένα μεγάλο βήμα προς την κατάργηση των φυλετικών διακρίσεων στο τένις. Ήταν επίσης ο πρώτος από τους πέντε τίτλους Grand Slam που κέρδισε η πρώτη αφροαμερικανίδα σταρ του τένις σε διάστημα μόλις τριών ετών.

Από τους δρόμους του Χάρλεμ στην κορυφή του κόσμου του τένις

Η Άλθεα Γκίμπσον γεννήθηκε το 1927 σε μια φάρμα βαμβακιού στη Βόρεια Καρολίνα, αλλά μεγάλωσε στη Νέα Υόρκη, όπου η οικογένειά της, που υπέφερε από τη Μεγάλη Ύφεση, μετακόμισε το 1930. Ξεκίνησε με μια ρακέτα στους δρόμους του Χάρλεμ, παίζοντας paddle-tennis, ένα παιχνίδι προσαρμοσμένο από το τένις, που παίζεται σε μικρότερο γήπεδο χωρίς διαδρόμους για διπλά (δεν πρέπει να συγχέεται με το άθλημα που είναι γνωστό σήμερα ως padel). Η νεαρή Άλθεα έμαθε γρήγορα και ξεχώρισε αμέσως σε αυτό το παιχνίδι και έγινε πρωταθλήτρια paddle της Νέας Υόρκης το 1939, σε ηλικία 12 ετών. Χάρη σε έναν έρανο από τους γείτονές της, είχε την ευκαιρία να γίνει μέλος και να πάρει μαθήματα στο Harlem Cosmopolitan Tennis Club, ένα κλαμπ για Αφροαμερικανούς παίκτες.

Το 1941, η Γκίμπσον άρχισε να παίζει σε διοργανώσεις της American Tennis Association (ATA), του αφροαμερικανικού αντίστοιχου της USLTA. Με την οικονομική βοήθεια του διάσημου πυγμάχου Sugar Ray Robinson, η Γκίμπσον κατέκτησε εθνικά πρωταθλήματα junior και το 1947 κέρδισε τον πρώτο από τους 10 συνεχόμενους εθνικούς τίτλους της ATA. Η δύναμη, η ταχύτητα και η ευκινησία της της επέτρεψαν να κυριαρχήσει στο γήπεδο. Οι επιτυχίες της δεν πέρασαν απαρατήρητες από τους γνωστούς προπονητές Walter Johnson και Hubert A. Eaton. Με τη βοήθειά τους, κατάφερε να συμμετάσχει σε μεγαλύτερες διοργανώσεις τένις, αλλά τα τουρνουά της USLTA παρέμειναν κλειστά για εκείνη και άλλους Αφροαμερικανούς.

Η USLTA δεν επιτρέπονε επίσημα τον φυλετικό διαχωρισμό στα τουρνουά τένις, αλλά πολλά από τα τουρνουά της διεξάγονταν στην πραγματικότητα σε κλαμπ αποκλειστικά για λευκούς. Τελικά, το τεράστιο ταλέντο της Γκίμπσον την βοήθησε να κερδίσει την αναγνώριση και να εδραιωθεί σε αυτόν τον κόσμο το 1949, όταν έγινε η πρώτη μαύρη γυναίκα που συμμετείχε στο Εθνικό Πρωτάθλημα Κλειστού Χώρου της USTA, όπου έφτασε στους προημιτελικούς. Ωστόσο, μόνο το 1950 μπόρεσε να συμμετάσχει στο πιο σημαντικό τουρνουά που διοργάνωνε η USTA, το Εθνικό Πρωτάθλημα στο Φόρεστ Χιλς (ο προκάτοχος του US Open). Αφού της είχε αρνηθεί η συμμετοχή στο τουρνουά για πολλά χρόνια, χρειάστηκε η έντονη παρέμβαση της πρώην πρωταθλήτριας Άλις Μάρμπλ για να αναγκάσει την οργάνωση να επιτρέψει στην Άλθεα Γκίμπσον να αγωνιστεί. Σε επιστολή της προς το American Tennis Magazine, η Μάρμπλ έγραψε:

«Αν το τένις είναι ένα άθλημα για κυρίες και κύριους, είναι καιρός να συμπεριφερόμαστε λίγο πιο ευγενικά και λιγότερο υποκριτικά… Αν η Άλθεα Γκίμπσον αποτελεί πρόκληση για τις σημερινές τενίστριες, είναι δίκαιο να αντιμετωπίσουν αυτή την πρόκληση στο γήπεδο».

