Μας βοηθούν να καταλάβουμε τι συμβαίνει, τι θα μπορούσε να συμβεί και τι θα έπρεπε να συμβεί. Είναι οι μεγάλοι οραματιστές των αρχών του 21ου αιώνα. Ζούμε σε εποχές μεγάλης αβεβαιότητας. Περισσότερο από ποτέ, χρειαζόμαστε πρωτοπόρους, φωτισμένα μυαλά που θα μας καθοδηγήσουν στην κατανόηση του τι συμβαίνει στον κόσμο και, πάνω απ’ όλα, γιατί. Γι’ αυτό στο Black Book φτιάξαμε έναν κατάλογο διανοουμένων των οποίων το όραμα έχει ήδη αφήσει εποχή και θα μας απασχολήσουν και το 2025.
Τζούντιθ Μπάτλερ
Η Τζούντιθ Μπάτλερ (24 Φεβρουαρίου 1956) είναι Αμερικανίδα φιλόσοφος, η οποία έχει συμβάλει στην υπεράσπιση του φεμινισμού, της θεωρίας Queer, της πολιτικής φιλοσοφίας και της ηθικής. Είναι καθηγήτρια στο τμήμα Ρητορικής και Συγκριτικής Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, Μπέρκλεϊ. Το 2017 οι ακροδεξιοί στη Βραζιλία συγκέντρωσαν 370.000 υπογραφές για να αποτρέψουν την επίσκεψή της και έκαψαν μια εικόνα της. Η Μπάτλερ υποστηρίζει ότι η άνοδος της «ιδεολογίας κατά του φύλου» αποτελεί μέρος μιας φαντασίωσης για επιστροφή στις παλιές καλές μέρες, όταν οι άνδρες ήταν άλφα, οι γυναίκες ήταν σύζυγοι και οι λευκοί κατείχαν «αδιαμφισβήτητη φυλετική υπεροχή» – μια φαντασίωση που τροφοδοτείται από λανθασμένες υπαρξιακές ανασφάλειες και εργαλειοποιείται από πατριαρχικούς παράγοντες. Αυτοί που την πιστεύουν περιγράφονται ως πάσχοντες από μια συλλογική «ψύχωση», που κατακλύζονται από την ψευδή υπόσχεση ότι η θανάτωση του τρανς μπαμπούλα θα βάλει τέλος «στο αμείλικτο άγχος και τον φόβο που πλήττουν τόσους πολλούς ανθρώπους που βιώνουν από πρώτο χέρι την κλιματική καταστροφή, ή την πανταχού παρούσα βία και τον βάναυσο πόλεμο, την επέκταση των αστυνομικών εξουσιών ή την εντεινόμενη οικονομική ανασφάλεια». Στα βιβλία της προσπαθεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι βλέπουν τον εαυτό τους και τον κόσμο, αλλά και να επιβεβαιώσει μέσα από αυτά ότι η κοινωνία έχει διαιρεθεί σε πολέμιους και υποστηρικτές των δικαιωμάτων των τρανς.
Τομά Πικετί
Γεννημένος στο Clichy το 1971, αυτός ο οικονομολόγος έχει επικεντρώσει το έργο του στην ανισότητα και την αναδιανομή του εισοδήματος στον σημερινό καπιταλισμό. Το βασικό του βιβλίο είναι το Κεφάλαιο στον 21ο αιώνα. Η ανισότητα είναι μια κοινωνική και ιστορική κατασκευή, μια πολιτική απόφαση που μπορεί να καταπολεμηθεί μόνο με εξίσου πολιτικές αποφάσεις. Αυτή, πιστεύω, είναι η μεγάλη κληρονομιά του Τομά Πικετί, η κύρια συμβολή του στη σύγχρονη σκέψη. Ο Γάλλος οικονομολόγος δεν είναι φυσικά ο πρώτος που καταγγέλλει την ενδεχόμενη φύση της ανισότητας, αλλά κατάφερε να διαδώσει ευρέως τις ιδέες του και να αναδείξει τα οικονομικά ως μια κοινωνική επιστήμη που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία και την κοινωνιολογία, μακριά από την αυτοαναφορικότητα και τα μαθηματικά του παρελθόντος.
