Η Στέλλα Καπεζάνου είναι εικαστικός με έδρα την Αθήνα. Σπούδασε Ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, απ’ όπου και απέσπασε τιμητική υποτροφία από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών κατά την εισαγωγή της. Στη συνέχεια απέκτησε Μεταπτυχιακό Τίτλο Σπουδών (MA Fine Arts) από το Chelsea College of Arts του Λονδίνου, με διπλή υποτροφία, από τη Motor Oil Hellas και τη Sir Frank Bowling Scholarship. To 2024, απέσπασε την καλλιτεχνική υποτροφία του Ιδρύματος Fulbright, για το διεθνές πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών του Santa Fe Art Institute στο Νέο Μεξικό των ΗΠΑ.
Στους καμβάδες της ανακατεύει με λαμπερά έντονα χρώματα, ανθρώπους γυμνούς ή ημίγυμνους που βρίσκονται μέσα σε πολύπλοκα περιβάλλοντα με σκηνοθετημένη ασάφεια, με ιστορίες που εμπνέεται από μύθους και παραδόσεις από παντού, από μια χαλαρή κουβέντα με κάποιον άγνωστο ή από μια είδηση που άκουσε ή διάβασε. Κάθε πίνακας μοιάζει με κινηματογραφικό αφήγημα. Την συνάντησα στο studio της εκεί που ηρεμεί και δημιουργεί και μιλήσαμε για την Τέχνη.
– Πότε είπατε στους γονείς σας ότι θα γίνετε ζωγράφος;
Ζωγράφιζα πάντα, γιατί ζωγράφιζε και η μητέρα μου. Από μικρή θυμάμαι να ζωγραφίζω. Θυμάμαι το σπίτι που μύριζε λάδια, η μαμά να ζωγραφίζει στο καβαλέτο και εγώ ξαπλωμένη να ζωγραφίζω με μαρκαδόρους. Όμως από πολύ μικρή πίστευα ότι είμαι ζωγράφος και όχι ότι θα γίνω ζωγράφος και η μητέρα μου με ενθάρρυνε. Πάντα ζωγράφιζα. Έκανα τοιχογραφίες μέσα στη τάξη, ζωγράφιζα τους τοίχους του σχολείου, μέχρι και ο Σημίτης ως πρωθυπουργός έχει φωτογραφηθεί μπροστά από ένα τοίχο που έχω ζωγραφήσει. Δεν έχει υπάρξει στιγμή στη ζωή μου, που να μην ζωγραφίζω.
– Πότε όμως αποφασίσατε ότι η ζωγραφική θα είναι η κύρια απασχόληση σας;
Νομίζω ότι αυτό έγινε στην περίοδο της εγκυμοσύνης μου. Ήθελα να διακοσμήσω το δωμάτιο του γιου μου και δεν έβρισκα κάτι που να μου άρεσε πάρα πολύ και αποφάσισα να ζωγραφήσω παιδικά έργα. Ήταν η στιγμή που πήρα επίσης την απόφαση να δώσω εξετάσεις στην Σχολή Καλώ Τεχνών. Έκανα προετοιμασία για ένα χρόνο, πολύ μικρό χρονικό διάστημα για να έχεις σοβαρές πιθανότητες για να πετύχεις. Διεκδίκησα όμως την επιτυχία και κατάφερα να περάσω πρώτη με την πρώτη.
– Είναι ένας από τους σημαντικούς σταθμούς στην καριέρα σας;
Υπάρχουν διάφορες εκθέσεις που είναι σημαντικά για μένα. Οι μέρες όμως που είναι ανεξίτηλα χαραγμένες στη μνήμη μου, και ήταν η επιβεβαίωση ότι πήρα τη σωστή απόφαση, είναι όταν βγήκαν τα αποτελέσματα των εισαγωγικών της Καλών Τεχνών. Νόμιζα ότι όσοι έχουν τελειώσει την Καλών Τεχνών είναι κάτι σαν ολύμπιοι θεοί, κάτι άπιαστο, και εγώ δεν ήμουν αρκετά καλή για κάτι τέτοιο. Επίσης σημαντική στιγμή για μένα ήταν όταν μου ανακοινώθηκε η υποτροφία που μου έδωσε η Motor Oil για μεταπτυχιακό στο Λονδίνο, η ανακοίνωση μιας δεύτερης μεταπτυχιακής υποτροφίας από τον σερ Φρανκ Μπάουλινγκ, αξιωματικό του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, και πρόσφατα η υποτροφία του Ιδρύματος Fulbright. Σταμάτησα να αμφισβητώ τον εαυτό μου.
– Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση με την οποία ήρθατε αντιμέτωπη;
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη πρόκληση από το ανικανοποίητο. Έτσι όμως είναι η ανθρώπινη φύση. Τίποτα δεν είναι αρκετό. Ποτέ δεν είμαι εντελώς χαρούμενη. Μου είχε πει ένας ψυχολόγος,, ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν είναι φτιαγμένος για την ευτυχία. Ποτέ δεν θα μπορέσουμε να την έχουμε. Όλοι νομίζουμε ότι θα είμαστε ευτυχισμένοι αν κάνουμε και κάτι άλλο ακόμα. Το ανικανοποίητο…
Η μητρότητα σας επηρέασε;
Η μητρότητα με άλλαξε σαν άνθρωπο και κατ’ επέκταση και στη ζωγραφική. Όταν κάποιος δεν έχει παιδί, το πολυτιμότερο πράγμα που έχει να ασχοληθεί είναι ο εαυτός του. Είναι δύσκολο να συνδυαστεί η μητρότητα και η ζωγραφική. Έχει στιγμές δύσκολες, απαιτητικές και εξαντλητικές. Όμως τα δύο πιο σημαντικά πράγματα στη ζωή μου, ο γιος μου και η ζωγραφική, είναι για μένα η απόλυτη ευτυχία.
– Πώς χαρακτηρίζεται η ζωγραφική σας;
Λέγεται σύγχρονη παραστατική και συνδέεται με την αναπαράσταση μορφών, αντικειμένων ή σκηνών που στηρίζονται στον πραγματικό, απτικό κόσμο, αν και συχνά με καλλιτεχνικό στυλ ή αλλοιωμένη ερμηνεία του. Μου αρέσει να παρατηρώ τους ανθρώπους και μου αρέσει παρά πολύ να συναντώ ιδιαίτερους ανθρώπους. Το ότι από τα 17 μου δουλεύω και συνεργάζομαι με ανθρώπους της τέχνης και μάλιστα από διαφορετικούς τομείς, είναι μεγάλη κληρονομιά για μένα. Η ζωγραφική μου έχει να κάνει με τις ανθρώπινες σχέσεις. Η ζωγραφική μου, είναι παραστατική, αλλά είναι και αφηγηματική. Γι’ αυτό και το χρώμα είναι πολύ έντονο γιατί έτσι αισθάνομαι να ζωγραφίζω.
– Η παρατήρηση των ανθρώπων είναι έμπνευση για εσάς;
Δεν υπάρχει κάτι που να αποτελεί μεγαλύτερη πρόκληση για μένα στη ζωγραφική από το ανθρώπινο δέρμα. Διηγούμαι ιστορίες που έχουν να κάνουν με τις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους, και των ανθρώπων με τα αντικείμενά τους. Ή και την ίδια την απουσία των σχέσεων πολλές φορές.
– Είναι σημαντική η ανταπόκριση και η αποδοχή από το κοινό;
Έχω ακούσει σχόλια, κυρίως από άντρες που αισθάνονται αμήχανα με τα έργα μου. Υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση. Ο θεατής κοιτάει το έργο αλλά και το έργο κοιτάει τον θεατή, και πολλές φορές το έργο είναι περισσότερο επιβλητικό. Όταν βλέπεις μια φωτογραφία και μετά κλείσεις τα μάτια την θυμάσαι για λίγο. Όταν βλέπεις ένα πίνακα ζωγραφικής και κλείσεις τα μάτια σου δεν γίνεται να τον θυμηθείς. Θέλω το έργο μου να το «παίρνουν» μαζί τους. Γι’ αυτό τα χρώματά μου είναι έντονα. Είναι σα να έχεις βάλει μέλι στα έντομα. Θα το δεις από μακριά και όσο πλησιάζεις θα προσπαθείς να το ερμηνεύσεις. Αυτό μου αρέσει.
– Η Τέχνη έχει να κάνει με τα χρήματα;
Αν δεν υπάρχει κάποιος να υποστηρίζει οικονομικά τους καλλιτέχνες, είτε αγοράζοντας τα έργα τους, είτε προωθώντας τη δουλειά τους, οι καλλιτέχνες δεν μπορούν να υπάρξουν, κουράζονται και ίσως να απογοητεύονται. Όταν πωλούνται τα έργα σου, αυτό σου δίνει πίσω ενέργεια. Και η ενέργεια δεν είναι τα χρήματα, είναι ότι αυτό που έκανες έχει νόημα, υπάρχει κόσμος που το θέλει. Έχεις λόγο να συνεχίζεις να ζωγραφίζεις, σου δίνει ενέργεια για να πας στο επόμενο έργο.
– Οι καλλιτέχνες βλέπουν μόνο το δικό τους όραμα;
Το πρόβλημά του ζωγραφίζει κάποιος. Ότι κι αν είναι αυτό που δείχνει, τελικά το πρόβλημά του δείχνει. Τα δικά μου όνειρα και σκέψεις κάνω πραγματικότητα. Τις σκέψεις μου βάζω στον καμβά. Όλα όσα συμβαίνουν στους πίνακές μου έχουν συμβεί πρώτα στο μυαλό μου και με αφορούν. Αλλά το έργο άπαξ και το τελειώσεις δεν ανήκει πια σε εσένα. Ανήκει σε αυτόν που το βλέπει.
– Μια ευχή
Αυτό που έχει πει ο Πικάσο: “Inspiration exists, but it has to find you working”
