Δύο γυναίκες, η Μαρία Λούκα και η Βάλια Τσιριγώτη, έγραψαν το έργο Vaginahood γι’ αυτά που λέμε οι γυναίκες μεταξύ μας αλλά τελικά θέλουμε να ακούσει όλος ο κόσμος. Η παράσταση θα παρουσιάζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο Doors Live Art και τους πέντε γυναικείους χαρακτήρες υποδύονται (αλφαβητικά) οι Πηνελόπη Αναστασοπούλου, Ζέτα Δούκα, Σόφη Ζαννίνου, Άννα Κουρουπού, Δώρα Χρυσικού. Πέντε γυναίκες συναντιούνται σε ένα μπαρ και μοιράζονται τις ιστορίες τους. Λίγo πριν την πρεμιέρα συναντήσαμε τις συγγραφείς του έργου Μαρία Λουκα και Βάλια Τσιριγώτη, η δεύτερη μάλιστα έχει κάνει τη δραματουργική επεξεργασία της παράστασης, για να μας μιλήσουν για το Vaginahood.
Μαρία: Η ιδέα για το Vaginahood ανήκει στη Δώρα Χρυσικού και στη Ζέτα Δούκα. Αρχικά η σκέψη ήταν να γίνει μια διασκευή στο «Αιδοίων Μονόλογοι» αλλά διαβάζοντας το ξανά κρίναμε ότι το συγκεκριμένο έργο ήταν κάτι πολύ σημαντικό για την εποχή του όμως αυτά που παρουσιάζει έχουν υποστεί μια διαφορετική ανάγνωση πια και μια περαιτέρω επεξεργασία. Τότε γεννήθηκε η ιδέα να γραφτεί ένα νέο έργο που να αγγίζει κάποιες πτυχές της γυναικείας, έμφυλης εμπειρίας. Η Δώρα και η Ζέτα που γνωρίζουν ότι το κομμάτι του φύλου και της σεξουαλικότητας μας ενδιαφέρει και τις δύο και ότι έχουμε πειραματιστεί ως προς τον λόγο και τη γραφή μας ανέθεσαν τη συγγραφή του. Επιπλέον γνωριζόμαστε προσωπικά και έτσι υπήρχε η βάση για λειτουργήσει αυτό.
Βάλια: Η κάθε μία μας ξεκίνησε από μια αφετηρία όμως δουλεύοντας όλες μαζί κληθήκαμε να εξελίξουμε τα πράγματα έχοντας πάντα όμως στο μυαλό μας ότι πρόκειται για ένα κείμενο που θα ανέβει μέσα σε ένα μπαρ άρα σίγουρα θα είναι διαφορετικό από ένα κείμενο που θα παιζόταν σε σκηνή του Εθνικού.
Μαρία: Αυτό που σίγουρα λάβαμε υπόψη μας είναι ότι σε ένα bar theatre δεν έχεις τη συνθήκη ενός κοινού που είναι αυστηρά προσηλωμένο σε αυτό που εκτυλίσσεται μπροστά του. Συνεπώς πρέπει να φτιάξεις μια σχέση που να προκαλεί μεγαλύτερη διάδραση με το κοινό και να διαθέτει χαλαρότητα. Άλλωστε το ότι βρισκόμαστε σε ένα bar theater γίνεται κομμάτι της πλοκής. Οι γυναίκες του έργου συναντιούνται σε ένα μπαρ. Αυτά που θέλαμε να ειπωθούν μέσα από το κείμενο θα ειπωθούν όντως απλώς σε ένα άλλο ύφος και με έναν άλλον τρόπο από ότι θα συνέβαινε στο πλαίσιο ενός αυστηρά θεατρικού χώρου.
Βάλια: Για μένα το ότι έργο παίζεται σε μπαρ έχει σχέση και με το ίδιο το περιεχόμενο του Vaginahood. Η παράσταση κάνει ένα reclaim στην έννοια του μπαρ. Η δημιουργία του Vaginahood ως ενός μπαρ που μας χωράει όλες μπορεί να μετουσιώσει το μπαρ σε έναν ασφαλή χώρο με διαφορετικούς όρους από όσους έχουν βιώσει, μέχρι τώρα, οι γυναίκες και χωρίς όρους αντρικής αποκλειστικότητας γιατί η νύχτα, το ποτό, η διασκέδαση έχουν υπάρξει ιστορικά ως ανδρικά πεδία, κυρίως. Προσπαθήσαμε να αποτυπώσουμε γυναικείες αναπαραστάσεις που χωρούν πράγματα τα οποία είναι σημαντικά για τη γυναικεία εμπειρία και προέρχονται κι από εμάς. Δεν είναι ότι παρατηρήσαμε κάποια εξωτικά φαινόμενα, έξω από εμάς. Γι’ αυτό και πιστεύω πως όλα όσα υπάρχουν μέσα στο έργο έχουν κάτι από όλες μας.
