Ενώ η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει δώσει στο Ισραήλ λευκή κάρτα για να προχωρήσει σε γενοκτονία των ανθρώπων στη Γάζα, πολλοί από εμάς διατηρούσαμε την ελπίδα ότι η Ευρώπη θα αντιδρούσε έντονα, πιστή στις αρχές και στις δεσμεύσεις της για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όμως, η Ευρώπη δεν αποδείχθηκε καλύτερη. Έχει γίνει συνένοχη στη γενοκτονία που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στη Γάζα μέσω εμπορικών συμφωνιών, στηρίζοντας τη στάση του Ισραήλ με συνεχή ροή όπλων και βίαιες καταστολές των διαδηλωτών υπέρ της Παλαιστίνης σε ολόκληρη την ήπειρο. Στη συνάντηση του Συμβουλίου Σύνδεσης Ευρωπαϊκής Ένωσης-Ισραήλ στις 15 Ιουλίου 2025, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχαν την ευκαιρία να δράσουν, αλλά αρνήθηκαν να λάβουν σαφείς κυρώσεις βάσει της Συνθήκης για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αντί να επιβάλει κυρώσεις ή να σταματήσει τις πωλήσεις όπλων, η Ευρώπη προσφέρει φορολογικές ελαφρύνσεις, προνομιακή πρόσβαση στην αγορά και διπλωματική νομιμότητα. Και ενώ οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι δικαιολογούν αυτό το γεγονός λέγοντας ότι το Ισραήλ συμφώνησε να επιτρέψει περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα, το Ισραήλ εξακολουθεί να αφήνει τον λαό να πεθαίνει από την πείνα και να υποβάλλει τα παιδιά που έχουν τραυματιστεί σε ακρωτηριασμούς χωρίς αναισθησία.
Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο – συμπεριλαμβανομένων των άρθρων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα – η Ευρώπη είναι υποχρεωμένη να αναστείλει τις συμφωνίες με χώρες που διαπράττουν σοβαρές παραβιάσεις. Ωστόσο, συνεχίζει να επωφελείται από την ισραηλινή τεχνολογία, τα όπλα και τα συστήματα παρακολούθησης, πολλά από τα οποία έχουν δοκιμαστεί σε πραγματικές συνθήκες σε παλαιστινίους πολίτες. Η ειδική εισηγήτρια των Ηνωμένων Εθνών Φραντζέσκα Αλμπανέζε, καταδίκασε την αδράνεια της Ευρώπης, χαρακτηρίζοντάς την, παραβίαση τόσο των νομικών όσο και των ηθικών υποχρεώσεων, και καλώντας την ΕΕ να αναστείλει τη συμφωνία εμπορίου. Ο αντίκτυπος της αναστολής θα ήταν τεράστιος, καθώς η ΕΕ δεν είναι μόνο ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ισραήλ, αλλά και ο μεγαλύτερος επενδυτικός εταίρος του, επενδύοντας σχεδόν διπλάσια ποσά από τις ΗΠΑ. «Είναι αηδιαστικό το γεγονός ότι η ηγεσία της ΕΕ ανταμείβει αυτή τη χώρα με περισσότερη οικονομική συνεργασία αντί να θέσει τέλος στη γενοκτονία», δήλωσε η Αλμπανέζε.
Παρά τις φρικαλεότητες στη Γάζα, η ΕΕ παραμένει ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ισραήλ, με εμπορικές συναλλαγές που ξεπέρασαν τα 46 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024, σχεδόν το ένα τρίτο του παγκόσμιου εμπορίου του Ισραήλ. Αρκετές χώρες της ΕΕ διατηρούν ιδιαίτερα ισχυρούς δεσμούς με το Ισραήλ μέσω στρατιωτικών, οικονομικών και διπλωματικών καναλιών. Η Γερμανία ξεχωρίζει ως ο σημαντικότερος εταίρος, παρέχοντας πάνω από 355 εκατομμύρια δολάρια σε όπλα το 2023 —συμπεριλαμβανομένων υποβρυχίων και κινητήρων αρμάτων μάχης— και κατατάσσεται ως ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων του Ισραήλ παγκοσμίως. Η Ιταλία και η Γαλλία διατηρούν επίσης μακροχρόνιους στρατιωτικούς δεσμούς. Η Ιταλία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας όπλων της ΕΕ προς το Ισραήλ, ενώ η Γαλλία εξήγαγε στρατιωτικό εξοπλισμό αξίας περίπου 182 εκατομμυρίων δολαρίων το 2023, πριν αναστείλει εν μέρει τις πωλήσεις υπό την αυξανόμενη πίεση της κοινής γνώμης.
