Καθώς το εξώφυλλο του πρόσφατου άλμπουμ της Sabrina Carpenter, Man’s Best Friend, προκαλεί μεγάλη συζήτηση, ξαναθυμόμαστε μερικά από τα πιο αμφιλεγόμενα εξώφυλλα άλμπουμ όλων των εποχών. Τις τελευταίες μέρες ξέσπασε μια διαμάχη γύρω από το εξώφυλλο του έβδομου στούντιο άλμπουμ της Serena Carpenter, Man’s Best Friend. Το εξώφυλλο, που απεικονίζει την πρώην πρωταγωνίστρια της Disney γονατιστή μπροστά από έναν άντρα χωρίς πρόσωπο που της τραβάει τα μαλλιά, προκάλεσε αμέσως έντονη συζήτηση το βράδυ (11 Ιουνίου), που κυκλοφόρησε.
Αν και σίγουρα δεν είναι το πιο σεξουαλικά προκλητικό εξώφυλλο άλμπουμ που έχει κυκλοφορήσει (περισσότερα για αυτό αργότερα), οι κριτικοί επικεντρώθηκαν στο γεγονός ότι κυκλοφόρησε σε μια περίοδο όπου, τα τελευταία χρόνια, σε ορισμένες γωνιές του διαδικτύου παρατηρείται μια επιστροφή στον μισογυνισμό και στους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων. Άλλοι, ωστόσο, υποστήριξαν ότι η λογοκρισία της σεξουαλικότητας των γυναικών στην εποχή μας αποτελεί από μόνη της ένα βήμα πίσω, επισημαίνοντας επίσης το γεγονός ότι η Carpenter έχει συχνά σατιρίσει τους άνδρες στη μουσική της και ότι το νέο της έργο πιθανότατα θα συνεχίσει αυτή τη σατιρική τάση.
Θα αφήσουμε τους ειδικούς να το συζητήσουν, αλλά η πρόσφατη κόντρα μας έκανε να σκεφτούμε: δεν έχουμε ξαναβρεθεί σε αυτή τη θέση; Παρακάτω, θυμόμαστε οκτώ από τα πιο αμφιλεγόμενα εξώφυλλα άλμπουμ όλων των εποχών.
NIRVANA – NEVERMIND
Το γκράντζ έργο των Nirvana είναι κυριολεκτικά ένα από τα καλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών. Το Nevermind έλαβε αμέσως διθυραμβικές κριτικές όταν κυκλοφόρησε το 1991 και από τότε έχει γίνει το soundtrack πολλών γενεών εφηβικής ανησυχίας, αλλά το εξώφυλλο του άλμπουμ έχει μια ελαφρώς πιο διχαστική ιστορία. Απεικονίζει ένα τετράμηνο μωρό, ονόματι Spencer Elden, εντελώς γυμνό, βυθισμένο στο νερό, που φαίνεται να προσπαθεί να πιάσει ένα δολάριο που κρέμεται από ένα αγκίστρι μπροστά του.
Το 2021, ο Elden, που είναι πλέον τριάντα ετών, προσπάθησε να μηνύσει τους Nirvana για παραβίαση των ομοσπονδιακών νόμων των ΗΠΑ περί παιδικής πορνογραφίας με την εικόνα αυτή, υποστηρίζοντας ότι τα γεννητικά του όργανα θα έπρεπε να είχαν αποκρυφθεί και ότι η εικόνα αυτή του προκάλεσε «δια βίου ζημιά». Η αγωγή απορρίφθηκε αρχικά από τον δικηγόρο Jamie White ως «επιπόλαιη», αλλά ο Elden συνεχίζει να επιμένει στην αγωγή του.
DEATH GRIPS – NO LOVE, DEEP WEB
Το 2012 ήταν το αποκορύφωμα της καριέρας των Death Grips. Το ντεμπούτο ραπ-ροκ μίξ τους, Exmilitary, προκάλεσε παγκόσμια αίσθηση όταν κυκλοφόρησε το 2011 και σύντομα ακολούθησε το ντεμπούτο άλμπουμ τους, The Money Store. Έτσι, όλα τα βλέμματα ήταν στραμμένα στο πειραματικό τρίο από την Καλιφόρνια όταν αποφάσισαν να διαρρεύσουν σκόπιμα το δεύτερο LP τους, No Love, Deep Web, στο διαδίκτυο τον επόμενο χρόνο. Ενώ το εξώφυλλο του The Money Store ήταν ήδη αμφιλεγόμενο, με μια καρτούν dominatrix που καπνίζει τσιγάρο και κρατάει ένα γυμνό άντρα με λουρί, το No Love, Deep Web πήγε τα πράγματα σε ένα εντελώς νέο επίπεδο, απεικονίζοντας ένα πέος σε στύση με τον τίτλο του άλμπουμ γραμμένο πάνω του. Οι Death Grips εξέδωσαν γρήγορα μια δήλωση στην ιστοσελίδα τους που έλεγε: «Ο νόμος των ΗΠΑ ορίζει ότι πρέπει να είστε 18 ετών για να δείτε υλικό με σεξουαλικό περιεχόμενο. Εμείς το θεωρούμε τέχνη», αλλά, όπως ήταν αναμενόμενο, το εξώφυλλο έχει από τότε λογοκριθεί σε όλες σχεδόν τις διαθέσιμες πλατφόρμες streaming.
