Με αφορμή τον εναρκτήριο αγώνατ ης Formula 1, το Γκραν Πρι Αυστραλίας ας θυμηθούμε τρεις εντυπωσιακές γυναίκες που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία των αγώνων. Χαράσσοντας τη θέση τους στην ιστορία του μηχανοκίνητου αθλητισμού, κατέκτησαν περίοπτη θέση σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον.
Janet Guthrie: Ανοίγοντας το δρόμο
Γεννημένη στην Iowa City το 1938, η Guthrie απέκτησε πτυχίο φυσικής και ξεκίνησε καριέρα στην αεροδιαστημική μηχανική, αλλά μέσα σε τρία χρόνια αποφάσισε να ακολουθήσει την καρδιά της και να ακολουθήσει καριέρα οδηγού αγώνων. Μεταφέροντας την Jaguar XK140 της σε ρυμουλκούμενο πίσω από ένα στέισον βάγκον που αγόρασε για 45 δολάρια, συμμετείχε σε αγώνες σπορ αυτοκινήτων σε όλες τις ΗΠΑ. Το 1966, έτρεξε στο διάσημο αγώνα 24 ώρες της Daytona, οδηγώντας μια Sunbeam Alpine σε μια από τις δύο ομάδες μόνο γυναικών. Η Boston Globe κάλυψε το γεγονός με τον τίτλο «Porsches και γυναίκες κάνουν έκπληξη στη Daytona». Ήταν η πρώτη γυναικεία ομάδα που τερμάτισε σε διεθνή 24ωρο αγώνα αντοχής, και όπως έγραψε η Globe, «επέλεξαν ένα πολύ δυσκολο αγώνα για να ανταγωνιστούν άντρες».
Η Guthrie θα κατακτούσε δύο νίκες στην κατηγορία της στις 12 ώρες του Sebring, αλλά η μεγάλη ευκαιρία της ζωής της ήρθε 13 χρόνια μετά, ως οδηγός σπορ αυτοκινήτων, όταν ένας ιδιοκτήτης ομάδας ονόματι Rolla Vollstedt της πρόσφερε την ευκαιρία να προκριθεί στο Indy 500. Ήταν το 1976, και την επόμενη χρονιά έγινε η πρώτη γυναίκα που αγωνίστηκε στη διάσημη πίστα. Αργότερα συμμετείχε στο Daytona 500 και αγωνίστηκε στο NASCAR Winston Cup Series από το 1976 έως το 1980. Το 1978, τερμάτισε 9η στο Indianapolis 500, οδηγώντας με σπασμένο καρπό. Ο καλύτερος τερματισμός της καριέρας της στους αγώνες Indycar – 5η θέση, στο Μιλγουόκι το 1979 – έθεσε ένα ρεκόρ για γυναίκα που θα έμενε για 20 χρόνια.
Judy Stropus: Το χρονόμετρο στα πιτ
Ενώ η Janet Guthrie έγραφε ιστορία πίσω από το τιμόνι, η Judy Stropus έκανε το ίδιο στα πιτ. Γεννημένη στη Λιθουανία, έφτασε στις ΗΠΑ μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και από τη δεκαετία του 1960, βρέθηκε στον κόσμο των αγώνων σπορ αυτοκινήτων. Αν και θα αποδεικνυόταν ικανή οδηγός, συμμετέχοντας σε αγώνες εθνικών κυπέλλων τη δεκαετία του 1970, το ταλέντο της ήταν με το χρονόμετρο και το μολύβι.
«Ξεκίνησα με τη χρονομέτρηση και τη βαθμολόγηση με τη Λέσχη Αθλητικών Αυτοκινήτων του Queens», δήλωσε σε συνέντευξή της στην Daily Sports Car. «Η κοπέλα που ήταν εκεί (η Lee Sorrentino) μου έμαθε πώς να το κάνω και σκέφτηκα, ‘Ουάου. Αυτό είναι όλο;’. Δεν ήξερα κάτι καλύτερο, νόμιζα ότι ο καθένας μπορούσε να το κάνει. Ήταν κάτι που ανακάλυψα ότι μπορούσα να κάνω και ότι μπορούσα να το κάνω καλά».