Τελικά της επιτράπηκε να αγωνιστεί στο τουρνουά του Forest Hills και κέρδισε τον πρώτο της αγώνα εναντίον της Barbara Knapp, πριν ηττηθεί από την Louise Brough, την κάτοχο του τίτλου του Wimbledon, σε έναν αγώνα που διήρκεσε δύο ημέρες λόγω βροχής. Ήταν μια ιστορική στιγμή για το τένις, όπως δήλωσε ο αθλητικός συντάκτης David Eisenberg στο Sports Illustrated:

«Έχω ζήσει πολλές δραματικές στιγμές στον αθλητισμό, αλλά λίγες ήταν πιο συναρπαστικές από την εμφάνιση της Miss Gibson εναντίον της Miss Brough. Όχι επειδή παίχτηκε εξαιρετικό τένις, γιατί δεν ήταν. Αλλά λόγω της μεγάλης προσπάθειας αυτής της μοναχικής και αγχωμένης κοπέλας με το χρώμα της».

Η συμμετοχή της Γκίμπσον στο μεγαλύτερο τενιστικό γεγονός της Αμερικής δεν ήταν απλώς η ιστορία μιας τενίστριας που έφτασε στην κορυφή. Για την αφροαμερικανική κοινότητα, ήταν συγκρίσιμη με αυτό που είχε κάνει ο Jackie Robinson στο μπέιζμπολ πριν από αυτήν: ένα ορόσημο στον αγώνα για τα πολιτικά δικαιώματα. Το 1951 στην Τζαμάικα, η Γκίμπσον κέρδισε το πρώτο της διεθνές τουρνουά και τον Ιούλιο έγινε η πρώτη μαύρη γυναίκα που έπαιξε στο Wimbledon, φτάνοντας στον τρίτο γύρο.

Το 1956, η Γκίμπσον ήρθε για πρώτη φορά στο Παρίσι για να παίξει στο Γαλλικό Όπεν, ως Νο 3 στο ταμπλό. Εκεί, έχασε μόνο ένα σετ στην πορεία της προς τον τελικό, νικώντας την Άντζελα Μπάξτον στον ημιτελικό με 2-6, 6-0, 6-4. Το Σάββατο 26 Μαΐου 1956, η Γκίμπσον νίκησε την Νο 1 στον κόσμο Άντζελα Μόρτιμερ για πρώτη φορά σε πέντε αναμετρήσεις, με 6-0, 12-10 (το tiebreak δεν είχε ακόμη εισαχθεί), και έγινε η πρώτη μαύρη αθλήτρια στην ιστορία του τένις που κέρδισε ένα τουρνουά Grand Slam. Ο αφροαμερικανός πρωταθλητής Μαλιβάι Ουάσιγκτον, φιναλίστ στο Wimbledon 40 χρόνια αργότερα, το 1996, είπε για την σημασία και την επίδραση που είχε η νίκη της:

«Σε κάθε άθλημα, υπάρχουν πρωτοπόροι που θαυμάζουμε και λέμε: «Αν δεν ήταν αυτός ο άνθρωπος, ίσως να μην ήμουν εδώ που είμαι σήμερα». Όλοι το έχουν πει αυτό για τον Arthur Ashe, αλλά περίπου μια δεκαετία πριν ο Ashe κερδίσει τίτλους Grand Slam, η Γκίμπσον τους είχε ήδη κερδίσει, η πρώτη Αφροαμερικανίδα που το κατάφερε. Όμως, όταν κέρδιζε, τα μεγάλα τουρνουά τένις δεν είχαν την παγκόσμια προσοχή που έχουν σήμερα. Ως αποτέλεσμα, πολλοί νέοι τενίστες σήμερα δεν γνωρίζουν πολλά για την Γκίμπσον, η οποία προσπέρασε κάθε εμπόδιο, όταν το άθλημα αυτό παίζονταν κυρίως σε κλαμπ της επαρχίας».