Πέρα από τα όπλα, οι Κάτω Χώρες είναι ο μεγαλύτερος ευρωπαϊκός επενδυτής του Ισραήλ, αντιπροσωπεύοντας τα δύο τρίτα του κεφαλαίου της ΕΕ που εισρέει στις ισραηλινές βιομηχανίες. Η Ελλάδα έχει επίσης εμβαθύνει τη στρατηγική της συνεργασία με το Ισραήλ, πραγματοποιώντας κοινές στρατιωτικές ασκήσεις και προωθώντας τη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας. Η Ουγγαρία προστατεύει σταθερά το Ισραήλ διπλωματικά εντός της ΕΕ, εμποδίζοντας αρνητικές δηλώσεις και απειλώντας να αποσυρθεί από διεθνή φόρα που προσπαθούν να καταστήσουν το Ισραήλ υπόλογο. Η Αυστρία αυτοχαρακτηρίζεται «στρατηγικός εταίρος» και διατηρεί στενούς πολιτικούς και εμπορικούς δεσμούς. Παρά τις φρικαλεότητες στη Γάζα, η ΕΕ παραμένει ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ισραήλ, με εμπορικές συναλλαγές που ξεπέρασαν τα 46 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024, σχεδόν το ένα τρίτο του παγκόσμιου εμπορίου του Ισραήλ. Ενώ ορισμένες χώρες, όπως η Ιρλανδία, η Ισπανία και αρκετές σκανδιναβικές χώρες, υποστηρίζουν την επιβολή κυρώσεων, ισχυρά μέλη της ΕΕ, όπως η Γερμανία, η Ουγγαρία και οι Κάτω Χώρες, αντίθετα, ενισχύουν τους δεσμούς τους με το Ισραήλ.
Από την άλλη πλευρά, οι ευρωπαίοι πολίτες ξεσηκώνονται με κάθε είδους δημιουργικούς τρόπους. Εκατομμύρια άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους σε μαζικές διαδηλώσεις. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι μηνιαίες διαδηλώσεις συγκέντρωσαν πλήθη έως και 300.000 ατόμων. Οι πορείες «Red Line» στη Χάγη και τις Βρυξέλλες συγκέντρωσαν μεταξύ 100.000 και 150.000 άτομα, ντυμένα στα κόκκινα για να συμβολίσουν την κόκκινη γραμμή και το ηθικό όριο που ξεπεράστηκε. Τεράστιες συγκεντρώσεις γέμισαν το Βερολίνο, τη Βέρνη και το Παρίσι με δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που φώναζαν συνθήματα για τη Γάζα και ζητούσαν το τέλος της στρατιωτικής συνεργασίας με το Ισραήλ. Οι δημοσκοπήσεις σε όλη την Ευρώπη δείχνουν κατακόρυφη πτώση της υποστήριξης προς το Ισραήλ. Η πλειοψηφία στη Γερμανία, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο αντιτίθεται στην επίθεση στη Γάζα και υποστηρίζει την άμεση κατάπαυση του πυρός. Στις έξι βασικές χώρες της ΕΕ, μόνο το 6% έως 16% υποστηρίζει τις ενέργειες του Ισραήλ. Έως και το 65% των ερωτηθέντων υποστηρίζουν ένα εμπάργκο όπλων και τη δίωξη των ισραηλινών ηγετών για εγκλήματα πολέμου.
Ωστόσο, αντί να λάβουν υπόψη αυτή τη δημόσια κατακραυγή, πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν καταστείλει τους διαδηλωτές. Το Ηνωμένο Βασίλειο απαγόρευσε την ομάδα άμεσης δράσης Palestine Action βάσει των αντιτρομοκρατικών νόμων και συνέλαβε πάνω από 100 άτομα, μεταξύ των οποίων και ηλικιωμένοι διαδηλωτές, απλώς και μόνο επειδή κρατούσαν πλακάτ με το σύνθημα: «Είμαι κατά της γενοκτονίας. Υποστηρίζω την Palestine Action». Η Γαλλία έχει απαγορεύσει τις συγκεντρώσεις και έχει αναπτύξει δυνάμεις καταστολής. Η Γερμανία έχει απαγορεύσει τις παλαιστινιακές σημαίες, έχει διαλύσει διαδηλώσεις και έχει ξεκινήσει απελάσεις. Η Αυστρία έχει ποινικοποιήσει συνθήματα όπως «Από τον ποταμό μέχρι τη θάλασσα». Στην Ουγγαρία, οι αρχές έχουν εξισώσει τις διαδηλώσεις αλληλεγγύης με την τρομοκρατία. Στην Ελλάδα, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, έχει προαναγγείλει καταστολή και ενεργοποίηση του αντιρατσιστικού νόμου με αφορμή τις κινητοποιήσεις πολιτών σε κρουαζιερόπλοια που μεταφέρουν Ισραϊλινούς πολίτες στα λιμάνια ελληνικών νησιών. Σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο, οι κυβερνήσεις δεν ακούν τον λαό τους, αντιθέτως προσπαθούν με κάθε μέσο να τον καταστείλουν.
Η Ευρώπη έχει μια επιλογή. Μπορεί να ακολουθήσει τη βούληση των πολιτών της. Στην πρόσφατη εμπορική συνάντηση, θα μπορούσε να είχε πάρει θέση. Αντ’ αυτού, επιλέγει τα κέρδη έναντι των ζωών των πολιτών στη Γάζα. Η ιστορία δεν θα θυμάται μόνο τα εγκλήματα του Ισραήλ, αλλά και εκείνους, συμπεριλαμβανομένων των λεγόμενων «δυτικών δημοκρατιών», που τα επέτρεψαν.