Στο σημαντικότερο του βιβλίο Το κεφάλαιο τον 21ο αιώνα βασιζόμενος σε στοιχεία 250 ετών, από πολλές χώρες, ανατρέπει διάφορες θεωρίες για σταθερότητα στην διανομή του εισοδήματος, μεταξύ εργασίας και κεφαλαίου, (άποψη που συμμεριζόταν και ο John Maynard Keynes). Ανατρέπει και τις μελέτες του Simon Kuznets που βασιζόμενος σε χρονικά και γεωγραφικά περιορισμένα στοιχεία, είχε πιστέψει ότι η αύξηση της ανισότητας είναι μια προσωρινή αρχική φάση και διορθώνεται αργότερα. Στην περίφημη εξίσωση r>g ( η απόδοση του κεφαλαίου είναι μεγαλύτερη από τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας) ο Πικετί συνοψίζει την μακροχρόνια τάση προς μεγαλύτερη συγκέντρωση του κεφαλαίου και προς μεγαλύτερη ανισότητα. Μόνο εξωγενείς παράγοντες, όπως οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι ή η ενσυνείδητη πολιτική παρέμβαση, μπορούν να διορθώσουν αυτή την τάση Σήμερα, εν μέσω του σοκ από την επιστροφή του Τραμπ, ο ισχυρισμός του ότι «δεν μπορεί κανείς να είναι εναντίον του καπιταλισμού ή του νεοφιλελευθερισμού: πρέπει επίσης και πάνω απ’ όλα να είναι υπέρ κάποιου άλλου» είναι ιδιαίτερα επίκαιρος. Καλό θα ήταν, λοιπόν, να βυθιστούμε στη μάχη των ιδεών, να κατανοήσουμε τη σημασία και την αξία δημόσιων διανοουμένων όπως ο Thomas Piketty, να χειροκροτήσουμε και να συνοδεύσουμε τις προσπάθειές τους να οικοδομήσουν μια «σαφώς εξηγημένη εναλλακτική λύση», μιας νέας μορφής σοσιαλισμού «συμμετοχικού και αποκεντρωμένου, ομοσπονδιακού και δημοκρατικού, οικολογικού, πολυφυλετικού και φεμινιστικού».
Νόαμ Τσόμσκι
Όχι μόνο έφερε επανάσταση στη γλωσσολογία, αλλά είναι επίσης μια από τις σημαντικότερες πολιτικές προσωπικότητες για την κριτική του στον καπιταλισμό και την αμερικανική πολιτική σε άρθρα και βιβλία. Στην ταινία Captain Fantastic (2016), η οικογένεια του πρωταγωνιστή, ένα είδος αντιπολιτισμικής αναρχικής φυλής, δεν γιορτάζει τα Χριστούγεννα αλλά τιμά την Ημέρα του Νόαμ Τσόμσκι. Η σκηνή είναι παράλογη και υπερβολική, αλλά αποτυπώνει καλά τον ρόλο που έχει αποκτήσει ο Τσόμσκι στη δημόσια σφαίρα μας. Ο Τσόμσκι αντιπροσωπεύει όλα όσα η σύγχρονη εποχή φανταζόταν σε έναν διανοούμενο και τα οποία στη σημερινή εποχή της μετα-αλήθειας μας φαίνονται να ανήκουν σε μια άγρια και ηρωική εποχή: ένας επιστήμονας που έφερε επανάσταση στο πεδίο των σπουδών του, ένας συγγραφέας πολιτικών δοκιμίων με αμείλικτη αυστηρότητα και, ταυτόχρονα, ένας παγκόσμιος ηθικολόγος του οποίου η λυσσαλέα ανεξαρτησία δεν έχει ποτέ παρεξηγηθεί με αδιαφορία ή ίσες αποστάσεις. Πριν κλείσει τα 30 του χρόνια, ο Νόαμ Τσόμσκι είχε ήδη ανατινάξει τη γλωσσολογία της εποχής του. Δεν έπαψε να αποτελεί αναντικατάστατο σημείο αναφοράς στον τομέα των γνωστικών επιστημών: άλλαξε την αντίληψή μας για τη γλώσσα επειδή μεταμόρφωσε την αντίληψή μας για τον έμφυτο χαρακτήρα, ο οποίος, χάρη σ’ αυτόν, έπαψε να νοείται ως ένας επίπεδος αυτοματισμός και έγινε η βάση μιας ενεργής και δυναμικής θεωρίας του νου. Παράλληλα καταγγέλλει τις επιθέσεις κατά της δημοκρατίας σε όλο τον κόσμο και να αναπτύσσει μια θεωρία για τις καταστροφικές επιπτώσεις στην ελευθερία της έκφρασης, του συνασπισμού επιχειρηματικών και πολιτικών συμφερόντων που κυριαρχούν στα μέσα ενημέρωσης: μια κριτική που πρόλαβε κατά αρκετές δεκαετίες την υποβάθμιση της πληροφόρησης που ζούμε σήμερα.
