Το 2023, οι άνθρωποι που παρακολούθησαν το Draft 2023 της Εθνικής Ένωσης Μπάσκετ Γυναικών (WNBA), ήταν 512.000. Το 2024, ο αριθμός αυτός ήταν 2,45 εκατομμύρια. Στην πιο πολυσυζητημένη εκδήλωση του WNBA εδώ και δύο δεκαετίες – ξεπερνώντας το προηγούμενο ρεκόρ από το 2000 – επιλέχθηκε πρώτη η εντυπωσιακή παίκτρια του κολεγιακού μπάσκετ Κάϊτλιν Κλαρκ.
H φήμη της ως μία από τις σπουδαιότερες παίκτριες κολεγιακού μπάσκετ γυναικών οδήγησε σε μια άνευ προηγουμένου εκλαΐκευση του αθλήματος. Η Εθνική Κολεγιακή Αθλητική Ένωση (NCAA) διοργανώνει το τουρνουά μπάσκετ που είναι γνωστό ως March Madness από το 1939. Σε μόλις τρεις εβδομάδες, 68 από τις καλύτερες κολεγιακές ανταγωνίζονται για την κατάκτηση του πρωταθλήματος. Το ετήσιο αυτό γεγονός είναι μια φρενίτιδα των μέσων ενημέρωσης, όπου εκατομμύρια οπαδοί παρακολουθούν τα παιχνίδια όλο το εικοσιτετράωρο για μέρες ολόκληρες. Ο αγώνας του εθνικού πρωταθλήματος που συμμετείχε η Κλαρκ το 2023 έγινε ο πιο δημοφιλής αγώνας κολεγιακού μπάσκετ γυναικών στην ιστορία, με 9,9 εκατομμύρια τηλεθεατές ήταν από τις υψηλότερες στην αμερικανική αθλητική μετάδοση. Οι τιμές των εισιτηρίων για το γυναικείο πρωτάθλημα φέτος κοστίζουν κατά μέσο όρο διπλάσια από τα ανδρικά, φτάνοντας μέχρι και τα 11.000 ευρώ. Η ομάδα της Κλαρκ εξάλλου, έκανε sold out όλα τα εντός έδρας παιχνίδια της για πρώτη φορά στην ιστορία του πρωταθλήματος, και οι αγώνες στην τελευταία της σεζόν έγιναν τα πιο δημοφιλή παιχνίδια γυναικείου μπάσκετ όλων των εποχών σε έξι διαφορετικά τηλεοπτικά δίκτυα μετάδοσης.
ΗΚλαρκ έχει πετύχει πάνω από 3.900 πόντους στην καριέρα της, περισσότερους από οποιονδήποτε άλλον αθλητή κολεγίου, άνδρα ή γυναίκα, στην ιστορία του NCAA. Κερδίζει παιχνίδια. Πολλά παιχνίδια. Σπάει ρεκόρ. Πολλά ρεκόρ. Και γεμίζει τα γήπεδα με πλήθος κόσμου που ανυπομονεί να τη δει. Πολλοί έρχονται να την παρακολουθήσουν για τα διάσημα μακρινά της σουτ τριών πόντων. Στέκεται δεκάδες μέτρα από το καλάθι, μερικές φορές στη μέση του γηπέδου, και σουτάρει τη μπάλα με ευκολία. Η απόσταση συχνά ξεπερνά το μέσο βεληνεκές μιας κολεγιακής παίκτριας. Ο τρόπος με τον οποίο πετυχαίνει σουτ, περνάει πάσες και τελειώνει λέι-απ στο τρανζίσιον είναι θεαματικός. Το στυλ παιχνιδιού της συγκρίνεται συχνά με τον θρύλο του ΝΒΑ Στίβεν Κάρι, λόγω του κοινού, φαινομενικά απεριόριστου εύρους στις τεχνικές τους, καθώς και της ελευθερίας που έχουν στις κινήσεις τους στο γήπεδο του μπάσκετ. Μακριά από το να είναι ball hogs λόγω του αξιοσημείωτου σουτ τους, διαθέτουν και οι δύο μια ανιδιοτελή ικανότητα πάσας, διευρύνοντας τα όρια του τι είναι «σπουδαίο» στο σύγχρονο παιχνίδι. Η Κλαρκ έσπασε πρόσφατα το ρεκόρ για τα περισσότερα σουτ τριών πόντων σε μία σεζόν, ρεκόρ που κατείχε προηγουμένως ο επαγγελματίας παίκτης Στεφ Κάρι, όσο και το ρεκόρ πόντων των ανδρών του θρύλου του LSU, Πιτ Μάραβιτς.