THE ROLLING STONES – STICKY FINGERS
Το εξώφυλλο του Sticky Fingers, του ένατου άλμπουμ των Stones, είναι ένα από τα αγαπημένα μου όλων των εποχών. Σχεδιασμένο από τον Andy Warhol, το εξώφυλλο εστιάζει στη γεννητικά όργανα ενός άνδρα ντυμένου με τζιν, με το πέος του να ξεχωρίζει εντυπωσιακά. Το αρχικό βινύλιο LP είχε ένα φερμουάρ που άνοιγε και αποκάλυπτε ένα κομμάτι λευκού σλιπ. Σήμερα, οι «zippy» εκδόσεις του δίσκου μπορούν να φτάσουν τις εκατοντάδες ευρώ. «Ως πόλος έλξης για τα δισκοπωλεία, το άλμπουμ είναι πραγματικά πολύ προκλητικό για να το αγνοήσει κανείς […] Και ήρθε ακριβώς την κατάλληλη στιγμή, για να μην χάσει το ροκ για πάντα το σατανικό του βλέμμα», έγραψε τότε το περιοδικό TIME, σε μια ιδιαίτερα σκανδαλιστική κριτική.
Στην Ισπανία, που τότε βρισκόταν υπό το καθεστώς του φασίστα στρατηγού Φράνκο, το εξώφυλλο χαρακτηρίστηκε άσεμνο και απαγορεύτηκε. Η δισκογραφική εταιρεία αναγκάστηκε να το αντικαταστήσει με μια φωτογραφία γυναικείων δακτύλων που βγαίνουν από ένα βάζο με μελάσα. (SS)
RAGE AGAINST THE MACHINE – RAGE AGAINST THE MACHINE
Η ράπ μέταλ μπάντα Rage Against the Machine, που έσπασε τα όρια του είδους, δεν είχε ποτέ την πρόθεση να ακολουθήσει τους κανόνες του κατεστημένου – άλλωστε, αυτό είναι και το όνομά της. Το ομώνυμο ντεμπούτο άλμπουμ τους απεικόνιζε την περίφημη αυτοπυρπόληση του βιετναμέζου μοναχού Thích Quảng Đức το 1963, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη δίωξη των βουδιστών από την τότε κυβέρνηση του Νότου Βιετνάμ, που υποστηριζόταν από τις ΗΠΑ και είχε καθολική πλειοψηφία. Ήταν πράγματι μια σοκαριστική εικόνα, αλλά το εξώφυλλο ήταν μόνο μία από τις πολλές αντιπαραθέσεις που προκάλεσε η εκρηκτική κυκλοφορία του Rage Against the Machine. Το πρώτο single «Killing in the Name», που είναι μια σφοδρή κριτική της αστυνομικής βίας μετά τον ξυλοδαρμό του Rodney King το 1992, λογοκρίθηκε ευρέως στις δημόσιες εκπομπές λόγω της χρήσης της λέξης «fuck», 17 φορές. Ωστόσο, το συγκρότημα αρνήθηκε να συμβιβαστεί. Κατά τη διάρκεια της ερμηνείας του «Killing in the Name» στο Woodstock ’99, ο frontman των Rage Against the Machine, Zack de la Rocha, έκαψε μια αμερικανική σημαία επί σκηνής. Αργότερα, το 2009, μια εκπομπή του BBC Radio 5 Live διακόπηκε ξαφνικά όταν ο Rocha άρχισε να τραγουδάει το γεμάτο βρισίδια ρεφρέν του κομματιού, αγνοώντας προηγούμενες εκκλήσεις να λογοκρίνει τους στίχους του.
THE BEATLES – YESTERDAY AND TODAY
Αν δεν το γνωρίζετε, το Yesterday and Today ήταν ένα άλμπουμ των Beatles που κυκλοφόρησε αποκλειστικά στις ΗΠΑ και τον Καναδά το 1966, με μια επιλογή τραγουδιών από τα Help!, Rubber Soul, και Revolver. Μετά την κορύφωση της Beatlemania, το συγκρότημα ήθελε να ξεφύγει από την τυποποιημένη εικόνα του και να πειραματιστεί με τη μουσική και την παρουσίασή του. Ζήτησαν τη βοήθεια του Βρετανού φωτογράφου Robert Whitaker για να δημιουργήσουν ένα πιο avant-garde εξώφυλλο για το Yesterday and Today, και το αποτέλεσμα ήταν μια φωτογραφία του συγκροτήματος με λευκές ποδιές κρεοπωλείου, περιτριγυρισμένο από ωμό κρέας και αποκεφαλισμένες κούκλες μωρών – μια εικόνα που, σύμφωνα με τον Paul McCartney, υποτίθεται ότι ήταν ένα σχόλιο κατά του πολέμου του Βιετνάμ. Όπως ήταν αναμενόμενο, τα περισσότερα δισκοπωλεία, βρήκαν το εξώφυλλο τόσο σοκαριστικό που αρνήθηκαν να το πουλήσουν. Τελικά, όλα τα αντίτυπα ανακλήθηκαν και το εξώφυλλο αντικαταστάθηκε με μια πιο ήπια φωτογραφία. Το κόστος της επιχείρησης για την Capitol Records ανήλθε σε 250.000 δολάρια, που ισοδυναμούν με 2,42 εκατομμύρια δολάρια το 2024.