Γιούργκεν Χάμπερμας
Ο Γιούργκεν Χάμπερμας είναι Γερμανός φιλόσοφος και κοινωνιολόγος που ανήκει στην παράδοση της κριτικής θεωρίας και του αμερικανικού πραγματισμού. Είναι ίσως περισσότερο γνωστός για την εργασία του πάνω στην έννοια της «δημόσιας σφαίρας», που ήταν το θέμα και ο τίτλος του πρώτου του βιβλίου. Η εργασία του επικεντρώθηκε στα θεμέλια της κοινωνικής θεωρίας και της επιστημολογίας, στην ανάλυση των αναπτυγμένων καπιταλιστικών κοινωνιών και της δημοκρατίας, της έννοιας της νομιμοποίησης σε ένα κριτικό κοινωνικό-εξελικτικό πλαίσιο, και της σύγχρονης πολιτικής, ιδιαίτερα της γερμανικής πολιτικής. Το θεωρητικό σύστημα του Χάμπερμας είναι αφιερωμένο στην αποκάλυψη της δυνατότητας του λόγου, της πολιτικής χειραφέτησης, και της λανθάνουσας ορθολογικής-κριτικής επικοινωνίας στους σύγχρονους θεσμούς, αλλά και της ανθρώπινης ικανότητας να εκπληρώνει και να επιδιώκει ορθολογικά ενδιαφέροντα.
Μέλος της δεύτερης γενιάς της Σχολής της Φρανκφούρτης, ο Γιούργκεν Χάμπερμας έγινε σύντομα κορυφαίος φιλόσοφος για τα βιβλία του σχετικά με την ηθική και την πολιτική φιλοσοφία. Μαζί με τον Karl-Otto Apel ανέπτυξε μια νέα θεωρία του πρακτικού ορθολογισμού, γνωστή ως ηθική του διαλόγου, ή ηθική της επικοινωνίας. Στόχος της είναι να αντικαταστήσει τη φιλοσοφία του εαυτού, που χαρακτηρίζει τη νεωτερικότητα, με μια φιλοσοφία της γλωσσικής αλληλεπίδρασης που αντιλαμβάνεται την επικοινωνία ως το στάδιο στο οποίο εκτυλίσσεται η ορθολογική συζήτηση. Η θεωρία αυτή είναι επηρεασμένη από την ερμηνευτική μέθοδο, με έμφαση στην ερμηνεία του κειμένου, και από την πραγματολογία της γλώσσας του Wittgenstein, για τον οποίο οι χρήσεις της γλώσσας στα διάφορα συμφραζόμενα είναι οι καθοριστικοί παράγοντες του νοήματος.
Η οικοδόμηση της κοινής γνώμης είναι ένα άλλο από τα θέματα με τα οποία ασχολήθηκε ο Χάμπερμας και το οποίο έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον όχι μόνο των φιλοσόφων, αλλά και των επαγγελματιών της επικοινωνίας. Τώρα που ο στόχος της απόκτησης «ικανοτήτων» έχει εισβάλει στο εκπαιδευτικό σύστημα, θα ήταν χρήσιμο να γνωρίζουμε ότι η θεωρία του Habermas προϋποθέτει μια «επικοινωνιακή ικανότητα», μια «ιδανική κατάσταση διαλόγου», προς την οποία πρέπει να στοχεύουν όλες οι πραγματικές και, ως εκ τούτου, ατελείς πράξεις επικοινωνίας. Οι κανόνες της γλωσσικής αλληλεπίδρασης είναι ηθικοί και νομιμοποιούν τις συμφωνίες που επιτυγχάνονται μέσω του διαλόγου, ένα μάθημα που πρέπει να θυμόμαστε αν θέλουμε να διορθώσουμε τη στρεβλή, χαοτική και λανθασμένη επικοινωνία της εποχής μας.