Η Stropus έγινε διάσημη για την ικανότητά της να χρονομετρά ταυτόχρονα πολλά αυτοκίνητα, μόνο με ένα χρονόμετρο Heuer 11.404 flyback και ένα μολύβι με τον αριθμό 3 για να μην φθείρεται πολύ γρήγορα. Η οξυδέρκειά της και οι ικανότητες της συνδυάζονταν με την αντοχή της. Η Stropus ήταν γνωστή για τη χρονομέτρηση ολόκληρων 24ωρων αγώνων αντοχής χωρίς διάλειμμα. Σε μια αναλογική εποχή, είχε ένα ταλέντο που ζήλευε κάθε αγωνιστική ομάδα στην πίστα. Κατά τη διάρκεια της καριέρας της, εργάστηκε για ονόματα παγκόσμιας κλάσης όπως η Penske Racing, η Trans-Am στο Indy 500, η Bud Moore Racing, η BMW, η American Motors, καθώς και ομάδες πελατών και εργοστασιακές ομάδες για την Porsche και τη Chevrolet μεταξύ πολλών άλλων. Οι υπηρεσίες της ήταν τόσο πολύτιμες που διηγήθηκε ακόμη και ένα ανέκδοτο με έναν αντίπαλο επικεφαλής ομάδας που προσπάθησε να κατασκοπεύσει τις χειρόγραφες σημειώσεις χρονομέτρησής της στη μέση του αγώνα. Απέδωσε την επιτυχία της σε μια αποφασιστική και σεμνή στάση, λέγοντας στο International Motorsport Hall of Fame, στο οποίο εισήχθη το 2021 ότι «στην οικογένειά μου υπήρχαν χειρουργοί, επιστήμονες, εξειδικευμένοι επαγγελματίες. Πίστευα ότι όλοι οι άλλοι ήταν καλύτεροι από εμένα. Ήταν υψίστης σημασίας να κάνουμε ακριβή δουλειά για αυτές τις ομάδες υψηλού προφίλ. Αυτή ήταν μεγάλη πίεση. Από τη στιγμή που έχεις τη φήμη ότι είσαι πολύ καλός, πρέπει να ανταποκριθείς σε αυτήν».
Joann Villeneuve: Ξεπερνώντας τα εμπόδια
Η Stropus έζησε και ανέπνευσε τους αναλογικούς αγώνες- όταν η τεχνολογία χρονομέτρησης εξελίχθηκε, έστρεψε την καριέρα της σε μια εξαιρετικά επιτυχημένη νέα καριέρα ως σύμβουλος δημοσίων σχέσεων. Αλλά δεν θα ήταν η τελευταία γυναίκα που θα επηρέαζε τον κόσμο των αγώνων από την θέση του χρονομέτρου.
Πολλοί λάτρεις του μηχανοκίνητου αθλητισμού θα γνωρίζουν το όνομα του Jean Campiche, του πρώην οδηγού αγώνων μοτοσικλέτας που διηύθυνε για πολλά χρόνια την αθλητικής χρονομέτρησης της Heuer, κυρίως κατά τη διάρκεια της πρωτοποριακής συνεργασίας της ωρολογοποιίας με τη Ferrari. Στο πλευρό του υπήρχε πάντα ένας απαραίτητος βοηθός, και ένας τέτοιος ήταν η Joann Villeneuve, η σύζυγος του θρυλικού Καναδού οδηγού Gilles Villeneuve, ο οποίος αγωνιζόταν για τη Ferrari από το 1978 μέχρι το θάνατό του το 1982. Δουλεύοντας δίπλα στον Campiche, ήταν ένας ζωτικός κρίκος στο σύστημα, επικοινωνώντας με την ομάδα από το σταθμό χρονομέτρησης, το εμβληματικό Heuer Centigraph Le Mans, αναγνωρίσιμο από το έντονο κόκκινο χρώμα του. Συγκέντρωνε τους εκτυπωμένους χρόνους, τους αντέγραφε σε φύλλα Α4 με στήλες για κάθε οδηγό και σε μια πινακίδα με καρτέλες. Όταν εμφανιζόταν καλύτερος χρόνος, άλλαζε τη θέση της καρτέλας, έσβηνε τον παλιό χρόνο και έγραφε τον νέο. Η πινακίδα εμφανιζόταν κατά τη διάρκεια των pit stop στους οδηγούς και τους μηχανικούς, παρέχοντας πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο για την ανάλυση και τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων. Μια τέτοια ψυχρή αποτελεσματικότητα αποδεικνύει το παλιό ρητό ότι χρειάζεται μια ομάδα για να κερδίσεις αγώνες, και όπως η Janet Guthrie και η Judy Stropus, η Joann Villeneuve έδειξε ότι οι γυναίκες έπαιζαν πάντα έναν σημαντικό ρόλο στο άθλημα.