Μαρία: Υπάρχουν πράγματα που αποτελούν κομμάτι εμπειρίας για πάρα πολλές γυναίκες. Για παράδειγμα, ένα από τα ζητήματα που κάπως ακροθιγώς τίθεται είναι η διάκριση στον χώρο εργασίας δηλαδή το πόσο περισσότερο πρέπει να δουλέψει μια γυναίκα γιατί πρέπει διαρκώς να αποδεικνύει ότι αξίζει αυτή τη δουλειά αλλά και η διάχυση του σεξισμού που συνήθως υπάρχει στα επαγγελματικά περιβάλλοντα. Αυτό δεν προέκυψε στο έργο ως μια προσωπική ιστορία κάποιας από εμάς αλλά ως συλλογική εμπειρία που όλες μας έχουμε βιώσει κάποια στιγμή σε κάποιο βαθμό.
Βάλια: Το πόσο συλλογική είναι η γυναικεία, έμφυλη εμπειρία φαίνεται ακόμη και από το πόσο εύκολα, όταν βρισκόμαστε, μπορούμε να συνδεθούμε γιατί συζητώντας μεταξύ μας βλέπουμε ότι πάντα θα βρούμε κάτι κοινό στην πορεία μας.
Μαρία: Oι γυναίκες του έργου συναντιούνται και εξελίσσονται χάρη σε αυτή τους τη συνάντηση. Η κάθε μία έχει τη δική της προσωπική προσέγγιση και θέαση προς τα πράγματα αλλά δεν συγκρούονται μεταξύ τους. Έρχονται από κάπου και κατά τη διαδικασία της παράστασης, εξαιτίας της μεταξύ τους συνομιλίας και τριβής αλλά και από το ίδιο το κλίμα που δημιουργείται όταν σε έναν ασφαλή χώρο γυναίκες και θηλυκότητες μοιράζονται μεταξύ τους πράγματα, καταλήγουν κάπου αλλού. Φεύγοντας από αυτό το μπαρ έχουν προχωρήσει χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπάρχει μια θαυματουργή, θεαματική, καταλυτική αλλαγή στη ζωή τους.
Βάλια: Οι γυναίκες αυτές αν και έχουν κάποιες κοινές εμπειρίες δεν είναι όλες ίδιες, η κάθε μία είναι μοναδική. Η σύγκρουση που βιώνουν είναι με τον κόσμο που βρίσκεται έξω από αυτό το μπαρ. Η συνειδητοποίηση αυτής της σύγκρουσης είναι αυτό που τις μετακινεί. Σε κάθε περίπτωση μας απασχόλησε το πώς θα γράψουμε και για ευαίσθητα θέματα με έναν τρόπο που όποιος άνθρωπος δει την παράσταση δεν θα τραυματιστεί από κάτι που θα ακούσει κατά τη διάρκεια της. Ταυτοχρόνως αν ακούσει κάτι που χρειάζεται να το ακούσει να το ακούσει όπως πρέπει να ειπωθεί. Αυτή είναι μια ανάληψη ευθύνης που ορισμένες φορές πρέπει να γίνει από τις αρρενωπότητες. Φροντίσαμε όμως να επιστρέφουμε ξανά και ξανά στο κείμενο ώστε να είμαστε σίγουρες για το αν και πώς υπάρχει κάτι που αν το βλέπαμε απέξω θα λέγαμε «Άουτς!». Δεν θέλουμε να προκαλέσουμε τέτοια αντίδραση στα ευάλωτα υποκείμενα, ίσως όμως μερικές φορές έχει νόημα να την προκαλέσουμε προς εκείνους που δημιουργούν αυτή την ευαλωτότητα.
Μαρία: Νομίζω ότι είναι μια κοινή ανησυχία για το πώς μπορείς να μιλήσεις για δύσκολα βιώματα και τραυματικές εμπειρίες χωρίς να τραυματίσεις εκ νέου.