Γιουβάλ Νόα Χαράρι
Ο δοκιμιογράφος που γεννήθηκε στο Kiryat Atta του Ισραήλ (1976), έχει διερευνήσει την ιστορία μας, την κοινωνία μας και το πιθανό μέλλον μας σε έργα όπως το Sapiens (2011) και το πρόσφατο Nexus (2024). Με την πιθανή εξαίρεση των φοιτητών του στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, κανείς δεν είχε ακούσει για τον Yuval Noah Harari πριν από 10 χρόνια. Τότε ήταν που το βιβλίο του Sapiens: From Animals to Gods εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο και τον έκανε έναν από τους διανοούμενους με τη μεγαλύτερη επιρροή στον πλανήτη. Μαζί με μερικές συνέχειες και μια έκδοση για παιδιά, το Sapiens έχει πουλήσει 45 εκατομμύρια αντίτυπα σε 65 γλώσσες, ένα θαύμα για ένα επιστημονικό δοκίμιο 500 σελίδων. Τουλάχιστον από τότε που το Sapiens σκαρφάλωσε στην κορυφή της λίστας των μπεστ σέλερ των New York Times για 96 συνεχόμενες εβδομάδες και ο Μπιλ Γκέϊτς το χαρακτήρισε ως ένα από τα αγαπημένα του βιβλία. Ο Χαράρι έχει γίνει ένα είδος δελφικού χρησμού των ελίτ του κόσμου. Αν το αφεντικό της Meta (Facebook) Μαρκ Ζούκερμπεργκ οργανώσει μια συνάντηση για τις επιπτώσεις της τεχνολογίας στην ανθρωπότητα, καλεί τον Χάραρι. Αν η Unesco θέλει να μάθει για την πανδημία των χοίρων και τη διεθνή επιστήμη, καλεί τον Χαράρι. Δεν υπάρχει ούτε ένα μέσο ενημέρωσης στον κόσμο που να μην έχει πάρει συνέντευξη από τον Χάραρι αρκετές φορές. Το κεντρικό μήνυμα του Sapiens είναι ότι οι άνθρωποι έχουν φτάσει να κυριαρχούν στον κόσμο επειδή είμαστε σε θέση να πιστεύουμε σε πράγματα που δεν υπάρχουν, όπως το χρήμα, οι θεοί, τα έθνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα, επειδή αυτές οι φανταστικές αφηγήσεις μας επιτρέπουν να σχηματίζουμε μεγάλους συνασπισμούς. Πρόκειται ασφαλώς για μια ελκυστική, σχεδόν μαγνητική ιδέα, αλλά δεν είναι καλά θεμελιωμένη στην τρέχουσα επιστήμη. Παρά αυτές τις ακαδημαϊκές κριτικές, ο τεχνοπεσιμιστής Χαράρι εξακολουθεί να είναι ένας πολύ ενδιαφέρων συγγραφέας, και μόλις απέδειξε την καλή του φόρμα με το Nexus, μια εις βάθος διερεύνηση των δικτύων επικοινωνίας και των δραματικών επιπτώσεών τους στις ανθρώπινες οργανώσεις.