AVA MAX – DIAMONDS & DANCEFLOORS
Ενώ όλα τα άλλα εξώφυλλα άλμπουμ που παρουσιάζουμε ήταν αμφιλεγόμενα λόγω του πολιτικού τους μηνύματος ή των προκλητικών εικόνων τους, το αρχικό εξώφυλλο του δεύτερου στούντιο άλμπουμ της Αμερικανίδας ποπ τραγουδίστριας Ava Max θεωρήθηκε προσβλητικό απλώς μόνο επειδή ήταν πού κακό σαν ιδέα. Παρουσιάστηκε στο X τον Ιούνιο του 2022, και το αρχικό εξώφυλλο του Diamonds & Dancefloors απεικόνιζε ένα κοντινό πλάνο του προσώπου της Max, βυθισμένο σε ένα κρεβάτι από διαμάντια που φαινόταν να έχουν δημιουργηθεί στον υπολογιστή, και που δεν εντυπωσίασε τους θαυμαστές της. Αντιθέτως μάλιστα. «Ava υπάρχει ακόμα χρόνος να αλλάξεις το εξώφυλλο», έγραψε ένας χρήστης, και είχε δίκιο. Το Diamonds & Dancefloors κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του επόμενου έτους στις πλατφόρμες streaming με μια πολύ πιο αποδεκτή εικόνα της Max, ολόσωμης με ένα γκλίτερ νυχτικό. Δυστυχώς, τα βινύλια του άλμπουμ είχαν ήδη τυπωθεί με το αρχικό κακόγουστο εξώφυλλο.
JOHN LENNON ΚΑΙ YOKO ONO – TWO VIRGINS
Το Two Virgins είναι το πρώτο από τα τρία πειραματικά άλμπουμ που δημιούργησαν ο John Lennon και η Yoko Ono. Το εξώφυλλο του άλμπουμ, που τραβήχτηκε τον Οκτώβριο του 1968, απεικονίζει το ζευγάρι εντελώς γυμνό. Ενώ η μπροστινή πλευρά τους δείχνει γυμνούς από μπροστά, η πίσω πλευρά τους δείχνει γυμνούς από πίσω. Το εξώφυλλο, που ήταν ιδέα του Lennon, προκάλεσε σάλο και οι διανομείς, εξοργισμένοι, κατέφυγαν στην πώληση του άλμπουμ μέσα σε ένα απλό καφέ περιτύλιγμα για να κρύψουν τις γυμνές εικόνες. Κατά την άποψη του Lennon, η οργή προήλθε περισσότερο από το γεγονός ότι το ζευγάρι δεν ήταν ελκυστικό και, σύμφωνα με τα λόγια του, έμοιαζε με «δύο ελαφρώς υπέρβαρους πρώην τοξικομανείς».
ICE CUBE – DEATH CERTIFICATE
Ο πρωτοπόρος του gangsta rap Ice Cube εξόργισε τους πάντες στην αρχή της δεκαετίας του ’90. Ως ιδρυτικό μέλος των N.W.A, ο Cube είχε ήδη βιώσει λογοκρισία όταν το εμβληματικό single διαμαρτυρίας «Fuck Tha Police» απαγορεύτηκε από ραδιοφωνικούς σταθμούς σε όλο τον κόσμο για υποκίνηση βίας, αλλά ο Cube σύντομα επέμεινε στις απόψεις του στα σόλο άλμπουμ AmeriKKA’s Most Wanted και Death Certificate. Και τα δύο άλμπουμ περιέχουν στίχους με έντονο πολιτικό περιεχόμενο, που επικρίνουν την αστυνομική βία και τις φυλετικές διακρίσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ το εξώφυλλο του «Death Certificate» προκάλεσε ιδιαίτερη οργή λόγω της φωτογραφίας ενός πτώματος που ταυτοποιήθηκε από μια ετικέτα στο δάχτυλο του ποδιού ως «Uncle Sam». «Διαλύσατε τις οικογένειες για πάντα, και μέχρι σήμερα, οι μαύροι δεν μπορούν να μείνουν ενωμένοι… όταν το σκέφτομαι, με κάνει να λέω «Γαμώτο, θέλω να σκοτώσω τον Σαμ»», ράπαρει ο Cube στο άλμπουμ, και υπάρχει κάποιος που μπορεί να τον κατηγορήσει; Πάνω από 30 χρόνια αργότερα, η Αμερική εξακολουθεί να μαστίζεται από θεσμικό ρατσισμό.