Βάλια: Όταν καταπιάνεσαι με σύγχρονα θέματα υπάρχει ένας ο βαθμός επικινδυνότητας καθώς αυτά συνομιλούν με την εποχή μας. Είναι δύσκολο ως δημιουργοί να βγούμε τόσο έξω όσο χρειάζεται για να έχουμε όλη την εικόνα. Γι’ αυτό θέλει πολλή προσοχή όταν μιλάς για θέματα που συνδιαλέγονται με το παρόν και αφορούν και εσένα, κατά κάποιο τρόπο. Πρέπει να εφαρμόσεις στις διαδικασίες σου όρους φροντίδας και να βάλεις εκείνες τις δικλείδες ασφαλείας ώστε να μην υπάρξει, όσο γίνεται, επανατραυματισμός ή αδικία.
Μαρία: Οι γυναίκες που πρωταγωνιστούν σε αυτό το έργο αποτελούν επίσης δικλείδα ασφαλείας. Με τη Δώρα Χρυσικού με συνδέει μια σχέση χρόνων, είναι αγαπημένη μου φίλη και την εκτιμώ βαθιά. Η Δώρα μου έδωσε τη δυνατότητα να κάνω πραγματικότητά το πρώτο μου θεατρικό έργο πέρσι, το «18/9», καθώς με εμπιστεύτηκε ενώ δεν είχα κάνει μέχρι εκείνη τη στιγμή κάτι παρόμοιο. Τη θαυμάζω για τη συνολική της παρουσία σε μια σειρά αγώνων και το αποτύπωμά της σε αυτούς. Απέναντι στη Ζέτα Δούκα νιώθω κι εγώ, όπως και τόσες άλλες γυναίκες, ευγνωμοσύνη για την τόσο γενναία και ταυτοχρόνως εύθραυστη μαρτυρία της, η οποία ήταν καταλυτική, μαζί με εκείνη της Σοφίας Μπεκατώρου, για να ξεκινήσει το ελληνικό #metoo. Πέρα απ’ αυτό έχει μιλήσει διαφωτιστικά και συγχρόνως απλά για μια σειρά ταμπού θεμάτων που αφορούν τις γυναίκες. Η Άννα Κουρουπού είναι μια από τις πρώτες και συγχρόνως πιο ισχυρές φωνές στα ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα και για εμένα προσωπικά μια από τις πιο σημαντικές γυναίκες, μαζί με τη Μαρίνα Γαλανού, που με καθόρισαν, που με βοήθησαν να αποτινάξω από πάνω μου στερεότυπα, να κατανοήσω καλύτερα την τρανς εμπειρία και να καταλάβω ότι είναι αναπόσπαστο κομμάτι των γυναικείων διεκδικήσεων. Tην Πηνελόπη Αναστασοπούλου και τη Σόφη Ζαννίνου δεν τις γνώριζα προσωπικά, τις εκτίμησα και τις δύο βαθιά στο πλαίσιο της συνεργασίας μας. Η Πηνελόπη είναι ένα απίστευτα πολυτάλαντο πλάσμα, η κ. Ζαννίνου κουβαλά την ιστορία της και παράλληλα είναι ένας ουσιαστικά ευγενικός και γενναιώδορος άνθρωπος. Χαίρομαι που συνεργαζόμαστε με αυτές τις γυναίκες, χαίρομαι και για την μεταξύ τους αλληλεπίδραση.
Βάλια: Μίλησα πριν για το πώς οι χαρακτήρες της παράστασης συγκρούονται με τον κόσμο έξω από το Vaginahood. Σκεφτόμουν τώρα ότι και οι πέντε γυναίκες ηθοποιοί που συμμετέχουν στην παράσταση έχουν συγκρουστεί, η κάθε μία από τη δική της σκοπιά και στη δική της ζωή με διάφορα πράγματα. Νιώθω ότι έχει μεγάλη αξία που αυτές οι γυναίκες βρίσκονται μέσα σε αυτό το έργο, η Ζέτα για τα όσα έχει προσφέρει στο #metoo, η Δώρα για την αξέχαστη προσφορά της να φιλοξενήσει ανθρώπους στο σπίτι της, ανθρώπους που είχαν φτάσει στο Πεδίον του Άρεως με το πρώτο προσφυγικό κύμα, η Πηνελόπη που έχει περάσει κι αυτή από πολύ δύσκολη δικαστική διαδικασία και που στο δημόσιο λόγο της φέρει πολύ ξεκάθαρα την έμφυλη εμπειρία, η Άννα που είναι μια ιστορία από μόνη της στο ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα και η Σόφη που είναι μια γυναίκα η οποία ξεκίνησε να κάνει θέατρο από παιδί και είναι ενεργή μέχρι και σήμερα και αυτό εγώ το θεωρώ από μόνο του αγώνα.