Μάικλ Σαντέλ
Ηθικός φιλόσοφος που έχει γράψει για το πώς θα έπρεπε να είναι η δημοκρατία μας και ο οποίος έχει επίσης επικρίνει προκατασκευασμένες ιδέες για την αξιοκρατία. Δύο είναι οι αιτίες που ο Michael J. Sandel εντοπίζει ως τη βάση της δημοκρατικής αβεβαιότητας που εξαπλώνεται σαν ιός μεταξύ των πολιτών: η απώλεια της αξιοπρέπειας στην εργασία και η έλλειψη των δημόσιων χώρων συνύπαρξης. Σε αυτούς τους δύο τομείς η παγκοσμιοποίηση και ο νεοφιλελευθερισμός των τελευταίων δεκαετιών, που έγιναν αποδεκτές ως αδιαμφισβήτητη αλήθεια ακόμη και από σοσιαλδημοκράτες ηγέτες όπως ο Κλίντον, ο Μπλερ ή ο Σρέντερ, έδρασαν σαν διαβρωτικό οξύ. Ας αναγνωρίσουμε, λέει ο Sandel, ότι η εργασία δεν είναι απλώς ένας τρόπος να κερδίζεις τα προς το ζην: είναι επίσης ένας τρόπος αναγνώρισης, συμβολής στο κοινό καλό, αίσθησης σεβασμού. Αν δείτε τον μισθό σας και την κοινωνική σας αυτοεκτίμηση να πέφτουν, οι υπερεθνικιστές πολιτικοί θα ξέρουν πώς να εκμεταλλευτούν αυτή τη δικαιολογημένη απογοήτευση για να βρουν αποδιοπομπαίους τράγους. Διότι η δυσφορία είναι πραγματική, τόσο πραγματική όσο και η αύξηση της ανισότητας, και κάποιοι ξέρουν πώς να την κατευθύνουν προς ρατσιστικές, ξενοφοβικές ή μισογυνικές θέσεις. Υπάρχουν αντίδοτα, προτείνει ο Sandel, όπως η παραδοχή ότι η δημοκρατία δεν απαιτεί τέλεια ισότητα, αλλά ότι πρέπει να υπάρχουν χώροι συνάντησης και αλληλεπίδρασης όπου μαθαίνουμε να διαπραγματευόμαστε και να ζούμε με τις διαφορές μας. Τα γκέτο των πλουσίων και των μικρών τους, η αδιαφορία τους για αυτούς τους δημόσιους χώρους ανταλλαγής ιδεών και εμπειριών, καταλήγουν να επιβαρύνουν την αίσθηση της κοινότητας και του ανήκειν, καθώς και τη δέσμευση για το κοινό καλό που είναι απαραίτητη για την ευημερία των δημοκρατιών.
Τα βιβλία του Σαντέλ, οι ομιλίες του σε γεμάτα αμφιθέατρα και τα δωρεάν διαδικτυακά μαθήματα του Χάρβαρντ συνθέτουν ένα κοινό που κάνει τους youtubers να ωχριούν από ζήλια. Αποδεικνύεται ότι μας αρέσει να διαβάζουμε, να ακούμε και να συζητάμε για τη δικαιοσύνη, την ηθική, την πολιτική και τη φιλοσοφία. Σε καιρούς πόλωσης, δεν είναι μικρό επίτευγμα για αυτόν τον επίδοξο δημοσιογράφο να γίνει ένας από τους σημαντικότερους στοχαστές της εποχής μας.
Μάρθα Νουσμπάουμ
Γεννημένη στη Νέα Υόρκη (ΗΠΑ, 1947), αυτή η φιλόσοφος έχει γράψει για τις πολιτικές αξίες και έχει υπερασπιστεί τη σημασία των ανθρωπιστικών επιστημών. Η Μάρθα Νουσμπάουμ, καθηγήτρια Δικαίου και Ηθικής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο έχει γράψει για τη σκέψη των Ελλήνων και των Ρωμαίων και τι μπορούμε να μάθουμε από αυτήν, για τον φεμινισμό και τη σημασία των συναισθημάτων στην πολιτική, για την προσέγγιση των δυνατοτήτων, για τη θρησκευτική μισαλλοδοξία και για τα δικαιώματα των ζώων. Κάποια από τα πράγματα που υπογραμμίζει μπορεί να φαίνονται από μόνα τους ανόμοια, αλλά δεν ήταν δημοφιλή την εποχή εκείνη. Στο The Fragility of the Good (1986) μίλησε, με βάση τη μελέτη της ελληνικής τραγωδίας και ορισμένων φιλοσοφικών έργων, για την ευπάθεια και την καταστροφή. Κάποιες ανθρώπινες ανησυχίες μας τοποθετούν σε ευάλωτες θέσεις (η αγάπη συνεπάγεται τον φόβο της απώλειάς της), καθώς τα πολύτιμα πράγματα είναι πλουραλιστικά, δημιουργούν μεταβλητές και αντικρουόμενες σχέσεις, αυτή η ευθραυστότητα δεν είναι ούτε αγαθό από μόνη της ούτε κάτι ρομαντικό.