Η δόξα στο Wimbledon και στο US Open για την Gibson

Την επόμενη χρονιά, το 1957, η Γκίμπσον θα έφτανε σε νέα ορόσημα, θριαμβεύοντας στο Wimbledon και στο US Open. Στο All England Club, κέρδισε μπροστά στην βασίλισσα Ελισάβετ Β΄: «Το να σφίξω το χέρι της βασίλισσας της Αγγλίας», είπε, «ήταν πολύ μακριά από το να αναγκάζομαι να κάθομαι στο τμήμα για έγχρωμους στο λεωφορείο».

Στις 11 Ιουλίου, επιστρέφοντας στη Νέα Υόρκη, έγινε η δεύτερη μαύρη Αμερικανίδα, μετά τον Ολυμπιονίκη του 1936 Jesse Owens, που τιμήθηκε με παρέλαση με κομφετί. Το 1958, έγινε η πρώτη μαύρη γυναίκα που εμφανίστηκε στο εξώφυλλο των περιοδικών Time και Sports Illustrated. Συνολικά, η Γκίμπσον κατέκτησε πέντε τίτλους Grand Slam στο μονό, πέντε στο διπλό και έναν στο μικτό διπλό. Στο τέλος του 1958, η Γκίμπσον έγινε επαγγελματίας, υπογράφοντας συμβόλαιο με την ομάδα μπάσκετ Harlem Globetrotters για να παίζει σε φιλικούς αγώνες πριν από τους αγώνες τους. Δεν ήταν ικανοποιημένη με την πορεία της επαγγελματικής της καριέρας:

«Όταν κοίταξα γύρω μου, είδα ότι λευκοί τενίστες, μερικοί από τους οποίους είχα νικήσει στο γήπεδο, δέχονταν προσφορές και προσκλήσεις», έγραψε. «Ξαφνικά συνειδητοποίησα ότι οι θρίαμβοί μου δεν είχαν καταστρέψει μια για πάντα τα φυλετικά εμπόδια, όπως είχα – ίσως αφελώς – ελπίσει».

Ταυτόχρονα, ως ταλαντούχα τραγουδίστρια, ηχογράφησε ένα άλμπουμ με δημοφιλή τραγούδια, το Althea Gibson Sings. Το να ξεπεράσει τα εμπόδια στο τένις δεν ήταν αρκετό για την Άλθεα Γκίμπσον. Το 1964, ξεκίνησε καριέρα στο επαγγελματικό γκολφ. Ακόμα υποφέροντας από φυλετικές προκαταλήψεις, αναγκασμένη μερικές φορές να ντύνεται στο αυτοκίνητό της, καθώς τα κλαμπ δεν επέτρεπαν την είσοδο σε μαύρους, κατάφερε να φτάσει στη 27η θέση της παγκόσμιας κατάταξης πριν αποσυρθεί το 1978.

Θα περάσουν 41 χρόνια μέχρι να κατακτήσει άλλη μαύρη γυναίκα τίτλο Grand Slam. Αυτή θα είναι η Serena Williams, που κέρδισε το πρώτο της μεγάλο τίτλο σε ηλικία 17 ετών στο US Open του 1999. Σύμφωνα με την αδελφή της Williams, Venus, η Γκίμπσον παρακολούθησε τον τελικό, χαρούμενη που είδε άλλη μια μαύρη γυναίκα να ακολουθεί τα βήματά της στη διάρκεια της ζωής της.

Η Γκίμπσον πέθανε το 2003, 16 χρόνια πριν τιμηθεί η προσφορά της στο Billie Jean King Tennis Center της Νέας Υόρκης, με την αποκάλυψη ενός αγάλματός της μπροστά από το Arthur Ashe Stadium.