Η επιρροή της υπογραμμίζεται από περισσότερους από ένα εκατομμύριο followers στο Instagram αλλά και από το πλήθος νέων οπαδών που έχουν έρθει στο άθλημα. Οι άνθρωποι ταξιδεύουν χιλιάδες μίλια και ξοδεύουν χιλιάδες δολάρια μόνο και μόνο για να τη δουν. Το φαινόμενο της επιρροής της έχει ονομαστεί το φαινόμενο Caitlin Clark Effect. Όπως και με την Taylor Swift, οι εμφανίσεις της δεν ανεβάζουν μόνο τις τιμές των εισιτηρίων, αλλά και τις τιμές των ξενοδοχείων και ταλαιπωρούν τις λίστες κρατήσεων στα κοντινά εστιατόρια. Είναι η αθλήτρια της γενιάς της. Είναι αθλήτρια μέσω της οποίας πολλοί άνθρωποι ανακάλυψαν το γυναικείο κολεγιακό μπάσκετ αυτή τη χρονιά. Θα είχε συγκεντρώσει η Caitlin Clark την προσοχή που λαμβάνει τώρα πριν από 20 χρόνια; Πιθανώς όχι. Όχι γιατί δεν θα ήταν τόσο καλή. Αλλά επειδή ο κόσμος δεν έδινε σημασία. Ένα παράδειγμα που είναι σημείο αναφοράς είναι, ότι το γυναικείο τουρνουά δεν επιτρεπόταν να χρησιμοποιήσει το σήμα κατατεθέν του NCAA March Madness μέχρι τη σεζόν 2022. Λιγότερο από πέντε χρόνια πριν, δεν ήταν καν δυνατόν να παρακολουθήσει κανείς κάθε παιχνίδι του γυναικείου τουρνουά NCAA σε εθνικές μεταδόσεις. Το 2024, το NCAA υπέγραψε τηλεοπτικό συμβόλαιο με το ESPN που αποτιμά το γυναικείο τουρνουά στα 65 εκατ. δολάρια ετησίως, πάνω από 10 φορές περισσότερο από το προηγούμενο ποσοστό. Η μεγαλύτερη σκηνή έδωσε μεγαλύτερο βήμα σε μεγαλύτερα αστέρια. Και η Κλαρκ – που είναι αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο όνομα στο άθλημα αυτή τη στιγμή – υπήρξε ο κύριος μοχλός για αυτή την αλλαγή.