Μια άλλη σημαντική συμβολή της Νουσμπάουμ είναι η ανάπτυξη της «προσέγγισης των δυνατοτήτων». Αν ο Αμάρτυα Σεν είχε υιοθετήσει μια οικονομική προσέγγιση του ζητήματος, η Νουσμπάουμ ανέπτυξε τη φιλοσοφική εκδοχή. Η προσέγγιση αυτή θεωρεί ότι για να αξιολογηθεί ο τρόπος με τον οποίο μια χώρα κάνει πράγματα, το σωστό μέτρο δεν είναι μόνο οι οικονομικοί δείκτες, όπως το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, αλλά «το τι μπορούν πραγματικά να κάνουν και να είναι, οι άνθρωποι. Οι ικανότητες δεν είναι απλώς δεξιότητες, αλλά ουσιαστικές ευκαιρίες να επιλέξει κανείς πράγματα που το άτομο εκτιμά». Η Νουσμπάουμ, η οποία έχει μελετήσει την επιρροή των συναισθημάτων και έχει αναλύσει την κοσμοπολίτικη παράδοση, υποστηρίζει την ηθική αξία του έθνους και υπερασπίζεται έναν «σοσιαλδημοκρατικό» και πλουραλιστικό φιλελευθερισμό. Ο φιλελευθερισμός, έχει πει κάποτε, χρειάζεται επίσης αγάπη.
Σλάβοϊ Ζίζεκ
Γεννημένος στη Λιουμπλιάνα το 1949, έχει αναλύσει την κοινωνία και την πολιτική με αναφορές στην ψυχανάλυση και την ποπ κουλτούρα. Ήταν η μεταμοντέρνα δεκαετία του 1990, όταν ένας παράξενος φιλόσοφος που δεν ήταν ούτε Γάλλος, ούτε Ιταλός, ούτε Γερμανός μάς έμαθε να σκεφτόμαστε ότι η ανοχή μπορεί να είναι επικίνδυνη, το πρόχειρο φαγητό ανθυγιεινό και ο γάμος πρόκληση μπροστά στον ατομικισμό που μεταμφιέζεται σε χειραφέτηση. Μίλησε για τον κινηματογράφο, τον Χέγκελ και τον Λακάν. Επικρίνοντας την ιδεολογία, μας καλωσόρισε στην έρημο του πραγματικού. Ο Ζίζεκ δεν φοβήθηκε να γίνει meme. Δεν παριστάνει τον διαλεκτικό, ούτε τον ακαδημαϊκό, ούτε τον βιβλικό στοχαστή. Αντιλαμβάνεται τη φιλοσοφία ως μια άβολη και ανεπαρκή πράξη ριζοσπαστισμού που δεν μπορεί να ικανοποιήσει κανέναν. Η φιλοσοφία του δεν μπορεί να διατηρηθεί στο χώρο της αντιπροσώπευσης: ανοίγεται σε εκείνη τη νύχτα του κόσμου που μας κατοικεί. Το κύριο έργο του, δικαιώνει το υπερβατικό υποκείμενο απέναντι στην ιστορικότητα των μεταμοντέρνων υποκειμένων. Μας καλεί να σκεφτούμε την αβυσσαλέα αρνητικότητα που μας συγκροτεί. Μόνο εκεί μπορούμε να κατανοήσουμε τη δύναμη της φαντασίας και τη ριζοσπαστικότητα της επανάστασης. Μας έμαθε να βλέπουμε ότι η ανοχή ήταν το πρόβλημα, όταν η πολυπολιτισμικότητα, οι δίαιτες και η ευελιξία όλων των μορφών ζωής ήταν το άλλοθι για τον θρίαμβο του νεοφιλελευθερισμού. Σήμερα, ο νεοφιλελευθερισμός έχει αγκαλιάσει έναν αυταρχισμό που δεν χρειάζεται να είναι ανεκτικός. Η εξουσία δείχνει την πιο σκοτεινή της αλήθεια και ο Ζίζεκ προειδοποιεί ότι είναι πολύ αργά για να ξυπνήσουμε. Αυτό δεν σημαίνει να κοιμηθούμε, αλλά να πάμε μέσα στη νύχτα για να ξανασκεφτούμε το ανομολόγητο της ιστορίας της Ευρώπης, που δεν είναι η λογική και η επανάσταση, αλλά ο πόλεμος.
Μπιούνγκ-τσούλ Χαν
Νοτιοκορεάτης φιλόσοφος και δοκιμιογράφος, με έδρα τη Γερμανία. Είναι γνωστός για τα βιβλία του που ασκούν κριτική στον καπιταλισμό, την τεχνολογία και τη σημερινή αντίληψη για την εργασία. Μας αρέσει επίσης επειδή το έργο του διοχετεύει τις ανησυχίες του διαδικτύου: η καταπίεση της αυτοεκμετάλλευσης- η ψυχική υγεία ως σύγχρονη παθολογία- η σημασία των τελετουργιών και των αναλογικών αντικειμένων- η παγίδα της αυτοβελτίωσης- η αφήγηση και η κρίση της- η συναισθηματοποίηση, ο ναρκισσισμός και η επιτάχυνση της ψηφιακής κοινωνίας, Τον κατηγορούν ότι επαναλαμβάνει τον εαυτό του. Έτσι όμως λειτουργεί ο νέος κόσμος, είτε βάζεις το μήνυμά σου στο διαδίκτυο ξανά και ξανά με έναν καλό τίτλο, είτε θα αγνοηθεί. Λόγω της σύνδεσής του με την ψηφιακή κουλτούρα, της προσωπικής του υπερβολής ή της ψεύτικης απλότητάς του τον αποκαλούν γκουρού του ψηφιακού ανθρωπισμού
Πίτερ Σίνγκερ
Ο Πίτερ Σίνγκερ είναι Αυστραλός ηθικός φιλόσοφος και καθηγητής Βιοηθικής στο πανεπιστήμιο Πρίνστον. Ειδικεύεται στην εφαρμοσμένη ηθική, προσεγγίζοντας το θέμα από κοσμική, ωφελιμιστική προοπτική. Μεταξύ άλλων, έχει γράψει το βιβλίο Απελευθέρωση των Ζώων (Animal Liberation, 1975), στο οποίο υποστηρίζει τη χορτοφαγία, και το δοκίμιο “Πείνα, ευημερία και ηθική” (“Famine, Affluence, and Morality”), στο οποίο υποστηρίζει τη δωρεά ως βοήθεια στην παγκόσμια φτώχεια. Σε έργα όπως το Practical Ethics ( 1980,) έχει μιλήσει για θέματα όπως ο αλτρουισμός, τα δικαιώματα των ζώων και το περιβάλλον. Ο διάσημος Αυστραλός φιλόσοφος σαγήνευσε τους τεχνοκράτες προτείνοντας μια φόρμουλα βασισμένη στη λογική, τα δεδομένα και την αποτελεσματικότητα για τον εντοπισμό των αιτιών που ωφελούν τον μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων με τους λιγότερους πόρους, σε ένα περιβάλλον που ιστορικά χαρακτηρίζεται από συναισθηματική ένταση. Τον ονόμασε αποτελεσματικό αλτρουισμό και τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιήθηκε ως ηθική φιλοσοφία από προσωπικότητες της Silicon Valley, όπως ο Sam Bankman-Fried, ιδρυτής της FTX, και ο Sam Altman, διευθύνων σύμβουλος της OpenAI, για να δικαιολογήσει τη μαζική εξόρυξη πόρων προς όφελος μιας ανθρωπότητας που δεν υπάρχει ακόμη. Αλλά αν ο Πίτερ Σίνγκερ έπρεπε να επιλέξει μεταξύ της επέκτασης στον Άρη και του αποικισμού από μια εξωγήινη φυλή που θα μας μάθει τα πάντα για την ευτυχία, θα επέλεγε το δεύτερο. Ο Σίνγκερ είναι αφοσιωμένος στην εξάλειψη του πόνου.
Στην Απελευθέρωση των ζώων, το βιβλίο που τον εκτόξευσε στη φήμη το 1975 και τον έκανε πρωτοπόρο του κινήματος για τα δικαιώματα των ζώων, διατύπωσε την έννοια του speciesism, μιας ηθικής προκατάληψης πανομοιότυπης με τον ρατσισμό ή τον σεξισμό, που δημιουργήθηκε για να δικαιολογήσει μια κουλτούρα εκμετάλλευσης που δεν υποστηρίζεται από επιστημονικά κριτήρια. Είναι συνεκδότης του περιοδικού Journal of Controversial Ideas, το οποίο ιδρύθηκε το 2021 για να δημοσιεύει κείμενα για ηθικά, πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα που πληρούν τα ακαδημαϊκά πρότυπα ποιότητας αλλά έχουν απορριφθεί επειδή πραγματεύονται ευαίσθητα θέματα ή αμφισβητούν τις συμβατικές δομές του ακαδημαϊκού χώρου.