Για δεκαετίες, το γυναικείο πρωτάθλημα είχε αντιμετωπιστεί ως αθλητικό γεγονός δεύτερης κατηγορίας. Υπήρξαν όμως τρία σημαντικά σημεία αλλαγής, τα οποία βέβαια απέχουν μεταξύ τους δεκαετίες. Τη δεκαετία του 1970 το NCAA αναγκάστηκε να παρέχει ισότιμες αθλητικές ευκαιρίες στις γυναίκες, όταν τέθηκε σε ισχύ ο ομοσπονδιακός νόμος γνωστός ως «Title IX». Στη συνέχεια, το 1996, η δημιουργία του Εθνικού Πρωταθλήματος Μπάσκετ Γυναικών έδωσε στις νεαρές παίκτριες μια διέξοδο για να γίνουν επαγγελματίες αθλήτριες. Για το τρίτο σημείο αλλαγής χρειάστηκε να περάσουν κάτι περισσότερο από 20 χρόνια, στο TikTok. Το 2021, μια αθλήτρια του γυναικείου μπάσκετ του Πανεπιστημίου του Όρεγκον δημοσίευσε ένα βίντεο που συνέκρινε μια προπονητική εγκατάσταση του τουρνουά NCAA για τις γυναίκες με εκείνη που παρέχεται για τους άνδρες. Υπήρχαν μεγάλες ανισότητες. Η εγκατάσταση των ανδρών διέθετε σειρές από πλατφόρμες προπόνησης, εξοπλισμένες με αλτήρες, βαράκια και βάρη ικανά να φτάσουν τα εκατοντάδες κιλά. Οι εγκαταστάσεις των γυναικών είχαν έναν μόνο πύργο με αλτήρες που έφταναν τα 14 κιλά και μερικά στρώματα γιόγκα. Το βίντεο έγινε viral. Μια έρευνα που ακολούθησε διαπίστωσε ότι το NCAA «δίνει προτεραιότητα στο ανδρικό μπάσκετ, συμβάλλοντας στην ανισότητα μεταξύ των δύο φύλων» και ότι «υποτιμά σημαντικά το γυναικείο μπάσκετ ως πλεονέκτημα». Στη συνέχεια, το NCAA προέβη σε πλήρη αναμόρφωση, η οποία περιελάμβανε τη δυνατότητα να επιτραπεί στο γυναικείο τουρνουά να χρησιμοποιεί το branding March Madness. Το νέο συμβόλαιο επικοινωνίας με το ESPN, το οποίο μεταδίδει πλέον όλα τα παιχνίδια της γυναικείας March Madness σε πολλαπλές πλατφόρμες. Ευτυχώς ο βαθιά ριζωμένος μισογυνισμός και τα στερεότυπα σχετικά με τις αθλητικές ικανότητες των γυναικών, με πολλούς να απορρίπτουν την πιθανότητα οι γυναίκες να είναι ισότιμες αθλήτριες, αλλάζει συνεχώς, με μια τάση που δεν παρατηρείται μόνο στο μπάσκετ, αλλά και σε πολλά άλλα αθλήματα.
Τα έσοδά της Κλάρκ αυξάνονται γρήγορα, αλλά ωχριούν σε σύγκριση με το ΝΒΑ. Οι νεοσύλλεκτοι, συμπεριλαμβανομένης της Κλαρκ, θα έχουν βασικό μισθό 76.000 δολάρια αυτή τη σεζόν (εξαιρουμένων των συμφωνιών χορηγιών), ένα ποσό πολύ χαμηλότερο από το τρέχον ελάχιστο όριο του ΝΒΑ για το πρωτάθλημα που είναι το 1.000.000 δολάρια. Δεδομένου του επιπέδου της Κλάρκ και της επίδρασής της στο παιχνίδι, η βασική αμοιβή της είναι τρομακτικά χαμηλή. Σίγουρα με την επιρροή και την επιδραστικότητά της, η Κλαρκ θα απαιτήσει επαναδιαπραγμάτευση των χρηματικών ποσών και των συμφωνιών διαπραγμάτευσης σε όλο το πρωτάθλημα μεταξύ των παικτών, των ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων και άλλων επιχειρηματικών συμφερόντων.
Η πορεία της Κλαρκ από κολεγιακό φαινόμενο σε πρωτοπόρο του WNBA την έχει καταστήσει κάτι περισσότερο από μια προσωπική ιστορία επιτυχίας, την έχει καταστήσει πρωτοπόρο για το μέλλον του γυναικείου μπάσκετ. Η ικανότητά της να γοητεύει εκατομμύρια ανθρώπους, να γεμίζει στάδια και να καταρρίπτει ρεκόρ τηλεθέασης αντιπροσωπεύει μια κοινωνική στροφή προς την εκτίμηση και την αποτίμηση των αθλητριών με βάση την αξία τους και όχι απλώς σε σύγκριση με τους άνδρες. Με την καριέρα της να έχει μόλις ξεκινήσει, το «φαινόμενο Caitlin Clark θα οδηγήσει σε περαιτέρω τομές στην προβολή, τις επενδύσεις και τον σεβασμό, όχι μόνο για το γυναικείο μπάσκετ, αλλά και για τον γυναικείο αθλητισμό.
